آخرین مطالب
از سایت‌های دیگر
این گلستان همیشه خوش باشد
۲۴ جولای ۲۰۰۹ - ۲ مرداد ۱۳۸۸
به چه کار آیدت ز گل طبقی
از گلسـتان من ببر ورقی
گل همین پنج روز و شش باشد
این گلستان همیشه خوش باشد
سال ها از پخش "برنامۀ گلها" در رادیو تهران می گذرد، اما هنوز نغمه های دلنشین و اشعار قابل تعمق آن فراموش نشده است؛ مجموعه ای که بسیاری آن را معتبرترین برنامۀ تاریخ رادیو ایران می دانند.
ترکیب ماهرانه شعر فارسی وموسیقی سنتی و محلی ایرانی در یک رسانۀ صوتی به زبانی موجز و در عین حال ساده، باعث شد این برنامه همواره چون اسطوره ای در حافظه تاریخی-موسیقایی فارسی زبانان جای گیرد. چه بسا که امروز بسیاری از موسیقی دانان و پژوهشگران شعر وادب فارسی، نوای ساز و آواز و فرم شعری را در برنامۀ گلها جستجو می کنند.
برنامۀ گلها به همت و ایدۀ زنده یاد داود پیرنیا، که پس از سال ها کار دولتی به خلوت موسیقی پناه برده بود، در نوروز سال ۱۳۳۵ آغاز شد. اولین برنامه با نام گلهای جاویدان و با حضور هنرمندان صاحب نام، احمد عبادی، علی تجویدی و عبدالعلی وزیری با خواندن ابیات حافظ به مدت ده دقیقه اجرا شد:
مصاحبه جین لویسون با فرهاد فخرالدینی، موسیقیدان و رهبر ارکستر ملی ایران
سلامی چو بوی خوش آشنایی
بدان مردم دیدۀ روشنایی
درودی چو نور دل پارسایان
بدان شمع خلوتگه روشنایی
نمی بینم از همدمان هیچ برجای
دلم خون شد از غصه، ساقی کجایی
شاهرخ پیرنیا، فرزند داود پیرنیا، در ارتباط با نامگذاری برنامه گلها می گوید:"پدرم حتا در زمانی که در امور سیاسی و دولتی فعالیت داشت، همیشه در امور خیریه پیشقدم بود. در پایان یکی از گردهمایی هایی که به نفع کودکان بی بضاعت برگزار کرده بود، از بچه ها خواست به خیرین و شرکت کنندگان شاخه های گل اهدا کنند و آن شب "شب گلها" نامگذاری شد. ایدۀ نامگذاری برنامه گلها نیز از همان شب شکل گرفت".
پس از آن، برنامۀ گلهای رنگارنگ، برگ سبز، یک شاخه گل، گلهای صحرایی (در معرفی موسیقی محلی ایران)، به این مجموعه افزوده شد و داود پیرنیا تا سال ۱۳۴۶ نظارت مستقیم آن را عهده دار بود. در ادامه رهی معیری، محمد میرنقیبی، جهانبخش پازوکی و سپس هوشنگ ابتهاج، که بنیان گذار گلهای تازه بود، تهیه آن را برعهده گرفتند.
مصاحبه جین لویسون با محمدرضا شجریان، خواننده صاحب نام موسیقی سنتی ایرانی
گلها در طی اجرای بیست و سه سالۀ خود از همکاری بزرگانی همچون رحمت الله بدیعی، همایون خرم، فرهنگ شریف، جلیل شهناز، حسن کسائی، محمود محمودی خوانساری، علی تجویدی، جواد معروفی، پرویز یاحقی، فرامرز پایور، مرتضی محجوبی، غلامحسین بنان، حسین قوامی، حسین تهرانی و بسیاری دیگر از ادیبان و موسیقی دانان صاحب نام بهره گرفت.
