با آمدن ماه محرم سر در منازل ، مساجد و دکان های شهر مشهد، همانند بسیاری شهرها، با پارچه های سیاه و بیرق های سبز و سرخ آذین داده می شود . مردم با پوشش های مشکی ، زنگ های محزون موبایل ها و حتی خط نوشته های رنگین بر روی وسیله نقلیه شان به استقبال این ماه می روند.
در هر کوی و برزنی نواهای تعزیه به گوش می رسد . شهر حال و هوای دیگری به خود می گیرد و به خصوص شب ها می شود خانواده ها را ديد که دسته دسته به سوی مساجد و تکایا در حال رفتن به مراسم عزاداری هستند .
جوان ها با بر پایی ایستگاه هایی با انداختن پارچه های سیاه رنگ بر روی چارچوب های فلزی و چوبی، در پیاده رو ها و میدان ها، با اب جوش و چای از رهگذران پذیرایی می کنند و در همان حال نوحه سرایی نوحه خوانان مشهور با صدای بلند پخش می شود.
مشهد به عنوان یک شهر مذهبی میزبان عده زیادی از زائران هم هست که از نقاط مختلف جهان برای بزرگداشت محرم به این شهر وارد می شوند. در سال های اخیر و به خصوص پس از روى کار آمدن دولت تازه در عراق زائران عراقی زیادی در این شهر دیده می شوند.
عزاداران زیادی هم از شهرها و روستاهای اطراف مشهد می ایند و به این ترتیب مجموعه ای از متنوع ترین سبک ها و شیوه های عزاداری در کنار هم در یک نقطه جمع می شود.
یکی از چشم نواز ترین صحنه ها شاید هنگامی باشد که در روز عاشورا در یکی از چهار خیابان منتهی به حرم امام رضا در حال حرکت باشید . دسته های عزاداران در حال حرکت اند و شما با گذشتن از هر دسته نواهای متفاوتی را می شنوید.
گاهی مرثیه ای به زبان ترکی: گل باجی ال بالامی اوخلاندی قان اپاردی/ جان وردی اللریمده ارام جان اپاردی/ بیرده گلیم خیامه گلمز باجی یوزومدن/ اهل دل اولدما انلار احوالیمی سوزومدن (بیا خواهر بگیر طفلم را که تیر خورد و سیل خون جاری است/ جان داد روی دست هایم آرام جان مرا برد/ می خواهم به خیمه بیایم خواهر، رویم نمی شود/ اهل دلی را نمی یابم که احوالم را باز گو کنم.)
و گه گاه مردمی را با پاهای برهنه و ردای سیاه بلند بر تن می بینید که در یک صف طولانی زنجیر می زنند، همراه با نوحه ای به زبان عربی: انا مظلوم حسین/ انا عطشان و قد احرق نطقی و لسانی/ انا ظمئان و قد احرق قلبی و فوادی/ انا مظلوم حسین (من حسین مظلوم هستم/ من تشنه هستم و لب و دهانم خشک شده است/ من بسیار تشنه ام و دل و جگرم سوخته است/ من حسین مظلوم هستم.)
مهاجرانی که از افغانستان به مشهد آمده اند نیز برای خود مراسمی دارند. آنها با جمع شدن در یکی از منازل یا مساجد محل هایشان مراسم را به همان سبک و سیاق و فرهنگ خودشان بر پا می کنند .
مراسم آنها پس از غروب اغاز می شود و تا پاسی از شب ادامه پیدا می کند. روضه خوان ها با همان سبک به اصطلاح "وطنی" افغانستان روضه می خوانند. دراین گونه روضه خوانی ها معمولا از چهار بیتی ها و اشعاری حماسی استفاده می شود که از گذشتگان به جای مانده است. جوان ها درصف های منظم بر روی زانوان در کنار هم می نشینند و بر سینه می زنند. نوحه خوان با ضرب آهنگ مخصوص دسته را هدایت می کند .
این مراسم از روز نخست محرم آغاز شده و با نزدیک شدن به روز های نهم و دهم به اوج می رسد تا آنجا که دیگر عزاداران را تاب و توان و قرار ماندن در مسجد و خانه نمی ماند. پس به خیابان ها سرازیر شده و با گذشتن از کوچه پس کوچه های محل ، عزاداری را رنگ دیگری می بخشند و با رسیدن به در منزل هر همسایه، که از محرم سال گذشته تا آن روز مصیبتی دیده و عزیزی را از دست داده، لختی می ایستند و یادی هم از آن درگذشته می کنند.
گزارش مصوری که می بینید بخشی از عزاداری افغان های مهاجر مشهد را نشان می دهد.
برای نصب نرم افزار فلش اینجا را کلیک کنید
چون در ماه محرم افغانها علاوه بر سینه زنی منقبت خوانی هم دارند.