آخرین مطالب
موسیقی ایرانی٬ تجربۀ جهانی
۲۹ مارس ۲۰۱۳ - ۹ فروردین ۱۳۹۲
نزدیک به سه دهه است که حمید متبسم، آهنگساز و موسیقی‌دان برجسته و صاحب‌نام در خارج از ایران زندگی می‌کند و پیوسته کوشیده است موسیقی ایرانی را به جهانیان معرفی کند. در تمام این سال‌ها اگرچه هزارها کیلومتر از مرزهای ایران دور بوده، "همانند نقاشی که قادر است زمانی پرتره سیاه قلم و زمانی یک تابلوی بزرگ رنگ و روغن در قالب اثری هنری خلق کند" به آفرینش آثار هنری متعدد پرداخته تا فصلی تازه در زندگی هنریش و موسیقی ایرانی گشوده باشد.
سال‌ها پیش بود که حمید متبسم "ونوشه" و "بامداد" را برای اجرای ارکستر بزرگ نوشت و سپس به دلیل امکانات کمی که زندگی در غرب در اختیار او می‌گذاشت گروه کوچک‌تر "دستان" را بنیان گذاشت و نامش با دستان گره خورد. فعالیت تازه و اخیرش، که بی‌شک گامی موثر در راستای نوآوری در موسیقی ایرانی است، آفرینش و اجرای قطعه "سیمرغ" است.
پروژه موسیقی "پردیس" و تشکیل گروهی به همین نام از دیگر فعالیت‌های حمید متبسم است که در آغاز برای هنرجویانش در مدرسه موسیقی "شونک" در هلند شکل گرفته شد. قطعات ساخته شده برای گروه پردیس که متشکل از سازهای ایرانی و غیرایرانی هستند با هدف اجرای کنسرت‌های آموزشی و همچنین اجرای کنسرت توسط ارکسترهای حرفه‌ای در نظر گرفته شده است. آنچه این گروه را از دیگر فعالیت های هنری حمید متبسم متمایز می‌کند اجرای موسیقی ایرانی توسط نوازندگان ایرانی و غیرایرانی است. همین امر باعث می‌شود که برای اجرای کنسرت‌های حرفه‌ای در کشورهای گوناگون، از نوازندگان کشورهای مختلف بهره گرفته شود و معرفی و ارائه موسیقی ایرانی با توجه به جنبه‌های اقتصادی و فرهنگی آن در نظر گرفته شود:
"ارتباطات انسان‌ها در گذشته محدود به محله ده و شهری بود که در آن زندگی می‌کردند. اگر توان و امکان رفت و آمد به نقاط دیگر وجود داشت، افراد می‌توانستند از تجربه انسانی که پنجاه متر آن طرف است باخبر شوند. اما امروز تکنولوژی و ارتباطات دنیا را کوچک کرده و هیچ تجربه‌ای بر دیگران پوشیده نیست. من به راحتی می‌توانم از وجود نوازندگان حرفه‌ای دیگر کشورها آگاه شوم و در کنسرت‌هایم از تجربیات آنها بهره بگیرم. در نتیجه ما با این مشکل که همیشه اعضای ارکستر را بطور ثابت در نقاط مختلف جهان همراه داشته باشیم روبرو نیستیم و در کشورهای مختلف از نوازندگان محلی همان کشورها بهره می‌ببریم. من نام این گروه موسیقی را پردیس انتخاب کردم چون پردیس واژه‌ای است که در زبان‌های هند و اروپایی معنی مشترک می‌دهد و در واقع با انتخاب این کلمه قصد داشتم یک حس عمومی در نوازندگان فرهنگ‌های مختلف ایجاد کنم."
استفاده از نوازندگان غیرایرانی، ساخت و تنظیم آثاری که "با جا خالی دادن" در استفاده از یک چهارم پرده‌های موسیقی ایران برای سازهای اروپایی همراه است امکان اجرای رپرتوار موسیقی پردیس را در کشورهای دیگر میسر ساخته است. این پدیده از دیدگاه حمید متبسم متعلق به عصری است که در آن ارتباطات انسان‌ها با یکدیگر در سطحی پیشرفته و با سرعتی بسیار بالا در جریان است:
"موسیقی‌دانان مشهوری مانند "علی نقی وزیری" از طریق سفر به اروپا و ارتباط گیری با موسیقی کشورهای اروپایی توانستند تحولی بزرگ در موسیقی ایرانی ایجاد کنند. اما آنچه اکنون به عنوان موسیقی ایران می‌شناسیم باید متفاوت با موسیقی وزیری و قاجار باشد. اکنون وقت آن رسیده که از امکانات روز استفاده کنیم و موسیقی ایران را به دنیا معرفی کنیم. همانظور که سمفونی نه بتهوون در ایران قابل اجراست، نوعی از موسیقی ما که برای ارکسترهای بزرگ نوشته می‌شود نیز باید زبان بین‌المللی خودش را پیدا کند و نوازندگان قادر باشند در گوشه گوشه جهان آن را حس و اجرا کنند."
قطعه "شهر آزادگان" که بر اساس شعری از فردوسی جهت اجرای دوباره (بیز) در پایان اجراهای گروه پردیس ساخته شده از جمله محبوب‌ترین آثار این گروه است؛ قطعه‌ای برای ایران با ارکستری نو، اجرا و حرفی نو و برای مخاطبینی نو.
رپراتور تنظیم شده برای پروژه پردیس تاکنون در لندن و بروکسل با صدای سالار عقیلی و رهبری حمید متبسم اجرا شده است اما سفر پردیس به گرد جهان همچنان ادامه دارد.
در نمایش تصویری این صفحه حمید متبسم از ارکستر پردیس و ساخت قطعات موسیقی برای نوازندگان ایرانی و جهانی می‌گوید. یا تشکر از موسسه فرهنگی- هنری Festival of Arts که تعدادی ازعکس‌های این مجموعه را در اختیار ما گذاشت.
به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید
چه آسان زحمت ها می تواند بر باد رود. ضمناً استاد علینقی وزیری به اروپا نرفت که موسیقی ایرانی را متحول کند، او وقتی از اروپا برگشت موسیقی ایرانی را متحول کرد.
با تشکر