آخرین مطالب
تماشاگه زمان
۲۷ اکتبر ۲۰۰۸ - ۶ آبان ۱۳۸۷
یکی از هدایای مصریان به دانش نجوم تقسیم شبانه روز به ۲۴ ساعت است. هر چند در آغاز این ساعت ها مساوی نبودند و با تغییر فصل بلند و کوتاه می شدند. بعدها، آن هم فقط در آثار علمی منجمین یونانی بود که این ساعت های فصلی به ۱۲ ساعت روز و ۱۲ ساعت شب تقسیم شدند.
مصریان قدیم در حدود ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد اوقات بین طلوع و غروب آفتاب را به ۱۲ ساعت مساوی تقسیم می کردند. در نتیجه طول های مساوی پیدا می کردند و چون در آن عصر همه ی محاسبه های نجومی با دستگاه شصتگانی انجام می گرفت، لااقل تا آنجا که مربوط به کسر ساعات بود، ساعت های مساوی نیز بر حسب دستگاه شصتگانی تقسیم شدند.
تقسیم کنونى شبانه روز به ۲۴ ساعت و هر ساعت به شصت دقیقه در واقع یادگاری از روش های زمان سنجی مصریان باستان است که یونانی ها با به کار گرفتن روش های عددنویسی بابل باستان آن را اصلاح کرده اند.
همانطور که اشاره شد در ۲۰۰۰ سال پیش رسم شد که فاصله میان طلوع و غروب آفتاب را به ۱۲ قسمت مساوی یا ساعات تقسیم کنند. هیچ کس نمی داند که چرا برای شماره ساعت های روز عدد ۱۲ را انتخاب کردند، شاید علت آن بود که عدد ماه های سال نیز ۱۲ بود. ممکن بود که روز را به ۱۰ یا ۲۰ یا هر عدد دیگر که بخواهند تقسیم کنند. بعدها شب را نیز به ۱۲ ساعت تقسیم کردند.
به دنبال این تقسیم بندی، وسایلی برای سنجش زمان ساخته شد که از ابتدایی ترین این وسائل ساعت آفتابی بود و بعدها به دنبال آن ساعت های آبی، شنی و سوختی نیز مورد استفاده قرار گرفت. اما مشکل آن جا بود که اغلب این نوع ساعت ها زمان را نشان نمی دادند بلکه فاصله زمانی را تعیین می کردند.
بالاخره در اوایل قرن سیزدهم ساعت های مکانیکی وزنه ای به بازار آمدند. این نوع ساعت ها علاوه بر نشان دادن زمان از دقت بیشتری نسبت به ساعت های قبلی برخوردار بودند. از قدیمی ترین نوع آن ها می توان به ساعت موجود در کلیسای سالزبری انگلستان اشاره کرد.
در اواخر قرن چهاردهم این نوع ساعت ها جای خود را به ساعت های شاهینی دادند و سپس حدود قرن پانزدهم بود که از فنر برای تأمین نیروی محرکه ساعت ها استفاده شد و بدین ترتیب ساعت های فنری جای ساعت های قبلی را گرفتند. تا به امروز نیز با وجود ساخت ساعت های الکترونیکى، پاندولی و ساعت های جیبی–رقاصکی کماکان از این نوع ساعت ها هم استفاده می شود.
اما در بین تمام ساعت های ساخته شده، دقیق ترین و مدرن ترین آنها، ساعت اتمی است. این نوع ساعت که اول بار در سال ۱۹۴۸ میلادی ساخته شد بر اساس ارتعاشات اتم های گاز آمونیاک یا فلز سزیم کار می کند و توانایی اندازه گیری زمان های بسیار کوتاه را با دقت بسیار بالا دارند.
"تماشاگه زمان" تنها موزه تخصصی زمان سنجی در ایران است که در سال ۱۳۷۸ راه اندازی شد. بنای این موزه که پیشینه آن به دوره محمدشاه و ناصرالدین شاه بر می گردد به دلیل وجود گچ بری ها، کاشی کاری ها و گره چینی ها جزء برجسته ترین بنا های تهران است.
