ساجده شریفی
دارايى از سال هايى مى آيد كه بازرگانان هنوز براى تجارت، جاده "راه ابريشم" را انتخاب مى كرده اند. به نقل از "على حكمت" بسيارى از صنعتگران دارايى پس از حمله اعراب، از ايران به هند مهاجرت مى كنند.
سال ها اين هنر در نواحى جنوب غربى هند جريان داشته و با رونق دوباره جاده ابريشم، هنر و صنعت دارايى در امتداد اين مسير در ايران، رواج پيدا مى كند.
دارايى پارچه اى ابريشمى، با نقوش درهم هندسى است. تفاوت دارايى با ديگر پارچه هاى دست باف در اين است كه پيش از بافت، الياف آن براساس نقشى كه بعدتر قرار است پارچه داشته باشد تكه تكه و نخ به نخ رنگ مى شود. به اين ترتيب كه ابتدا الياف سفيد را طبق نقشه چله كشى مى كنند و پس از تعيين حدود هر رنگ، رشته هاى الياف را به صورت گره درون خم رنگ فرو مى برند.
پس از آنكه رنگ به طور كامل خشك شد؛ الياف باز شده و روى دستگاه دارايى بافى بسته مى شود و با عبور پودها، نقوش هندسى بارنگ هاى درهم پديد مى آيد.
طرح هاى دارايى به طور معمول تك گل، چهارگل و چهارخانه است و براى رويه لحاف، روتختى، روميزى و پرده استفاده مى شود. ظاهرا از آن رو به اين پارچه دارايى مى گويند كه در گذشته، قواره هايى از آن را، هنگام تهيه جهيزيه به عنوان دارايى عروس به او هديه مى دادند.
قديمى ترين نمونه دارايى موجود، در مصر و متعلق به سال هزار و صد ميلادى است و اگرچه در ايران نمونه اى با اين قدمت باقى نمانده اما سن اين صنعت، به دوره پيش از اسلام مى رسد.
امروز به خاطر سختى اين صنعت و نبودن مديريت درست بر بازار آن، دارايى بافى به عده كمى از كهنسالان دارايى باف محدود شده و تعداد كارگاه هايش در سراسر ايران از انگشتان دست تجاوز نمى كند.
يكى از قديمى ترين و پرسابقه ترين بافندگان دارايى خانواده "ملك ثابت" است كه از چندين نسل پيش به اين حرفه مشغول بوده اند.
'غضنفر ملک ثابت' از پانزده سالگى هنر دارايى را نزد پدر و پدربزرگش آموخته و بيش از شصت سال است كه كارگاه دارايى بافى ملک را در يزد اداره مى كند.او علاوه بر تربيت فرزند و نوه اش، داوطلبانه دارايى بافى را به دانشجويان رشته نساجى و صنايع دستى هم آموزش مى دهد.
در گزارش مصور اين صفحه غضنفر ملک ثابت از مراحل بافت دارايى و مشكلات اين هنر گفته است.
برای نصب نرم افزار فلش اینجا را کلیک کنید
چند سال پیش در سفری به شهر یزد می خواستم پارچه دارایی بخرم اما با وجودی که بیشتر پارچه فروشی های این شهر را زیر پا گذاشتم اثری از دارابی نبود. آیا ممکن است که نشانی کارگاه ملک را در اختیار ما بگذارید ؟ سپاسگزارم