Jadid Online
جدید آنلاین
درباره ما تماس با ما Contact us About us
تور نعمت

دریای خزر سرچشمه انواع نعمتها و مایه کار و زندگی هزاران ماهیگیر است که ابزار ما هیگیریشان سالهاست تغییر چندانی نکرده. چند ماهیگیر از کار و بارشان صحبت می کنند.

صيد ماهی در خزر

دريای خزر، اين درياچه بسته جهان، منبع بزرگ نعمت است. ابری که از آن بر می خيزد البرز را سر سبز، و چشمه های کوهستانی اش را پرآب می کند؛ سواحل شنی و کم عمقش در تمام طول سال بويژه در فصل گرما گردشگران داخلی را به خود می خواند؛ بنادرش کالاهای حمل شده از طريق دريا را به ايران می رساند و مهمتر از همه ماهی های خوشمزه شمال ايران را در خود پرورش می دهد و خورد و خوراک ساکنانش را فراهم می آورد.

در اينجا اما نه به توريسم، نه به بنادر و نه به زيبايی های بی حساب طيبعی، بلکه صرفا به ماهی های آن می پردازيم که صيد آنها حدود ۴۰ هزار فرصت شغلی مستقيم و مرتبط ايجاد می کند.

کارشناسان می گويند هزار و ششصد گونه آبزی در دريای خزر زندگی می کنند که البته فقط بخشی از آنها ماهی است وهمه اين ماهی ها هم خوراکی نيستند. اما ماهيان استخوانی اش که ۱۵ نوع هستند، لذيذترين خوراک مردمان است.

صيد ماهی در دريای خزر به قدمت حضور آدميان در کناره اين درياست. اما صيد سازمان يافته و  نظام مند از حدود سال ۱۳۰۰ به بعد در سواحل خزر شکل می گيرد. صيد دريای خزر اساسا بر سه دسته از ماهيان استوار است: ماهيان خاوياری ( پنج نوع )، ماهيان کيلکا ( سه نوع ) و ۱۵ نوع ماهيان استخوانی. به گفته کارشناسان، ايران به علت شيب و عمق مناسب سواحل جنوبی خزر نسبت به کشورهای ديگر حاشيه دريا از بخت بيشتری برای صيد ماهيان استخوانی برخوردار است.

۱۵ نوع ماهيان استخوانی عبارتند از: سفيد، کفال، کپور، سيم، سوف، کولی، سياه کولی، شاه کولی، ماش، اردک، شک ماهی، سس ماهی، آزاد، اسبله و کولمه. از اين ميان ماهی آزاد خوشمزه ترين است اما نادر و کمياب است. پس از آن بلافاصله ماهی سفيد قرار دارد که مصرف عمومی دارد و از بهترين ماهيان دريای خزر است. به همين جهت سازمانهای دولتی بيشتر تلاش خود را صرف ازدياد اين نوع ماهی می کنند.

 در روزگاری نه چندان دور، يعنی همين شصت هفتاد سال پيش، که جمعيت کمتر بود و زمين به سموم و زباله های مختلف آلوده نبود، نهرها و رودهای اطراف ساحل، مملو از ماهی سفيد بود. مردمان می توانستند با دست و يا اگر خيلی به ابزار صيد احتياج داشتند با کيت ( نيزه ) به صيد ماهی بپردازند. نه فقط صيادان ماهر، که حتا روستاييان نيز از کنار نهرها و رودها دست خالی بر نمی گشتند.
اما امروزه با افزايش جمعيت و انواع آلودگی های کشاورزی و صنعتی،عرصه آبها برای تخم ريزی و پرورش ماهی تنگ شده و صيد بی رويه با قلاب و دهها وسيله ديگر در کنار صيد سازمان يافته وضع را تغيير داده است. ماهی که تا همين ۵۰ سال پيش به قيمت دانه ای پنج ريال و در هر حال کمتر از يک تومان در بازار چوب می خورد، و راهی خانه ها می شد تا به شيوه های سنتی شور و دودی شود و برای فصل های غير صيد بماند، امروز به کيلويی چهارده پانزده هزار تومان رسيده است و دست کمتر تنابنده ای به آن می رسد.
با وجود اين هنوز بازارهای شمال ايران، از آستارا تا بندر ترکمن  پر از ماهی است و بزرگترين کسب و کار اين بازارها نيز فروش ماهی. و فروشندگان گاهی به شيطنت فرياد می زنند: خانم ماهی! خانم ماهی! چرا که بيشتر مشتريان اين بازارها را خانم ها تشکيل می دهند.
بايد گفت که روند صيد در دريای خزر  از سال ۷۸ تا سال ۸۴ به دلايل مختلف، حالت نزولی به خود گرفت. دلايل عمده کاهش صيد، مثل ساير مناطق جهان همان بهره برداری بی رويه، صيد قاچاق، نامساعد شدن شرايط زاد و ولد طبيعی، آلودگی آبها و مانند آنها ست که در زمينه های ديگر نيز بشر را در تمام جهان به مخمصه انداخته است. تازه اين وضعيت کاهش يافته هم بدون دخالت شيلات، که تنظيم صيد را در دست دارد، ميسر نمی شد. شيلات ايران سالانه بيش از ۱۵۰ ميليون فقط بچه ماهی سفيد در رودخانه ها و دريا رها می کند. به گفته دکتر علی اصغر خانی پور، رييس پژوهشکده آبزی پروری آبهای داخلی ايران،  رها سازی بچه ماهی اثر بسيار مثبتی در افزايش صيد ماهيان استخوانی خزر داشته و باعث شده است که صيد  ماهی سفيد  در دو دهه اخير پنج برابر شود.
اما کاهش کلی بسياری ديگر از ماهيها در دريای خزر، اگر ادامه يابد، مايه مشکلات اجتماعی و اقتصادی بسياری خواهد شد. زيرا هنوز شيلات و ماهيگيری دريای خزر به لحاظ ايجاد اشتغال و درآمد برای جوامع محلی از اهميت بسزايی برخوردار است. به تعطيل کشاندن بخش توريسم در کرانه های خزر که خود باعث ايجاد اشتغال فراوان می شد، مايه فشار بيکاری بر جامعه شده و سنگينی اين فشار بر آبزيان خزر وارد می شود.

 به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید

ارسال مطلب
Home | About us | Contact us
Copyright © 2024 JadidOnline.com. All Rights Reserved.
نقل مطالب با ذكر منبع آزاد است. تمام حقوق سايت براى جديدآنلاين محفوظ است.