هر سال اوایل اسفند سر و كله ماهى قرمز ها پيدا مى شود که از نزدیک شدن نوروز و بهار خبر می دهند. ماهى قرمز از حدود ١٠٠ سال پیش مهمان سفرهای نوروز شده و حالا دیگر یکی از نشانه هاى سفره هفت سين است. كارشناسان شيلات تعداد ماهى هاى قرمز را بين ٥٠ تا ٧٠ ميليون برآورد می کنند.

مدت ها این سئوال برایم وجود داشت که این همه ماهی قرمز از کجا می آید. می خواستم بدانم اين موجودات كوچک کجا و چطوری پرورش پیدا می کنند و چگونه به تنگ بلور سفره هفت سين ما می رسند.

تنها سرنخ گلفروشى ها و ماهى فروش هاى سر کوچه و خیابان بودند كه اين روز ها ماهی قرمز می فروشند.

رفتم سراغشان اما آنها اطلاعات دقيقي نداشتند. آنها که فکر می کردند من می خواهم ماهی قرمز بخرم و بفروشم سعی می کردند مرا قانع کنند که ماهى هايشان در شميران پرورش یافته اند و با آب تهران سازگارى دارند و مدت ها زنده می مانند. اما وقتی گفتم که می خواهم بدانم کجا پرورش پیدا کرده اند هیچکس نمی دانست.

سر انجام بعد از جستجو دریافتم که بخش عمده ماهی های قرمز در كاشان، اصفهان و رشت پرورش داده مى شود و از آنجا به ساير نقاط ايران فرستاده مى شود.

عمر ماهى هايى كه از كاشان و اصفهان مى آيند به دليل تفاوت املاح آب كمتر از ماهى هايى است كه از رشت آورده مى شوند. به همين دليل طرفداران ماهى هاى قرمز شمالى در تهران بيشتر است.

با اين توضيحات جستجو را از رشت شروع كردم و با كمك اداره شيلات آنجا به مزارع پرورش ماهى قرمز سر زدم.

اطراف شهر رشت در استان گيلان كنار بيشتر خانه ها بركه اى در مقياس بسيار كوچك ديده مى شود كه محل پرورش ماهى هاى قرمز است. در فصل زمستان مى توان ماهى هايى كه رشد بيشترى داشته اند را در سطح آب ديد ولى قبل از آن به سختى قابل باور است كه در زير آب كدر ماهى هاى كوچك ٢ گرمى زندگى مى كنند.

ماهى قرمز منبع درآمد خوبى براى اهالى سنگر و آقا سيد شريف در نزديكى شهر رشت است كه در اوايل اسفند بورس فروش ماهى هاى قرمز است.

ماهى ها به دو روش طبيعى و مصنوعى تكثير مى شوند. در روش طبيعى ماهى هاى مولد را در حوضچه نگهدارى مى كنند و نخ هاى پلاستيكى كه دور شيرينى مى بندند را در آب مى اندازند.

ماهى ها به خيال اينكه گياهان دريايى هستند روى آنها تخم گذارى مى كنند و صاحبان مزارع پرورش ماهى هر روز رشته ها را خارج كرده و تخم هايى كه به آنها چسبيده را در استخر ديگرى جمع مى كنند. تخم ها كم كم تبديل به لارو و بعد بچه ماهى مى شوند.

در شهريور ماه وزن ماهى ها به ٢ تا سه گرم مى رسد . بيشتر ماهى هايى كه تا آن زمان زنده ماندند تا اسفند هم دوام مى آورند.

دو سال پيش كه وزارت بهداشت اعلام كرد ماهى هاى قرمز ناقل بيمارى هستند آقاى محمدى، صاحب مزرعه بزرگ پرورش ماهى قرمز در محله آقا سيدشريف، ٢٥ ميليون تومان ضرر كرد.

بعد از آن سال خيلى ها ورشكست شدند و استخر ها را تبديل به شاليزار كردند كه به مراتب كارى كم سود تر و پر دردسر تر است. ولى آقاى محمدى با وجود زيانى كه ديده بود اين كار را رها نكرد و حالا با خوشحالى مى گويد كه امسال محصول خوبى داشتم.

غذاى ماهى ها آرد و سبوس برنج است و به گفته آقاى محمدى با اين غذا ماهى ها رنگ بهتر و شفاف ترى پيدا مى كنند و مقاومتشان هم بيشتر مى شود. او تاكيد مى كند: "وقتى ماهى سرحال و زرنگى را ديديد مطمئن باشيد كه غذاى خوب خورده است."

روش ديگر توليد ماهى قرمز، تكثير مصنوعى است كه به طريق دستى تخم ها را بارور مى كنند و آنها در استخر هاى پرورش لارو نگهدارى مى شوند. در اين روش بيشتر لاروها به ماهى تبديل مى شوند.

به دليل اين كه ماهى قرمز ها را مى توان مانند ماهى كفال در كنار قزل آلا پرورش داد و نيازى به استخر جداگانه ندارد؛ حتى مزرعه دارهاى ماهى هاى گوشتى هم ماهى قرمز پرورش مى دهند.

در بهمن ماه چند مزرعه دار كه استخرهاى بزرگ تر و مجهزترى براى پرورش ماهى دارند ماهى ها را جمع آورى مى كنند و به همراه توليدات خود به دلالان ماهى قرمز مى فروشند.

حمل و نقل ماهى ها بايد به وسيله تانكرهاى ويژه حمل و همراه با اكسيژن دهى انجام گيرد اما چون اين كار مقرون به صرفه نيست ماهى هاى قرمز را با پيمانه هاى مخصوص در دبه هاى ٢٠ ليترى مى ريزند و با وانت به ديگر شهرها منتقل مى كنند. هر چه تعداد ماهى هاى قرمز در دبه ها بيشتر باشد ميزان تلفات احتمالى آنها بيشتر است.

ماهى هايى كه به تهران مى آيند در بازار تره بار جاده بهشت زهرا  به واسطه هاى خيابان مولوى فروخته مى شوند و در ظرف هاى بزرگ فيبرى تا اواسط اسفند نگهدارى مى شوند.

خرده فروش هاى سطح شهر تهران آنها را در حجم كمترى از خيابان مولوى خريدارى مى كنند و در گلفروشى ها يا مغازهاى عرضه ماهى قرمز تک به تک مى فروشند.

حداقل قيمت ماهى قرمز ٣٠ تومان است اما گاهى نيز در بعضى مناطق شهر به ٥٠٠٠ تومان هم فروخته مى شود. ماهى هاى قرمز زيبا با وجود عمر كوتاهشان* شادى و زندگى را بر سر سفره هاى هفت سين مى آورند.

 برای نصب نرم افزار فلش اینجا را کلیک کنید

* آقاى زيگعلى، يکى از کاربران سايت، توضيح مفيدى در اين مورد داده اند که عمر ماهى هاى قرمز الزاما کوتاه نيست و اگر اين نوع ماهى ها در شرايط مناسب نگهدارى شوند مى توانند از ده تا بيست سال زندگى کنند. رکورد ثبت شده براى عمر يک ماهى از اين نوع ٤٣ سال است. با تشکر از اين کاربر.

 به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید

ارسال مطلب