در و دیوار اینجا هر چند رنگی است اما رنگ و رویی ندارد. شادی نقاشی‌های بر دیوار با نوشته‌هایی که کودکان بر آن نگاشته‌اند تلخ می‌شود. جمله‌ای که بر در سبز رنگ آهنی یکی از کلاس‌ها نوشته شده است نگاه من را به خود جلب می‌کند: "زندگی زیبا نیست" همه تصورات ذهنی‌ام از زیبایی به هم می‌ریزد و به فکر فرو می‌روم. ناگهان فریادهایی از کلاس کناری می‌آید. کودکانی را می‌‌بینم که با شوق به هوا می‌پرند و یک صدا فریاد می‌زنند "دفتر دفتر دفتر". معلم با دفترهای ۶۰ برگ وارد کلاس می‌شود و بچه‌های کوچک از قامت بلند او بالا می‌روند تا زودتر دفتر مشق داشته باشند.

بچه‌های مدرسه جمعیت دفاع از حقوق کودکان کار هر چند به رسم ادبِ مردم زمانه سخن نمی‌گویند اما با ذره‌ای محبت دلشان شاد می‌شود و به تو عشق می‌ورزند. هر شیء، هر چند هم کوچک باشد، برای آنها دنیایی از شور و شادی است. با مهربانی "خاله" صدایت می‌کنند. چنان با انرژی صحبت می‌کنند که شباهتی به کودکان معصوم خیابان‌ها ندارند و با وجود این که مشکلات بسیاری از هر پستوی زندگی‌شان بیرون زده است  و از وضعیت موجود ناراضی هستند، اما انتهای جملات را با شکر از خدا تمام می‌کنند.  گویا در انتظار روزنه امیدی از آسمان هستند. اینجاست که همه چیز برایم ناشناخته می‌شود؛ چون معماهای بی‌جواب دوران کودکی.

جمعیت حمایت از کودکان کار مجموعه‌ای است که با نگاه انتقادی به وضعیت موجود نظام سرمایه در جامعه امروز ایران به وجود آمده است. این مجموعه درجهت حمایت از کودکان کار، به عنوان بخشی از اجتماع که زاییده نظام سرمایه هستند و هیچگاه دیده نمی‌شوند، شکل گرفته است، تا شاید بتوان با آموزش به این کودکان روزنه امیدی در زندگی آنها برای تغییر پیدا کرد، کودکانی که هیچگاه دیده نمی‌شوند و بسیاری، آنها را محصول زندگی مدرنی می‌دانند که طبیعی جلوه می‌کند.

"علی بنی هاشمی"، مدیر مدرسه جمعیت دفاع از حقوق کودکان کار، که بچه‌ها عموعلی خطابش می‌کنند، با بیان اینکه از سال ۱۳۸۲ این جمعیت شکل گرفت، می‌گوید: جمعیت برای حمایت از کودکانی که مجبور به کار می‌شوند تشکیل شد تا بتوانیم نقش حمایتی در این بخش داشته باشیم. این جمعیت از پنج بخش آموزش، مددکاری، بهداشت، هنر و تحقیقات تشکیل شده است.

بنی هاشمی می‌گوید در بخش آموزش سه معلم ثابت فعالیت می‌کنند که به آنها حقوق پرداخت می‌شود. اما در بخش‌های دیگر همه افراد به صورت داوطلبانه کار می‌کنند.

به گفته وی، براساس تحقیقات این جمعیت، یکی از مهمترین موضوعاتی که در جامعه وجود  دارد، مشکلات نابرابری بین هزینه و درآمد است. زیرا هر قدر که درآمد قدرتش در برابر هزینه کمتر می‌شود، بحران‌ها به صورت اجتماعی بروز می‌کنند و مسئله کودکان کار که امروز شاهدش هستیم نیز یکی از بحران‌هایی است که بر اثر این مشکل به وجود آمده است.

وی می‌گوید خانواده‌های بسیاری در جنوب تهران هستند که بخش اساسی درآمدشان صرف اجاره بها و دیگر هزینه‌های اولیه زندگی می‌‌شود و آموزش و بهداشت پایین‌ترین سطح ارزش را در میان آنها پیدا می‌کند.

در خانواده‌های این کودکان مشکل عمده که بر دوش پدر خانواده است بر عهده سایر اعضای خانواده نیز قرار داده می‌شود و همه افراد خانواده  باید برای کسب درآمد و گذران زندگی کار کنند.  کودکان نیز در این میان به کار گمارده می‌شوند تا زندگی‌شان تامین شود.

به اعتقاد وی عده‌ای از کودک کار سود می‌برند و هر پدیده‌ای که با سود ترکیب شده باشد پیچیده گویی، پنهان کاری و انفعالی برخوردکردن با آن زیاد است و مبحث کودکان کار نیز از این دست است.

وی فعالیت جمعیت را مستقل عنوان می‌کند و می‌افزاید: "جمعیت با حمایت‌های مالی مردم پابرجاست. چهار ماهی می‌شود که کرایه ساختمان مدرسه را نداده‌ایم و مشخص نیست مدرسه باقی می‌ماند یا نه. اما تا جایی که توان مالی داشته باشیم، کار می‌کنیم."

"علی صداقتی خیاط" معلم مدرسه جمعیت دفاع از حقوق کودکان کار چهار کتاب مخصوص کودکان کار، با توجه به ویژگی‌های زندگی این کودکان،  نگارش و چاپ کرده است.  او از این که  ساختار زبان در کشورمان عربی است انتقاد می‌کند و می‌گوید : "این کودکان به دلیل سختی ناشی از کار وقت درس خواندن ندارند و از آنجایی که ساختار زبان ما عربی است و تعداد حروف الفبا زیاد است آنها رغبت کمتری برای خواندن پیدا می‌کنند به همین دلیل من تعداد حروف الفبا را به ۲۳ حرف یا نشانه تبدیل کرده‌ام و در کتابم به ساختار زبان فارسی پرداختم. در کتاب من یک "س" داریم، یک "ز" داریم، دلیلی وجود ندارد از حروف زبان عربی در کتاب‌ها استفاده کنیم."

به  نظر وی آموزش به کودکان کار می‌تواند تعیین کننده زندگی بهتری برای آنها باشد. و با توجه به پژوهش‌هایش می‌گوید: کودکان در عرض ۳۰ جلسه باسواد می‌شوند و می‌توانند بخوانند و بنویسند. او می‌گوید بسیاری از کودکانی که در سال‌های قبل با این روش به آنها آموزش دادیم یاد گرفتند که به آینده فکر کنند. آرزو داشته باشند و ادامه تحصیل دهند. 

 به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید

ارسال مطلب