حسن فکرت

گلشهر که با نام های "کابل کوچک" و "کابل شهر" هم در میان مردم محلی و مهاجران معروف است، شهرکی است در شمال شرق مشهد و از میزبانان اصلی پناهندگان افغان.

در واقع، می توان ادعا کرد که بخش اعظم این شهرک را مهاجران افغان ساخته اند، چون بنا به داده های غیررسمی، ۵۰ تا ۶۵ درصد جمعیت این شهرک را همین مهاجران تشکیل می دهند که غالبا از جمله هزاره های شیعه هستند.

گلشهر در پی سه موج مهاجرت ناشی از اشغال افغانستان توسط شوروی، جنگ داخلی و سلطه طالبان، به "کابل شهر" تبدیل شده است.

بسیاری از پناهندگان در این شهرک برای خود خانه ساخته اند یا خانه های موجود را خریده اند. شغل بیشتر مردان مهاجر گلشهر ساختمان سازی است. در کنار آن افغان های گلشهر فروشندگی، جوشکاری و کشاورزی هم می کنند.

در کارگاه های کوچک گلشهر مردان و زنان مهاجر تسبیح و مهر می سازند و جانماز می بافند. قالی بافی هم در گلشهر رونق دارد و دست اندرکاران آن بیشتر کودکان و جوانان خانواده های مهاجر اند.

امکانات شهری گلشهر نسبت به دیگر مناطق مشهد محدود است. در این شهرک یک بیمارستان با ۲۰۰ تخت خواب، چند مدرسه دولتی و خودگردان وجود دارد، اما مردم محلی تعداد مدارس را بسنده نمی دانند.

دوازده کتابخانه و هشت مسجد و حسینیه از جمله دیگر اماکن همگانی گلشهر است. در این شهرک یک زمین ورزشی خاکی هم برای جوانان مهاجر ساخته شده که روزهاى جمعه در آن فوتبال و در بخش دیگری از آن والیبال بازی می کنند.

شهروندان مشهدی ساکن گلشهر سال هاست صبورانه در کنار مهاجرین افغان زندگی می کنند. ساکنان گلشهر می گویند، نهادهای دولتی نظیر شهرداری در ارائه خدمات رفاهی هیچ تبعیضی میان شهروند ایرانی و افغان قائل نشده اند.

با وجود آن که مدتی است بحث بازگشت مهاجران به کشورشان مطرح می شود، اما بسیاری از این مهاجران تمایل چندانی برای بازگشت به افغانستان ندارند.

محمد که ۲۰ سال پیش مهاجر شده است، می گوید: "من افغانستان را دوست دارم. هموطنانم را هم دوست دارم اما ترجیح می دهم در ایران زندگی کنم. چون در اینجا امکانات زندگی وجود دارد و فرزندانم در اینجا به دنیا آمده اند و نمی خواهند به افغانستان برگردند. آنها شناخت زیادی از افغانستان ندارند."

اما سکینه، یک زن مهاجر که ده سال است همراه خانواده اش به ایران آمده، می گوید: "۴ فرزند دارم که دو تای آنها چون کارت اقامت ندارند، مدرسه قبولشان نکرد. شوهرم در افغانستان کارگر ساده بود و الآن هم کارگر روزمزد است. اگر ما در افغانستان یک خانه داشته باشیم، حتماً به افغانستان بر می گردیم."

مهاجران در این منطقه به دور از گزند زندگی شهر نشینی، فضای صمیمی و آرامی را در کنار یکدیگر به وجود آورده اند. مردم به همان سبک و شیوه زندگی در افغانستان زندگیشان را در این شهر آغاز کردند. آنها نمی خواستند احساس غربت و دوری از وطن، زندگیشان را سخت تر و دشوارتر کند.

در این شهرک بر خلاف دیگر مناطق مهاجرنشین، مردم شغل های متفاوتی دارند که کمتر تحت تاثیر فرهنگ شهرنشینی محیط اطراف کشور میزبان قرار گرفته است. در میانه شهر خیابان اصلی قرار دارد که خیابان های فرعی شهر از آن منشعب می شود.

در انتهای خیابان اصلی گلشهر هم منطقه ای بنام کال واقع است که در آن امکانات بسیار محدودی برای زندگی وجود دارد. اما شلوغ بازار گلشهر جائی که ترکیب سنت های اقوام مختلف را به تصویر می کشد، در قلب این شهر و قلب مردم آن قرار دارد.

چهارچرخ هایی که بر روی آن سیب زمینی و پیاز و دیگر مایحتاج زندگی مهاجران عرضه می شود و دکان های شورنخود پزی و بلانی پزی و رستوران هایی که انواع غذاهای محلی عرضه می کنند، هر بیننده تازه واردی را به یاد کابل می اندازد، اما کابلی که مردمش در آرامش و رفاه بيشتر به سر می برند.

مردم گلشهر احساس نزدیکی خاصی با هم دارند، به گونه ای که اکثر آنها همدیگر را می شناسند. با این که در این شهرک، عده ای از خانواده های ایرانی نیز در کنار مهاجران زندگی می کنند، چهره آن کمتر دچار تغییر و دگرگونی شده است.

بیشتر دفترهای نمایندگی موسسات بین المللی، مثل یونیسف، پزشکان بدون مرز و موسسه ژاپنی نیکو در گلشهر قرار دارند. همچنین تعداد زیادی از موسسات فرهنگی و هنری در این شهرک فعال هستند.

هرچند امکانات زندگی در این شهرک محدود است، اما مهاجران ماندن در گلشهر را بر بازگشت به افغانستان ترجیح می دهند و باز هم در آرزوی استقرار ثبات و آرامش در زادبومشان هستند. آرامشی که گلشهر را با همه نواقصش برایشان محبوب کرده است.

 برای نصب نرم افزار فلش اینجا را کلیک کنيد.

 به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید

ارسال مطلب