جواد منتظری

تنها ۳ سال از زمان اختراع عکاسی گذشته بود که پای این صنعت که بعدها به هنر نیز بدل گشت، به ایران باز شد. بیش از صد و شصت سال پیش اولین عکس در ایران گرفته شد و آن عکسی بود که نیکلای پاولف، دیپلمات روس از محمدشاه قاجار انداخت. ۱۴۵سال پیش اولین عکاسخانه در شهر تهران راه اندازی شد که انداختن عکس و فروش آن را به مردم عرضه کرد. مقارن همین زمان آموزش عکاسی در مدرسه دارالفنون نیز آغاز گشت.

اما معلوم نیست در کشوری که تاریخ عکاسی آن تقریبا همپای اختراع آن است، چرا دیر زمانی طول می کشد تا موزه عکسخانه شهر به سال ۱۳۷۴ در تهران راه اندازی شود، آنهم تنها در دویست و پنجاه متر فضا که گنجایش تاریخ عکاسی ایران را ندارد.

موزه عکسخانه شهر، در شمال میدان هفت تیر، نبش خیابان بهار واقع است. این موزه در ابتدا به همت بهمن جلالی، رعنا جوادی و نیز مرکز پژوهش های فرهنگی تاسیس شد اما بعد از چند سالی در پی تغییر سیاست ها و مدیریت فرهنگی، به زیر مجموعه سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران انتقال داده شد.

این موزه اگر چه با امکانات کم، اما می کوشد تا نسبت به جمع آوری، حفظ و نگهداری عکس های قدیمی در ماندگاری آثار تاریخی عکاسی ایران سهم خود را ادا کند.

عکسخانه شهر هر سال شانزده نمایشگاه برگزار می کند. از این تعداد ده نمایشگاه به موضوعات تاریخی و ۶ نمایشگاه به عکاسی معاصر ایران می پردازد. مژگان طریقی مدیر موزه می گوید: "عکسخانه شهر همزمان با چهارده مرداد هر سال که سالروز صدور فرمان مشروطیت است، یک نمایشگاه با موضوع مشروطه نیز به نمایش در می آورد."

در آخرین نمایشگاه عکسخانه شهر، ۳۴ عکس از مشروطه خواهان تبریز به معرض دید عموم گذاشته شده است.

تبریز به عنوان شهر ولیعهد نشین، دومین شهر مهم ایران در آن ایام محسوب می شده و یکی از کانون های اصلی مبارزات مشروطه بوده است.

بر کسی معلوم نیست که عکاس این عکس ها چه کسی است، اما از تشابه خط نوشته ها و نیز شیوه اطلاعات نویسی بر روی عکس شاید بتوان گفت یک نفر آنها را عکاسی کرده است. تمامی عکس ها  تحت نام "نمره" شماره بندی شده است.

بناهای تاریخی و آسیب ناشی از جنگ آزادیخواهان، تک چهره های رهبران نظامی و مذهبی مشروطه، عکس های یادگاری در مقابل بناهای فتح شده، و اجساد سربازان و مخالفان مشروطه در قالب پیروزی های مبارزان مشروطه موضوع های این عکس ها است.

مدیر عکسخانه شهر اضافه می کند: "این ۳۴عکس از ۵۲ عکسی است که از این مجموعه در اختیار موزه است. این عکس ها اصل نیست و تنها کپی های خوب آن در موزه موجود است."

نمایشگاه عکس های مشروطه تبریز از ۱۷تیر ماه شروع شده و تا ۲۳مرداد ماه ادامه دارد.

در گزارش تصویری این صفحه عکس هایی از مشروطه خواهان تبریز را می بینید.

 برای نصب نرم افزار فلش اینجا را کلیک کنيد.

 به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید

ارسال مطلب