عبدالحی سحر

فاصلۀ پیشاور تا گذرگاه مرزی تورخم چهل و پنج کیلومتر و از شهرک بندری تورخم تا کابل، دوصد و بیست و چهار کیلومتر است.

روزانه صدها افغان و ده ها کارگر پاکستانی از پاکستان، به ویژه از ایالت شمالی غربی این کشور، پیشاور، در بزرگراه پیشاور- کابل، رفت و آمد می کنند. 

شاهراه کابل- تورخم که حالا به کمک جامعۀ جهانی اسفالت شده، یکی از پر رفت و آمدترین مسیرها در افغانستان است. کامیون های بزرگ حامل مواد غذایی، اتوبوس ها و اتومبیل های مسافربر، تانکرهای حامل سوخت برای نیروهای ناتو در این مسیر در حرکتند.

هر چند از یک سال بدین سو منطقۀ قبایلی "خیبر ایجنسی" که شاهراه پیشاور- تورخم از این منطقه عبور می کند، در مقایسه با سال های گذشته نسبتاً ناامن گردیده، ولی بر خلاف آن، از شهرک بندری تورخم تا کابل امن و راحت است.

بیشتر مسافران هنگام عبور از این شاهراه که حالا دست کم در مقایسه با گذشته امن و راحت است، به یاد سال های گذشته می افتند و از دشواری آن سال ها می گویند، سال هایی که هر قسمت از این شاهراه در کنترل حزب و گروه خاصی بود، و هر کدام از آن به شیوۀ خاص و مقدار دلخواه از مسافران و لاری (کامیون)های باربری باج گیری می کردند. در حال حاضر تمام باج گیری برچیده شده است. شاید تنها خطری که در حال حاضر مسافران را تهدید می کند، سرعت بسیار رانندگان در جاده پررفت و آمدی است که حجم ترافیک آن به مراتب بیشتر از گنجایش این جاده است.

دروازه سرحدی بین دو کشور در دامنه کوه "شمشاد" قرار دارد که روزانه از طریق آن هزاران نفر و ده ها لاری (کامیون) تجارتی رفت و آمد می کنند. دو طرف منطقه تورخم، اکثراً اقوام شینوار و اَفریدی ساکنند. این منطقه در سال ۱۸۹۳ توسط سر مور تیمر دیورند، نماینده حکومت هند بریتانیایی تقسیم شد و بر آن اساس، تا به حال تورخم یک منطقه سرحدی میان پاکستان و افغانستان بوده است.

آن عده از پناهندگان افغان که کارت شناسایی سازمان ملل متحد را با خود دارند، از دروازه سرحدی تورخم به آسانی عبور می کنند و شماری از افغان هایی که بیشتر یا برای دیدن نزدیکان شان و یا هم بیماران شان را جهت درمان به بیمارستان های  پاکستان می آیند و اسناد و مدارک در دست ندارند، حین عبور از دروازۀ مرزی تورخم برای مسئولان "ملیشه های پاکستانی"  مرزی  از ۱۰ تا ۱۰۰۰ روپیۀ پاکستانی می دهند. بسته به اینکه مسافران زبان پشتو می دانند یا نه؟

راه های دیگری در اطراف دروازۀ بندری تورخم وجود دارد که صعب العبورند، مثل راه گندآب، گلوکو، تیراه سروبی وعلی مسجد که بیشتر کالاهای خارجی به طور قاچاق از افغانستان به پاکستان و بالعکس آن صورت می گیرد. همۀ این کالاها توسط احشامی چون خر و اسب و شتر انتقال می یابند و کنترل لازم در طول این راه نیست و بیشتر باشندگان قبایل دو طرف به این کار مشغولند و تنها راه درآمد آنها را تشکیل می دهد.

برخی از مناطق مثل جم، شاخص، لندی کوتل، لوالگی، علی مسجد و تورخم، از مناطق قبایلی خود مختارند که همه مسائل و مشکلات این مناطق، با نشست جرگۀ سران اقوام و بدون دخالت دولت حل و فصل می شود. فروش اسلحه، قاچاق اموال خارجی از افغانستان به پاکستان و بالعکس، قاچاق مواد مخدر و تولید هروئین، از فعالیت هایی است که در این مناطق از سوی قاچاقچیان انجام می شود.

با بازسازی و نوسازی راه کابل- تورخم و ساختن ایستگاهی با گنجایش صدها اتوبوس، در دو طرف مرز، اتوبوس های کرایه ای برای مسافران به وفور دیده می شود و همچنین تأسیسات گمرکی و بانکی ایجاد شده در دو طرف بازار تورخم، فعالیت در این منطقه سرحدی روز به روز گرمتر شده و برای مردمان منطقۀ قبایلی اشتغال بیشتری فراهم شده است.

صدها کارگر و پیشه ور پاکستانی نیز مانند مهاجران افغان روزانه از دروازه تورخم رفت و آمد می کنند.

گزارش مصور این صفحه شرح سفر از پیشاور تا کابل است.

 برای نصب نرم افزار فلش اینجا را کلیک کنيد.

 به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید

ارسال مطلب