فواد نیک زاد
در شاخه رئالیستى یا واقع گرایانه مجسمه سازى معمولا تنها کار هاى فیگوراتیو و بیشتر باز سازى پیکر انسان مورد توجه است که دلیل هایش را شاید بتوان در ریشه داشتن تندیس گرى امروز در شیوه هاى نگرش و ساخت کار هاى هنرى بوسیله یونانیان انسان گراى دوران باستان و همینطور جذب کنندگى و جادویى بودن چهره و پیکر انسان براى خودش جستجو کرد .
به هر شکل در حجم سازى واقع گرا کمتر دیده مى شود که هنرمندى مثلا منظره ساز باشد. اما در گرایش انتزاعى هر دو شیوه فیگوراتیو و غیر آن به چشم مى خورد، در ساخت فیگور انتزاعى دست هنرمند باز است که تصور ذهنى اش از سوژه مورد نظر را بدون در نظر گرفتن تناسب هاى واقعى آن سوژه به وجود بیاورد و در بخش غیر فیگوراتیو هم مى تواند هر ماده اى را که سه بعدى باشد و حجمى داشته باشد کار هنرى بداند بى آن که کار لزوما از تکنیکى برخوردار باشد.
اکثریت قاطع کار ها (به جز ۲ یا سه مجسمه، با قدرى تفاوت دیدگاه تقسیم بندى) انتزاعى هستند. مى توان این گرایش بسیار زیاد به کار آبستره را به عوامل بسیارى از جمله نوگرایى در هنر نسبت داد ولى یکى از نکته هایى که در این باب به نظر مى رسد و خانم زهرا رهنورد، عضو هیات داوران بى ینال، هم در مصاحبه با مجله تندیس به آن اشاره مى کند کمبود توان ساخت کار هاى واقع گرا به دلیل نبودن برنامه آموزشى لازم در دانشگاه ها و مرکزهاى آموزشى است.
شاید همین کمبود هاى تکنیکى (حتى دربرخى از کارهاى آبستره) سبب مى شود که آقاى سعید شهلا پور عضو شوراى انتخاب آثار و هیات داوران در مصاحبه با همان مجله تندیس به صراحت نکته عجیبى را در داورى کار ها بیان کند. او مى گوید یکى از معیارهایش براى انتخاب "سابقه اى است که از افراد(شرکت کننده)(در ذهن) دارد."
به هر شکل داورى کار هنرى همیشه مسئله اى بحث انگیز و پیچیده است و نشانه هاى این دشوارى را در گزینش آثار ارائه شده در دوسالانه مجسمه سازى براى فضاهاى شهرى نیز مى توان دید.
اما نکته بسیار مهمى که تقریبا تمامى هنرمندان، داوران و منتقدان را در ارتباط با این رویداد شادمان کرده مجموعه حرکت ها و پویایى هایى است که با اتفاق هاى اخیر در جامعه هنرى ایران به وقوع پیوسته و بسیارى را امیدوار کرده که با پایدارى و ادامه یافتن این جریان ها، کاستى ها به تدریج برطرف شوند و ما به فضاى هنرى ایده آل تر و قابل رقابت ترى با فضاهاى هنرى جهانى دست پیداکنیم.
در بخش هاى صوتى این گزارش طاهر شیخ الحکمایى، مجسمه ساز و داور دوسالانه، درباره داورى و مقایسه اولین دوسالانه مجسمه هاى شهرى با بى ینال پنجم تهران وسایر بى ینال ها صحبت مى کند.
ایرج محمدى، مجسمه ساز شرکت کننده در بى ینال، درباره چرایى بوجود آمدن این جریان هاى اخیر مجسمه سازى و به طور کلى اهمیت مجسمه سازى حرف مى زند.
و بالاخره بهروز دارش، مجسمه سازى که دو کار در نمایشگاه دارد، درباره فضاى نمایشگاه که ساختمانى قدیمى مربوط به دوره قاجاریه است و کیفیت کار ها از دید خودش سخن مى گوید.