Jadid Online
جدید آنلاین
درباره ما تماس با ما Contact us About us
نی کسایی خاموش شد

جدیدآنلاین: استاد حسن کسایی،  نی‌نواز برجسته ایران در ۸۴ سالگی درگذشت. حسن کسایی از بزرگان موسیقی سنتی  و پیشگامان هنر نی‌نوازی بود. او در سوم مهرماه ۱۳۰۷ به دنیا آمد و روز پنجشنبه ۲۵ خرداد ۱۳۹۱ در اصفهان درگذشت.  اینک گزارش مصوری را که چندی پیش در باره او عرضه کردیم بازنشر می کنیم.

 

صدیقه محمودی

حکایت زندگی استاد حسن کسایی نیز حکایت دیگری از عشق است؛ عشق به ساز و هیچ‌سازی برای او همچو نی نمی‌شود. شاید برای همین باشد که نام حسن کسایی با نی عجین و یکی شده است و همه او را با صدای نی محزونش می‌شناسند. بی‌آنکه بخواهی یاد شعر مولانا را در دل زنده می‌کند که بشنو از نی چون حکایت می‌کند.

هنر آموخته نزد مهدی نوایی و ابوالحسن صبا است. شیوه نی‌نوازی‌اش جایگاه نی را در موسیقی سنتی ایران تغییر داد و او را چنان محبوب دل‌ها کرد که نوای نی‌اش در نمایشگاه به همراه عکس‌های گذشته و امروزش اشک دوستان و عزیزانش را جاری کرد. 
 
او علاقه بسیاری به موسیقی فولکلور داشت و به صورت بسیارعلمی به موسیقی نگاه می‌کرد؛ چنانچه در گفت‌وگو با رادیو فرهنگ در چند سال پیش گفته بود هنرمند موسیقی باید به علم موسیقی محیط باشد. شاید موسیقی امروز تغییر کرده باشد. باید رو به جلو رفت. 
 
آهنگ "سلام" ساخته حسن کسایی، تنظیم حسین علیزاده
خانه پدریش محل دیدار هنرمندان اصفهانی بود. در همان روزها که هنوز چهار- پنج ساله بود شاید همین هنرمندان صدایش را کشف کردند و از همان وقت‌ها به موسیقی راه یافت. به کلاس‌های موسیقی تاج اصفهانی رفت و کمی بعد از محفل استادان دیگر موسیقی مثل ادیب خوانساری، علی اکبرخان نوروزی، غلامرضا خان سارنج و سید حسین طاهرزاده بهره گرفت. پس از آن که کسایی به تهران رفت در اولین دیدارش با استاد مسلم موسیقی ابولحسن صبا توانایی خود را با خواندن آواز ابوعطا به نمایش گذاشت درحالیکه صبا و حسین تهرانی او را با ویلون همراهی می‌کردند. 
 
فروغ بهمن‌پورعکاس، روزنامه نگار و برپاکننده نمایشگاه عکس‌های حسن کسایی و گنجینه دار عکس‌های بسیاری از هنرمندان عرصه موسیقی سنتی ایران در خصوص استاد حسن کسایی می‌گوید: کسایی نی را به عنوان ساز تخصصی برگزید و با تکیه بر استعداد ذاتی و پشتکارش ادبیات دیگری را برای ساز نی پیریزی کرد. ساعت‌ها تکنوازی نی در رادیو ایران، و دو نوازی با جلیل شهناز و دیگر بزرگانی چون حسین تهرانی، مرتضی محجوبی، پرویز یاحقی و ... و همنوایی با تاج اصفهانی ، ادیب خوانساری، حسین قوامی، عبدالوهاب شهیدی و غیره گواه بر این مدعاست. به اعتقاد بهمن‌پور، "کسایی هنرمندی است که جوهره معرفت شناسی هنرمندان قدیم ایرانی را نه تنها در موسیقی بلکه در تمام سلول‌های حیات شبانه‌روزش جاری کرده است. هیچ هنرمند هم‌عصر او نتوانست به اندازه او نظر و تحسین نخبه‌ها و توده‌های مختلف جامعه را برانگیزد". 
 
پرویز یاحقی که خود نامی بزرگ در موسیقی معاصر ایران است زمانی گفته بود که کسایی دارای لحن ویژه، تکنیک ممتاز و سلیقه خاص هنری است زیرا او نماینده تنها گرایش نی‌نوازی در قرن اخیر نبوده است و همزمان با او نوازندگان دیگری هم بودند وهستند ولی هیچ کدام مثل او نتوانستند ارزش‌های متفاوتی را در این ساز کشف کنند. او هنرمندی فرهنگساز و مولف است.
 
