مهم‌ترين گردهمايی سالانه زرتشتيان 

 

هر سال از تاريخ ۲۴ تا ۲۸ خرداد ماه برابر با روز "اشتاد" تا روز "انارام"  بر اساس تقويم ايران باستان، بسياری از زرتشتيان در يکی از مهم‌ترین زيارتگاه‌های خود به نام "پير سبز" يا "چَک چَک" که در ۶۸ کيلومتری غرب  يزد و در نزديکی شريف‌آباد اردکان، در دل کوير خشک واقع شده، حضور می‌يابند و به زيارت، نيايش و همچنين ديدار با هم کيشان خود می‌پردازند.

 

زيارت همگانی "پيرسبز" در اين روزها از بزرگترين گردهمايی‌های دينی زرتشتيان است و بسياری از پيروان اين تنها آيين بازمانده از ايران باستان برای هم بهره‌گی و همازوری، از سراسر جهان به ايران سفر می‌کنند و به اين زيارتگاه می‌روند.  

 

از آنجايی که ۲۴ خرداد، اولين روز زيارت "پير سبز"، با روز نيايش در زيارتگاه ديگری که در شرق يزد و در نزديکی محله "مريم آباد" قرار دارد و به نام "ستی پير" شناخته می‌شود همزمان است، در صبح اولين روز از مراسم "پير سبز"،  زرتشتيان در آغاز در"ستی پير" گرد هم می‌آيند و بعد از شرکت در مراسم ويژه دينی در آنجا، که با حضور موبدان انجام می‌شود، بطور دسته جمعی راهی پير سبز می‌شوند.

 

نيايشگاه "پير سبز" که در گويش زرتشتی (دری) به آن چَکچَکو گفته می‌شود، در بالای کوهی به همين نام قرار دارد و به صورت يک فرورفتگی در سنگ کوه تراشيده شده است.

 

از يکی از ديوارهای اتاق زيارتگاه که زرتشتی‌ها به آن "پيرانگاه" می‌گويند، آب قطره قطره جاری است. به همين دليل اين زيارتگاه چک چک يا چکچکو نيز ناميده می‌شود. بر اثر جاری شدن آب و نوری که از منفذی می‌تابد، بر ديواره‌های سنگی نيا يشگاه، گياهانی چون پرسياوشان، مورد و انجيرکوهی روييده شده و فضای خاصی را بوجود آورده است.

 

زرتشتيان ايران بسياری از زيارتگاه‌ها و اماکن متبرکه خود را "پير" می‌نامند. با اين که در سراسر ايران تعداد زيادی "پير" وجود دارد، اما شش زيارتگاه که همه در استان يزد و در دل کوير قرار دارند، در باور زرتشتيان از اهميت ويژه ای برخوردارند.

 

آنها معتقدند که اين زيارتگاه‌ها همه محل نا پديد شدن شاهزادگان ساسانی هستند که در هنگام شکست ايرانيان از اعراب به نقاط مرکزی کشور گريختند و از خدا خواستند تا آنها را در آنجا غايب کند تا به دست دشمن نيفتند. به اين دليل است که اين نقاط، مقدس شده محسوب می‌شوند.

 

بجز "ستی پير" و "پير سبز"، چهار زيارتگاه ديگر زرتشتيان، "پير هريشت" در ۹۰ کيلومتری غرب يزد، "پير نارکی" در ۵۸ کيلومتری غرب يزد، "پير نارستانه" در ٣١ کيلومتری شرق يزد و "پير پارس بانو" در جنوب شهر عقدا قرار دارند. شاهزادگان غايب شده همه به جز اردشير، پسر يزدگرد، که به پير نارستانه تعلق دارد زن هستند و نام‌های نيک بانو، پارس بانو، شهبانو، نازبانو، حيات بانو، مهربانو دارند که در روايت‌های مختلف متفاوتند.

 

بر اساس همين باورها در زيارتگاه  ستی پير، "کتايون" مادر اين شاهزادگان و همسر يزدگرد ساسانی ناپديد شده است. در بين ناپديد شدگان نام مرواريد (گوهربانو) نيز برده می‌شود. مرواريد کنيز "بانوی پير سبز" بوده و پس از جدا شدن از او در کوه "تجمک" ناپديد شده است.

 

با وجود تمام اين باورهای افسانه گونه، برخی پژوهشگران معتقدند که کوه "چک چک" در گذشته معبد آناهيتا (الهه آب) بوده است. آنها استدلال می‌کنند که مشخصه ويژه معابد آناهيتا، جای گرفتن بر بلندی و وجود آب است.

 

گزارش این صفحه بر اساس ديداری از زيارتگاه "پير سبز" و در گفتگو با زرتشتيان، جنبه‌های گوناگون اين مهم‌ترين زيارتگاه و گردهمایی زرتشتيان را به تصوير می‌کشد.

 

* انتخاب از آرشیو جدیدآنلاین.