شوکا صحرایی

بخارا، مجله ای است که در میان ایران شناسان و پژوهندگان زبان و ادب فارسی، جای خود را باز کرده است. در بسیاری از کشورها اگر شما به دیدن ایران شناسان و دوستاران ادبیات فارسی بروید، نسخه ای از بخارا را در کنارشان می توانید ببینید. هر شماره آن کتابی است ویژه درباره موضوعی و یا یادواره ای از شخصیتی با نگاهی  کلاسیک و یا مدرن.

گرچه بخارا وارد دوازدهمین سال انتشار خود می شود، آن ادامه منطقی ماهنامه کلک است که از شهریور ماه ۱۳۶۹ به مدت هفت سال با سردبیری علی دهباشی منتشر می شد. گروه نویسندگانی که با مجله "کلک" کار می کردند، با بخارا همکاری خود را ادامه دادند. به عبارتی دیگر از نگاه شیوه کار و موضوعات می توان گفت که علی دهباشی با بخارا وارد نوزدهمین سال فعالیت فرهنگی خود به این شیوه شده است.

"بخارا" به عنوان گونه ای از کار فرهنگی، ادامه دهنده کار نشریات مستقلی همچون سخن، نگین، یغما و راهنمای کتاب هم است. موضوعاتی که به آن می پردازد، متنوع و فراگیر است.

به گفته علی دهباشی "سلسله گفتگوهایی که مجله بخارا با سردبیران و مدیران نشریات پنجاه سال اخیر منتشر کرده، سند ارزشمندی است برای تحلیل گران تاریخ مطبوعات ایران که  متجاوز از سی گفتگوست  با کسانی چون دکتر علی بهزادی مدیر مجله سپید و سیاه، عطا بهمنش درباره نشریات ورزشی، جهانبانویی مدیر مجله فردوسی، احمد شهیدی مدیر مجله اطلاعات هفتگی، خسرو شاهانی، صفری، محمود طلوعی و دیگران."

دهباشی با گفتگوهایی که با بنیان گذاران نشر کتاب در ایران، در مجله بخارا منتشر شد بسیاری از تحولات فرهنگی و نشر کتاب در ایران را برای مورخین ثبت کرده است.

نویسندگانی که برای این مجله می نویسند، همه از برجستگان زمینه های گوناگون ادب و فرهنگ اند، همچون ایرج افشار، دکتر عزت الله فولادوند، دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی، ژاله آموزگار، همایون صنعتی، محمدعلی موحد و بسیاری دیگر که در مجلات دیگر کمتر می توان نوشته هایشان را دید.

علی دهباشی با تماسی که با اهل ادب و فرهنگ و ایران شناسان و فارسی زبانان در دنیا دارد، توانسته است دفتر بخارا را که در یکی از کوچه های نزدیک به میدان فردوسی در ساختمانی قدیمی واقع است، با کتاب ها، عکس ها و یادگارهایی که در آن دارد، به نوعی موزه تاریخ ادبیات معاصر ایران تبدیل کند. در این دفتر می توان از دست نوشته های چاپ نشده سهراب سپهری تا نامه امبرتو اکو را بر دیوار این دفتر دید.

همچنین قلم و خودنویس بسیاری از نویسندگان بزرگ ایران به همراه دست خط آنها از یادگارهایی است که دهباشی در این دفتر گرد آورده است. و البته عکس های منتشر نشده و قدیمی از شاعران و نویسندگان ایرانی و خارجی که هر کدام می تواند دقایقی انسان را محو خود کند.

اکنون از دهباشی خواسته شده که این دفتر را خالی کند. از همین رو او این روزها  سرگرم فهرست کردن گنجینه کتاب های سنگی کمیاب، دست خط ها و تابلوها و فرستادن آنها به درون کارتن هاست، تا به انبارهایی در گوشه و کنار شهر که دوستانش در اختیارش گذاشته اند، انتقال داده شوند. به تعبیر دهباشی این آثار "دفن می شوند" و بدین سان مجله بخارا بی دفتر می شود.

دهباشی با کوششی که برای نشر بخارا می کند، نه تنها تحسین اهل هنر و ادب را برانگیخته، بلکه رابطه فرهنگی فارسی زبانان را هم عمیقتر کرده است. از همین رو ستایش  سیمین دانشور از مجله بخارا معنی پیدا می کند که در آغاز هفتمین سال انتشار بخارا نوشته بود: "تو برای ما جوی مولیان آوردی. تو در مجله بخارا فرهنگ، هنر و ادبیات ایران، افغانستان و تاجیکستان را به هم پیوند زدی... تو وقت ما را خوش گرداندی. پس همیشه بمان."

در گزارش مصور این صفحه علی دهباشی از یادگارها و دلتنگی هایش درباره رفتن از دفتر کنونی بخارا می گوید.

  برای نصب نرم افزار فلش اینجا را کلیک کنيد.

 به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید

ارسال مطلب