۰۴ اکتبر ۲۰۱۱ - ۱۲ مهر ۱۳۹۰
فاطمه جمالپور
این روزها اگر گذرتان به گالری آران در خیابان خردمند شمالی بیفتد نمایشگاهی دربارۀ جنگ میبینید که با نمایشگاههای متداول دربارۀ جنگ تفاوت زیادی دارد. نمایشگاه "مرثیهای برای بیگناهی" تنها صدای ایرانی ندارد، آثاری از یک هنرمند عراقی در کنار دو هنرمند ایرانی عرضه شده تا درد مشترکی را فریاد کنند و یاد قربانیان جنگ را چه ایرانی و چه عراقی گرامی بدارند. آثار این هنرمندان اگر چه به مناسبت روزهای آغاز جنگ عرضه شدهاند اما نگاهی ضد جنگ را دنبال میکنند.
هنرمند عراقی که نمایشش با عنوان "بانگ" در نمایشگاه عرضه شده، وفا بلال که در دانشگاه نیویورک هنر تدریس میکند چون نتوانسته بموقع ویزای ایران را دریافت کند، اثر او توسط حمید پورآذری کارگردان ایرانی و گروه ۸۰ نفرهاش اجرا شده و بلال از طریق اسکایپ بر چگونگی اجرا نظارت کرده است.
در این اجرا بازیگرانی با لباس سفید به نشانۀ کشتهشدگان بیگناه جنگ و بازیگرانی با لباس سیاه به نشانۀ بازماندگان، مجروحان، جانبازان و فراموششدگان جنگ با یقینهای به شک تبدیل شده، معصومیتهای از دست رفته و زندگیهایی که ناخواسته از هم پاشید، نقش آفرینی میکنند و فضایی متاثر کننده و اندوهبار به نمایش میگذارند. صورتهای اشک بارشان جای خالی کسانی را به رخ میکشد که دیگر نیستند.
هنرمند دیگری که با عکسهای مستندش در این نمایشگاه حضور دارد جاسم غضبان پور عکاس خوزستانی است که در تمام سالهای جنگ دوربین به دست به ثبت لحظهها پرداخته است، لحظههایی که روایتی متفاوت از جنگ دارند. با اینکه این مجموعه در حد فاصل عملیات بیتالمقدس و اوج جنگ عکاسی شده اما این بار خبری از خاکریزها و سلاحها و کشتههای جنگ نیست، او اسباب بازیهای سوخته در انبارهای گمرگ بندر خرمشهر، سینمایی که حالا جز پرده و صندلیهای سوخته و خاطراتش چیزی ندارد، کودکی که در قایق کوچکش در شط و در میان نخلهای سوخته سرش را گرم میکند، مبلی که بیصاحب در خیابان رها شده و درختهایی که بیخیال هرس شدن به وسط خیابان پیشروی میکنند، دوچرخۀ سوختهای که دیگر رکابهایش نمیگردد تا لذت دوچرخهسواری را به کودکی هدیه کند را به ثبت میرساند.
غضبان پور نخلهای سوخته را نمادی از جوانان خرمشهر میداند و با اشاره به حضور پررنگ کودکان در عکسهایش میگوید: "آنان که نسلهای آینده را تشکیل میدهند قربانیان فراموش شده جنگ هستند".
طراحیها و چیدمان بکتاش سارنگ در کنار نمایش وفا بلال و عکسهای جاسم غضبان پور نمایشگاه را کامل میکنند. هنرمند جوانی که در سالهای جنگ متولد شده و از وارثان رنج این جنگ است.
نازیلا نوبشری مدیر گالری آران و برگزار کنندۀ نمایشگاه آن را یادبودی برای انسانهای بیگناهی میداند که قربانی شدند و به همین دلیل عنوان نمایشگاه را مرثیهای برای بیگناهی گذاشته است.
این نمایشگاه تا روز ۱۷ مهرماه در گالری آران در تهران ادامه دارد. در گزارش چندرسانهای این صفحه صحنههایی از این نمایشگاه را همراه با توضیحات نازیلا نوبشری میبینیم.
به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید
ارسال مطلب
ما با اینها چه مرثیه مشترکی داریم؟ کشور ایران در طول دویست سال گذشته به خاک هیچ کشوری حمله نکرده اما وقتی به او حمله می کنند، باید بجنگد. هرچند که جنگ چیز بسیار بدی است.
بنگر که چه گفت ، ننگر که که گفت. صحبت مرثیه است و نفرت از خشونت و جنگ وآدم کشی و ویرانی. صحبت عرب و عجم نیست، صحبت خمینی و صدام نیست. شما خودت رو ناراحت نکن. یک نمایشه، تماشانکن!
سپاس فراوان از اين گزارش تلخ و زيبا
حــق مـــــــا گرفتنـــــــــی نیست
آسمونشم بگیری این پرنده مردنی نیست!
آخرین سنگـــــــــــر سکوتــــــــــه
خیلی حرفــا گفتنی نیست
ای برادرای خونــی
این برادری تنـــــــــــــی نیست!
موج دستای من و تو، دست دریا رو گرفته
عکس تو با سرمه خون،چشم دنیـــــــا رو گرفتــه
ما کــــــه از آوار و ترکش، همـــــه را بــه جـــون خریدیـــــم
تــو بگــو همسنگـــــر من!
مـا تقاص چی رو میدیم؟!