پرویز یاحقی می‌افزاید: "استاد صبا بهتر از هر کس دیگری ارزش‌های هنر کسایی را می‌دانست. همسر صبا بارها بر تاثیر ساز کسایی بر استاد صبا تاکید داشته است: "هر وقت صبا صدای ساز این نوجوان اصفهانی را از رادیو می‌شنید سرش را به جعبه رادیو تکیه می‌داد و به‌آرامی اشک می‌ریخت...." به همین دلیل استاد صبا وقتی به کسایی ِ نوجوان برخورد، برای رشد او از سرمایه‌های هنری خود هزینه کرد.
 
حسن کسایی سال‌ها مکتب‌دار موسیقی اصفهان در رشته‌های نی، سه‌تار و آواز بوده است. اگرچه بیشتر آثار او بداهه‌نوازی است تا موسیقی پیش‌ساخته، ولی امروز بخش زیادی از ضربی‌ها و حتا آوازی‌های نوازندگان نی، بهره گرفته از نوازندگی‌های اوست. او سال‌های میانه دهه ۵۰ در اعتراض به وضعیت موسیقی از صحنه کنار کشید و سال‌ها تنهایی را برگزید و بجز معدودی از هنرمندان خاص و علاقمندان به هنر موسیقی ناب معاشرت دیگری نداشت.
 
بهمن‌پور در خصوص وضعیت استاد می‌گوید: "او بسیار بیمار است اما بیماری و خانه‌نشینی استاد باعث نمی‌شود که بداهه‌نوازی و تکنیک‌های اصیل نی‌نوازی خشک شود. حضور انبوهی از آثار منتشرنشده که در گوشه خانه‌اش جاخوش کرده‌اند این تصور را از بین می‌برد".
 
در اوج بیماری این استاد برجسته موسیقی، در این روزها به همت فروغ بهمن‌پور خاطرات بیش ازهشت دهه حضور او در عرصه موسیقی در قاب عکس‌های آویخته در نگارخانه لاله زنده شده است. در گزارش تصویری این صفحه فروغ بهمن‌پور درباره استاد حسن کسایی و نمایشگاه عکس‌های او می‌گوید.
 