این موزه با فراهم آوردن زمینه ای مناسب، به موضوعاتی چون مفهوم زمان، دیدگاه اقوام و ملل مختلف و نگرش آن ها نسبت به زمان و چگونگی تکامل ابزارهای زمان سنجی و صنعت ساعت و ساعت سازی پرداخته است.
این مجموعه تلفیقی از هنر و صنعت است که چشم هر بیننده ای را خیره می کند.
از مسئولین موزه " تماشاگه زمان" که ما را در تهیه این گزارش یاری کردند، سپاسگزاریم.
برای نصب نرم افزار فلش اینجا را کلیک کنید
به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید
Dear Ms Sahra'i,
Thank you for your many excellent contributions, including the present one.
Above you mention that:
هیچ کس نمی داند که چرا برای شماره ساعت های روز عدد ۱۲ را انتخاب کردند، شاید علت آن بود که عدد ماه های سال نیز ۱۲ بود.
The sexagesimal (base-60) numeral system, that is
دستگاه شصتگانی
to which you refer, is very advantageous because 60 is the smallest number which is divisible by every number from 1 to 6; 60 has further 12 factors, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 10, 12, 15, 20, 30, and 60, of which 1, 2, 3 and 5 are prime (for comparison, consider the number 10, which has 1, 2, 5 and 10 as divisors, or factors). Thus, by choosing each hour to consist of 60 minutes, one is immediately capable of subdividing an hour into *exactly equal* parts in 12 different ways (naturally, all expressed in units of "minute"): 1 hour consists of 60 equal minutes (by definition), 30 equal 2-minutes, 15 equal 4-minutes, 12 equal 5-minutes, 10 equal 6-minutes, 6 equal 10-minutes, 5 equal 12-minutes, 4 equal 15-minutes, 3 equal 20-minutes, 2 equal 30-minutes, and, somewhat trivially, 1 whole 60-minutes (by definition, or by the commutativity property of multiplication, whereby a * b = b * a; in the present case, 1 * 60 = 60 * 1).
It is not a coincidence that the total angle subtended by a straight line is subdivided into 180 (i.e. 3 times 60) arc degrees; it is also not a coincidence that an arc degree is subdivided into 60 arc minutes, and each arc minute into 60 arc seconds (please note that "minute" and "second" are also units with which we measure time).
The number 12 has 1, 2, 3, 4, 6 and 12 as divisors (again, compare with 10 which has 1, 2 , 5 and 10 as divisors) of which 1, 2, and 3 are prime. The number 24 has 1, 2, 3, 4, 6, 8, 12 and 24 as divisors, of which 1, 2, and 3 are prime.
I refer the interested to the following publicly-available texts concerning the sexagesimal numeral system:
http://en.wikipedia.org/wiki/Sexagesimal
http://autonomyseries.com/Canon/Sexagesimal/
The Iranian mathematician Jamshid Al-Kashi (born circa 1380 CE in Kashan and died on 22 June 1429 CE in Samarkand) was a person who used decimal and sexagesimal fractions "with great ease" (to quote the Dutch mathematician and historian Dirk Jan Struik). Al-Kashi produced sine tables accurate to 4 sexagesimal digits (i.e. to 8 decimal places, since 1/60**5 = 1.2 * 10**-9). He further calculated the number pi to 9 sexagesimal digits (i.e. to 17 decimal digits, since 1/60**10 = 1.6 * 10**-18). For further details, I refer the interested to the following addresses:
http://en.wikipedia.org/wiki/Jamsh%C4%ABd_al-K%C4%81sh%C4%AB
http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%DB%8C%D8%A7%D8%AB%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%AC%D9%85%D8%B4%DB%8C%D8%AF_%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C
Yours sincerely,
BF.
واقعاً همگی خسته نباشید