"پرواز همای" آهنگساز و خواننده‌ای است نام‌آشنا که یک سال بعد از انقلاب متولد شده و به گفتۀ خودش به گروهی از هنرمندان نسل جدید ایران تعلق دارد که دغدغه‌های ذهنی‌شان ریشه در فرهنگ بعد از انقلاب دارد و متفاوت از نسل قبل است. شاید همین دغدغه‌های ذهنی بود که توجه او را، هم در شعر و هم در موسیقی به سوی سنت‌های هنری اصیل ایرانی جلب کرد، تا اینکه با همکاری دوستانش در سال ۱۳۸۴ گروه مستان را تأسیس و در گسترۀ موسیقی ایرانی شروع به فعالیت کرد و به‌سرعت با اجرای کنسرت‌های متعدد نوعی از موسیقی عرفانی اما "مدرن" را در چهار گوشه جهان به ثمر رساند.

پرواز همای بر سروده‌های خود که به دلیل علاقه‌مندی‌اش به زبان فارسی آنها را "چکامه" می‌نامد، آهنگ می‌سازد. او باور دارد که هم موسیقی او در چارچوب موسیقی دستگاهی ایرانی رشد و نمو کرده و هم شعر او جوانه‌ای تازه‌شکفته ‌است بر تنۀ کهن شعر عرفانی فارسی که در طول سده‌ها قد برافراشته‌است. او در پاسخ مخالفانش که هنر او و کار گروه مستان را تأثیرگرفته از موسیقی غربی پاپ می‌دانند، می گوید اگر چه شعر و موسیقی‌اش ریشه در سنت دارد، ولی با پرداختی نو و تازه چنان بین مخاطبان ریشه دوانده که آن را با وجود بومی بودن به اندازۀ موسیقی "پاپ غربی" مردمی کرده‌است:

"پرواز همای" که نام اصلی خانوادگی‌اش "سعید جعفرزاده" است در روستای احمدسرگوراب نزدیک شفت در استان گیلان – منطقه‌ای با موسیقی غنی محلی - متولد شده و ترانه‌هایی هم به به زبان گیلکی اجرا کرده‌است. دوران کودکی و نوجوانی‌اش با علاقه‌مندی به نقاشی و موسیقی و شعر در همین روستا طی شده و در دوران تحصیلات دانشگاهی‌اش در تهران ظرایف موسیقی ایرانی را نزد استادان صاحب‌نام آموخته‌است. در مرکز فعالیت‌های امروزین هنری‌اش موسیقی سنتی ایرانی قرار دارد و به سختی می‌توان رنگ یا رگه‌ای از "گیلک" بودن او چه در شعرش و چه در موسیقی‌اش یافت.

این هنرمند پرآوازه که از کودکی هم دستی در نوشتن شعر داشته، هم توان برای خواندن آواز، هم از درس استادان ادبیات فارسی بهره برده و هم در مکتب استادان موسیقی بسیار آموخته، با باور به پیوند عمیق بین شعر و موسیقی  می کوشد تا ادامه‌دهندۀ راه استادان "چکامه‌سرای" یا "چامه‌سرای" موسیقی ایران قدیم مانند رودکی باشد که همزمان شاعر، آهنگساز و اجراکننده موسیقی‌اش بود. در بسیاری از آثار او کلام، "موسیقی آهنگین" است و موسیقی گویی سخنی شاعرانه و عارفانه می گوید.

پرواز می‌گوید در لابلای اشعار و موسیقی او نوعی باور دینی و جستجو برای یافتن رمز هستی و آفرینش وجود دارد و در ادامۀ راه  کسانی چون مولوی بلخی، حافظ شیرازی و ناصر خسرو قبادیانی است که از راه عشق به خدا رسیده‌اند و به گونه‌ای مستِ یافتن ِ آفریننده و آفرینش شده‌اند:

پس ای مردم خدا اینجاست / خدا در قـلب انسان هاست
بـه خود آی تا که دریابی / خدا در خویشتـن پیـداسـت

شاید برای همین است که واژه‌هایی چون، ریا، توبه، ساقی، می، مست، شیدایی که در میان اشعار شاعران کلاسیک یافت می‌شود، در اشعار و در آواز پرواز همای به دفعات شنیده می‌شود. شاعر و هنرمند از نظر او پیام‌آوری است که رسالت پیام رسانی را خود یافته و خود بر دوش گرفته‌است:

من پیام آورده‌ام مردم پیام آورده‌ام پیام آورده‌ام
ای مردمان عاشق شوید
من نه از سوی خدایم
من نه زین عالم جدایم
من نه زان اهل ریایم
از شمایم
 مردمان عاشق شوید

تازه‌ترین اثر پرواز همای که با همکاری "دریا دادور" و "سُلی" (سلیمان واثقی) اخیراً در کشورهای مختلف در حال اجرا بود، "اپرای عشق و عقل و آدمی" است که گویی بر مرز ظریف بین عقل و عشق که هر دو در جسم آدمی نهفته است، آفریده شده‌است:

"این اپرا درواقع سرگذشت زندگی من از کودکی است تا به امروز که با داستان‌پردازی نگاهی متفاوت به آن دارم: جنگ بین عقل و عشق در درون انسان از روزی که انسان متولد می شود تا روزی که پیر می‌شود و از دنیا می‌رود. انسان با عشق زاده می‌شود، در دوران نوجوانی عشق رنگ دیگر دارد و در جوانی عشق رنگ تازه به خود می‌گیرد و پای انسانِ  دیگری درمیان می‌آید. عقل کم کم ظاهر می‌شود و انسان را از رسیدن به عشق دور می‌کند، اما انسان ناخودآگاه به عشق گرایش دارد. عشق تنها راه را از جان گذشتن می داند و عقل او را بازمی‌دارد، اما انسان در نهایت عشق را انتخاب می‌کند و از جان خودش می‌گذرد".

پرواز همای، اکنون بعد از سی و دو سال زندگی و بهره‌مندی هنری از فرهنگ ایرانی و در حالی که موسیقی‌اش در ایران مخاطبان زیادی یافته، قادر به اجرای کنسرت در ایران نیست. در گزارش تصویری این صفحه او از زندگی و فعالیت‌های هنری خود سخن می‌گوید.

با سپاس از یاری "منوچهر حسین‌پور" برای تهیه این گزارش.

اعضای گروه مستان که پرواز همای را همراهی می‌کنند عبارتند از: پاشا هنجنی (نی)، علی پژوهشگر (بربت)، علیرضا مهدی‌زاده (قیچک و کمانچه)، آزاد میرزاپور (تار)، محمود نوذری (سنتور)، سحاب تربتی (تنبک)، اسفندیار شاهمیر (دف)، سینا جهان‌آبادی (کمانچه) و ارژنگ فرامرزی (تنبک).

 برای نصب نرم افزار فلش اینجا را کلیک کنيد.

 به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید

ارسال مطلب