 به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید

ارسال مطلب
- یک کاربر، 2012/06/16
چهل سال پيش بود و جشن هنر شيراز بود و حسن کسائي آنچنان درخشيد که در جلسه اي که معمولاً فرداي اجراي هنرمندان درتالار تاجگذاري دانشگاه پهلوي براي آشنائي بيشتر با آنها برگزار مي شد، جاي سوزن انداختن نبود. بسياري از حاضران هنرمندان بين المللي بودند که براي اجرا درجشن هنر به شيراز آمده بودند و شب قبل مفتون نوازندگي کسائي شده بودند و همينطور خبرنگاران و منتقدين هنري رسانه هاي جهاني. جلسه را زنده ياد نقاش برجسته ناصرعصار با سه زبان فارسي و فرانسه و انگليسي اداره مي کرد. حاضران هيجان زده چه تمجيدها کردند وچه نکته ها در پرسش هايشان بود، بماند. آنچه مي خواهم بگويم لحظه اي است که در پاسخ به پرسش يکي ازحاضران در باره اهميت کيفيت " ني" وتاثير آن درتوليد صدا، استاد - اينجا نمي توانم ازبکاربردن عنوان پيش پا افتاده شده استاد خودداري کنم - آري استاد کسائي يک برگ کاغذ از يادداشتهاي ناصرعصار را برداشت و لوله کرد و بر لب گذاشت و شروع به نواختن کرد، و تالار را از شدت هيجان و دست زدن تا مرز انفجار برد. روان او شاد و ياد آن سالها بخير باد.
- یک کاربر، 2012/06/15
در این زمانه که به هر دانش آموز مدرسه موسیقی «استاد» خطاب می کنند، از دست رفتن حسن کسایی از شمار اندک استادان موسیقی کاست. نی نوازی را حرمتی دیگر داد. امید شاهد ادامه سبک وی از سوی جوانان شیفته موسیقی ایرانی باشیم.
- یک کاربر، 2012/06/15
نی از کسایی جدا شد.
- دكتر محمد دهقاني، 2012/06/15
به احترام استاد فقيد حسن كسائي بشنو از ني چون شكايت مي كند... يادش گرامي
- یک کاربر، 2012/06/14
شاد باشد روان این استاد بزرگ.
- پ.بنایی، 2012/01/23
هر چند نوای نی ات نشان زخم های درونت است که هر روز بیشتر از دیروز می شود اما نرو ای یگانه یار که نای نی ات دردهای ما را مرهمی بود. یاد آن ایام بخیر که چنان نی می نواختی که گنجشک هم به فلسفه عالم می اندیشید. به کجا می روی؟ وقتی فروغ نمایشگاه آثارت را برپا کرد یاد ایامی زنده شد که تو بودی و همه عشق. عشق نواختن و خواندن و این گزارش در کنار عکس هایت چه زیبا صدایی از تو را در دل من زنده کرد. کاش حالت خوب بود و می دیدی. دلمان برای نای نی ات تنگ شده لختی به هوش بیا و بزن تا همه مان با هم به عالم دیگر برویم. کسایی عزیز استاد بداهه نواز موسیقی سنتی ایران برایت آرزوی سلامتی و شادی می کنم به امید روزی که مثل قدیم در کنار هم جمع شویم.
- سیروس، 2012/01/23
من عاشق نی نوازی کسایی هستم هر چند دیر این گزارش رو دیدم اما واقعا زیبا بود به خصوص صدای استاد واقعا مرا به وجد آورد. ممنونم از شما که از راه دور هم به هنر و مملکت ایران زمین می پردازید و کمک می کنید که چراغ هنر در ایران زنده باشد. سپاس فراوان از شما عزیزان.
- امین، 2012/01/22
درود بر شما.استاد حسن کسایی چهره پر فروغ تاریخ موسیقی ایران زمین، کسی است که در بین مردمان این سرزمین کمتر شناخته شده اند. بزرگترین خیانت به فرهنگ ایران فراموش کردن کسانی است که عاشقانه به این ملک خدمت کرده اند،از جمله استاد حسن کسایی و استاد جلیل شهناز.عمر با عزت برای این بزرگواران از درگاه ایزد منان طالبم. باتشکر از شما.
- پرتو، 2012/01/21
ممنون. گزارش واقعا خوبی بود. کار شما در معرفی مفاخر فرهنگی کشورهای فارسی زبان بسیار ارزنده است.
- مرجان، 2012/01/18
با تشکر از شما و توجه تان به چهره های فرهنگ و هنر ایران زمین. لطفا باز هم در باره چنین انسان های بزرگی گزارش های این چنینی تهیه کنید. بسیار زیبا بود متشکریم.
- شاهد، 2012/01/18
احتمالا ً آقاي حسين محمدي با نوشتن « دست مريضا» نيت بدي براي دستها وانگشتان اين هنرمند يگانه نداشته اند و به احتمال زياد منظورشان اصطلاح بسيار معمول « دست مريزاد » بوده است.چنين بادا !
- حسین محمدی، 2012/01/16
سلام، قبل از هر چیز خسته نباشید و دست مریزاد. در این سال ها که متاسفانه رسانه ها آنلاین و غیر آنلاین از استادان و هنرمندانی همچون کسایی و کسایی ها خبری نمی گیرند و بعضا تحریمشان نیز می کنند دیدن خواندن این چنین خبرهایی هر چند کوتاه جای بسی امیدواری و خرسندی است... با تشکر از خانم محمودی و سپاس از مدیران جدید آنلاین
- فیاضی، 2012/01/12
ممنون از زحمات شما برای تهیه گزارشی دلچسب.
- حسین شمسی، 2012/01/12
با سلام و تشکر از شما. درد دل مرا نوشتید.
- آذین، 2012/01/11
دست شما درد نکند بابت پرداختن به مفاخر فرهنگی بزرگی چون استاد کسایی که مورد بی توجهی سیستم حکومتی ایران شدند. سالهای اول انقلاب اوج شکوفایی این هنرمند در رژیم ایران به واسطه تنگ نظری به موسیقی تلف شد و واقعا معرفی هر چه بیشتر این هنرمند که سالها کنج عزلت گزید لازم بود دست شما درد نکند و ممنونیم.
- یک کاربر، 2012/01/11
شما را به خدایتان قسم این عکسها را در اینترنت بذارید تا امثال ما سالها در غم غربت مانده بتوانیم این عکسها را داشته باشیم بخصوص عکس با قمر و یاحقی را. خدا یارتان باد و ایران وطنمان.
- آزاده، 2012/01/11
واقعا گزارش عالی و کاملی بود. خسته نباشید. و همیشه در این راه ثابت قدم باشید.
- احمدرضا سهرابی، 2012/01/10
سلام، اول از اینکه 5 سال به طور مستمر فعالیت این رسانه فرهنگی را برای شناساندن مفاخر و ارزش های فرهنگی پارسی زبانان با استانداردی بالا فعال نگاه داشته اید بسیار سپاسگزارم. استاد کسایی از نوازندگان و موسیقیدان هایی است که بی شک در تاریخ موسیقی ایران و جهان مانند باربد جاودانه خواهد ماند. باعث فخر هر ایرانی است که هم عصر ایشان می زیسته خدمات شایان استاد کسایی در قالب قلم و تصویر نمی گنجند ولی تلاش های فروغ بهمن پور برگزار کننده این نمایشگاه و انعکاس آن توسط خانم محمودی در این رسانه ارجمند ستودنی است. سپاس
- علیرضا زرین، 2012/01/10
عالی بود. با سپاس
Home | About us | Contact us
Copyright © 2024 JadidOnline.com. All Rights Reserved.
نقل مطالب با ذكر منبع آزاد است. تمام حقوق سايت براى جديدآنلاين محفوظ است.