دهۀ محرم برای بسیاری، دهۀ خیرات کردن و ادا کردن نذرهاست. در تهران تصویر مردمی که برای گرفتن غذا در صفهای طولانی منتظرند و یا ماشینهایی که برای دریافت لیوانهای چای یا شیر پشت هم قطار شدهاند و ترافیک ایجاد کردهاند، تصویری آشنا در این ایام است.
آنچه دیدن این صفها را جالب میکند این است که اغلب اشخاصی که برای گرفتن نذری منتظر میمانند از امکانات مالی خوبی برخوردارند. افرادی که با توجه به ظاهرشان میتوانید یقین کنید برای تهیه غذای روزانه دچار مشکل نیستند.
آنچه سبب می شود این گروه از مردم برای گرفتن یک وعده غذا یا حتی یک لیوان چای مدتها در انتظار بمانند چیزدیگری است. مرد میان سالی که با خانوادهاش در خودرو پژو نشسته و در انتظار است ماشینها آرام آرام جلو بروند و نوبت به آنها برسد تا از پسر جوانی که در لیوانهای یک بار مصرف چای پخش میکند چای بگیرند، به باورشعیان در بارۀ نذر اشاره می کند: "در باور ما خوردن نذری، غذا یا هرخوراکی ای که متعلق به امام حسین باشد، انسان را در سالی که پیش روست سلامت نگاه میدارد."
برخی دیگر به این صفها نگاه دیگری دارند و آن را نوعی گذراندن وقت میدانند "برای مردمی که هیچ تفریحی ندارند ایستادن در این صفها نوعی تفریح و گذران وقت هم محسوب می شود. اغلب خانوادهها در شهر میچرخند تا در یکی از مکانها که نذری می دهند، بایستند، هم غذا بگیرند و هم وقتشان را پرکنند."
خیابان از آدمهایی پر شده که مشغول غذا خوردن هستند. بعضی که از انتظار طولانی خسته شدهاند، کناری از جدول خیابان را انتخاب کردهاند تا غذایشان را نشسته میل کنند. فضا از صدای گفتگو پر است. خانم مسنی از میان جمعیت راه باز میکند تا خودش را به در منزلش برساند "والله قدیمها این کارها زشت بود، درست که غذای امام حسین، که من به قربان مظلومیتش بروم، سلامتی میآورد اما این به آن معنا نیست که باید آنقدر بخوری که سیر بشوی. آن وقتها خانوادههایی که وضعیت مالی مناسبی داشتن، فقط چند دانه از برنج را میخوردن که سلامتیشون بیمه آقا بشه و این فرصت را میدادن که افراد مستحق سیر بشن."
به سختی از پلهها بالا می رود و همان طور که سعی دارد در خانه را باز کند ادامه میدهد "این روزها بعضی حرفهای عمل میکنند. هر روز دهه را میدانند کجا، ناهار چه غذایی میدهند، شام چه غذایی!"
دیگهای بزرگ غذا از بین در نیمه باز حیاط پیداست. صاحب خانه سعی دارد وسایل را که بعد از طبخ نذری در حیاط پخش و پلاست جمع و جور کند. او یکی از دلایل نذردادنش در روز عاشورا را این می داند که فرزندش سالم به دنیا آمده است "نذر کردم که اگر امام حسین شفاعت کند و فرزند سالمی به دنیا بیاورم تا هفت سالگیش هر سال ۵۰ نفر را در روز عاشورا غذا بدهم. حالا دوسال است که من به نذرم عمل میکنم."
در همين زمينه: