تاریخچه تئاتر به معناى مدرن آن در افغانستان مانند بسیارى از مظاهر دیگر مدرنیته به دوران حکومت امان الله خان بر مى گردد. محمود طرزى که پدر روزنامه نگاری معاصر افعانستان و از شخصیت های فرهنگی نام آور افعانستان بود و نیز سمت وزارت امور خارجه امان الله خان را بر عهده داشت از پایه گزاران تئاتر امروزى افغانستان است.

البته هنر نمایش در افغانستان قدیم،  به پیش از میلاد مسیح باز مى گردد. خصوصا زمانى که اسکندر این مناطق را فتح کرد و بعد جانشینان او سال ها به ترویج فرهنگ یونانى در این فلات بزرگ پرداختند.

قدیمى تر از آن هم کتیبه هاى زیادى در بامیان و دیواره هاى درونى طاق هائى که مجسمه هاى بودا را در بر مى گرفت نشان از قدمت چند هزار ساله تئاتر در این خطه تاریخى داشت.

در تاریخ معاصر افغانستان تحولات پى در پى و البته سریعى که یکى پس از دیگرى زندگى عادى مردم را دچار دگرگونى کرد، مجال رشد و بالندگى براى تئاتر نوپاى افغانستان باقى نگذاشت. همچنان که بسیارى از دیگر مظاهر مدرنیته نیز در این کشور در سطحى ابتدائى باقى ماند.

به همین دلیل هم افغانستان هیچگاه نتوانست حضورى جدى ولو در سطح منطقه در عرصه هنرهاى نمایشى داشته باشد.

البته روح هنر و علاقه به آنچه در افغانستان از آن با عنوان 'هنر تمثیل' یاد مى شود در میان جوانان وجود داشته است.

از سال ١٣٠٣ که نمایشنامه 'مادر وطن' بر روى صحنه رفت و نقش زن در این نمایش را یک بازیگر مرد بر عهده گرفت، تا همین سال ها که تلاش هائى براى جدى گرفتن تئاتر آغاز شده، مایه اصلى کار همین علاقه جوانان  بوده است.

این علاقه به خصوص در میان جوانان مهاجر افغان ساکن ایران با وجود مشکلات متعدد به وضوح دیده مى شود. هرچند تا به حال کسى آنها را زیاد جدى نگرفته است و در حقیقت آنها بیشتر براى خودشان بازى کرده اند و پیش رفته اند.

صحبتى داشتم با نور محمد علیزاده که جوانى است سى ساله، زاده ولایت ارزگان در افغانستان. او در خردسالى به ایران مهاجرت کرده و اکنون در یکى از گروه هاى تئاتر مهاجران به هنرنمائى مى پردازد.

بازیگرى براى او سرگرمى اى در حاشیه تلاشش براى گذران زندگى نه چندان آسانِ مهاجرت است. او استاد گچ کارى  هم هست و در کنار فعالیت هاى تئاترى گیتار مى زند و آواز هم مى خواند.

 به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید

ارسال مطلب