"شجاع‌الدین شهابی"، استاد هنر و پیکرتراش معاصر ایران، ۷۳ سال پیش در تبریز به دنیا آمد. او گرچه در خانه‌ای قدیمی در محلۀ بازارچه معیّر تهران و در میان آداب و سنت‌های قدیم پرورش یافت، اما کنجکاوی و شوق فراگیری مایه تعالی هنری او شد. دستاوردهای هنری او آمیزه‌ای است از هنر ایرانی و هنر مدرن جهانی.

پدرش، "سید رضا شهابی"، از شاگردان کمال‌الملک بود. به همین سبب دوران کودکی خود را در محیطی هنری گذراند. او دوران کودکی تا نوجوانی را در میان خانواده‌ای پرجمعیت با وجود پدری سخت‌گیر، اما هنرمند گذراند. توجه او از آغاز به دیگر مسائل زندگی بود و نگاهش به همه چیز با هم سن و سالان خود کاملاً متفاوت بود.

از قضا در همسایگی شجاع‌الدین پسر عمه‌اش، "منصور عابدینی"، نیز به هنر نقاشی مشغول بود. به این ترتیب زندگی و دوران کودکی و نوجوانی شجاع‌الدین، در فضایی با سنت‌های قدیمی و هنری و دوران‌‌ساز گذشت و نقش این دو هنرمند در وجود و شخصیت شجاع‌الدین باقی ماند.

شجاع‌الدین ابتدا به نقاشی روی آورد و اولین نمایشگاه خود را در تالار قندریز در سال ۱۳۴۸ برگزار کرد. کارهای او را در این دوران موتیف‌های تزئینی و آثار گواش و آبرنگی تشکیل می‌دادند که جنبۀ سنتی و انتزاعی داشتند و خود دارای ویژگی‌های این دوره بودند. نمونه‌هایی از این آثار در تالار فرهنگ در سال ۱۳۴۸ و در گالری مس در سال ۱۳۴۹ به نمایش گذاشته شد.

شوق به آموزش و کشف طبیعت و علاقه به سفر، او را در سال ۱۳۴۹ به یک سفر ماجراجویانه در مسیر "راه ابریشم" برد. وی به همراه دو تن از دوستان خود، که بخشی از راه با اتومبیل بود، از طریق افغانستان، پاکستان، هندوستان، نپال، بنگلادش، تایلند، هنگ‌کنگ و ژاپن به آمریکا رفت.

در بین راه و در مسیر جادۀ ابریشم، شهابی نمایشگاه‌هایی از کارهایش برگزار کرد؛ از آن جمله: نمایشگاهی در "دانشگاه فردوسی مشهد" در سال ۱۳۴۹، نمایشگاهی در "انجمن فرهنگی ایران و هند" در شهر دهلی نو در سال ۱۳۴۹، و نمایشگاهی در هتل دوسی تابی در بانکوک تایلند.

در سال ۱۳۵۵ از دانشگاه ایالتی سن خوزه در کالیفرنیا، لیسانس مجسمه‌سازی و سپس از دانشگاه ایالتی چیکو موفق به دریافت فوق لیسانس شد.

با وقوع انقلاب سال ۱۳۵۷، شهابی به ایران آمد و در دانشگاه الزهرا به تدریس پرداخت. سال بعد مبادرت به برگزاری نمایشگاه بزرگی با بیش از۵۰ اثر از آثار نقّاشی و مجسمه‌های خود در "باغ فردوس" شمیران نمود. در همین سال و با درگذشت پدر، وی منزل پدری را که یکی از کانون‌های هنری دوران‌ساز خود بود به محل کار، تدریس و فعالیت‌های هنری بزرگی تبدیل نمود و از این پس با نام "کارگاه هنر" شروع به فعالیت نمود و به کار و مدیریت و تدریس مشغول شد. در کنار این فعالیت ها، کارگاه دیگری نیز در "باغ موزۀ سعد آباد" با هزینۀ شخصی ایجاد نمود.

شجاع‌الدین شهابی از سال ۱۳۵۹ آثار تجسمی متعددی در قالب کتاب‌های آموزشی و طراحی منتشر ساخت و به بازار هنر عرضه کرد. یکی از این کتاب‌ها درباره "هِنری مور"، مجسمه‌ساز بریتانیایی است که برخی از کارهای شهابی یادآور سبک و شیوه اوست.

نوآوری‌های شجاع‌الدین شهابی در ساخت و ترکیب مواد اولیه و در آفرینش‌های هنری او دیده می‌شود. آنطور که خودش می‌گوید، برخی ترکیبات او از گچ و فلز و چوب و کاغذ و یا عناصر و آمیزه‌های نو، برای نخستین بار به کار رفته است. از نظر محتوای خلاقیت هنری، شهابی هنر مدرن جهانی را با هنر سنتی ایران درآمیخته و آثاری ماندگار پدیدآورده است که اکنون می‌توان آنها را در موزه‌هایی چون "موزۀ هنرهای معاصر تهران"، "موزۀ سعدآباد"، و مراکزی چون "مرکز هنرهای تجسمی"، و "موسسۀ فرهنگی هنری صبا" تماشا کرد.

در گزارش تصویری این صفحه که ساخته شوکا صحرایی است، استاد شهابی در باره زندگی و کارهایش صحبت می‌کند.
 
*خسرو عابدینی نقاش و مدرس است.

 به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید

ارسال مطلب