نزدیک به سه دهه پس از پخش آخرین برنامۀ گلها، خانم جین لویسون، پژوهشگر در بخش موسیقی دانشگاه سواز لندن (SOAS)، با اندیشۀ بررسی علمی این سری برنامه راهی ایران شد.
او که هنوز برنامۀ گلها را در یاد و خاطر خود دارد می گوید: "من و همسرم قبل از انقلاب، به قصد یادگیری زبان فارسی و آشنایی با فرهنگ ایران در این کشور ساکن شدیم. در مدت شش سالی که در دانشگاه شیراز تحصیل می کردم، با برنامۀ گلها آشنا شدم. هنوز به یاد دارم که برای بسیاری از مردم ایران، شنیدن ترانه ها و اشعار برنامۀ گلها بهترین اوقات زندگی بود؛ با برنامۀ گلها بزرگ می شدند، عاشق می شدند، سفر می رفتند و آن را ذهن خود زمزمه می کردند. چند سال پیش، وقتی که نوارهای موسیقی را که از ایران با خود آورده بودم، بررسی می کردم، متوجه شدم هیچکس تاکنون کاری جدی بر روی این گنجينۀ فرهنگی انجام نداده است و از همان زمان تصمیم گرفتم به جمع آوری این مجموعه بپردازم".
بدین ترتیب، خانم لویسون پژوهش خود را در سال ۲۰۰۵ با حمایت دانشگاه سواز (دانشگاه مطالعات شرقی و افریقایی)، موسسۀ ایران شناسی بریتانیا، سازمان میراث ایران در لندن و کتابخانۀ بریتانیا آغاز کرد.
بنا به گفته جین لویسون، او تمامی منابع چاپی موجود در ایران، همچون مجلۀ رادیو را بررسی و مطالعه کرده و با سفر به کشورهای مختلف بیش از ۴۰ مصاحبه با هنرمندان باقی مانده از برنامۀ گلها انجام داده و کلیه منابع صوتی موجود در مورد برنامۀ گلها را جمع آوری نموده است.
خانم لویسون در حال حاضربا حمایت سازمان میراث ایران در لندن، درحال تهیۀ یک بانک اطلاع رسانی در همین زمینه است که دارای ارجاعات و پیوندهای مرتبط شاعر، آهنگساز، ترانه سرا و ترانه خوان است. برای رسیدن به این هدف، او تمام نت های موسیقی و اشعاری که در برنامۀ گلها اجرا می شد و همچنین زندگی نامۀ شاعران و موسیقی دانان را جمع آوری کرده است. این بانک اطلاع رسانی در مرحلۀ برنامه نویسی است و به زودی در اختیار محقیقان و علاقه مندان در سراسر جهان قرار می گیرد.
خانم لویسون می گوید، درزمان تحقیق، همۀ مخاطبان با عشق خاصی که به این برنامه داشتند، حاضر به کمک بودند و از اینکه این مجموعه در موسسۀ بزرگی همچون کتابخانۀ بریتانیا برای استفاده پژوهشگران و علاقمندان نگهداری خواهد شد، خوشحال بودند.
بی گمان فعالیت تحقیقاتی جین لویسون برای گردآوری و حفظ مجموعه برنامه های گلها، که در دهه های گذشته از نظر رسمی فراموش شده بود، از یک سو راهگشای پژوهش های بعدی در این زمینه و از سوی دیگر کلیدی برای شناخت شعر فارسی و موسیقی ایرانی در خارج از مرزهای ایران است.
در گزارش مصور این صفحه جین لویسون از یافته ها و پژوهش خود سخن می گوید.
برای اطلاعات بیشتر درباره تحقیقات جین لویسون، با نشانی jane@golha.co.uk تماس بگیرید.
به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید
__________________
جدیدآنلاین: پيوند تارنمای برنامه گلها در ستون "از سايت های ديگر"، در سمت چپ صفحه است. اطلاعات لازم را می توانيد در آنجا پيدا کنيد.
خداوند به شما اجر دهد کاری کردید کارستان.
حضور سرکار بعرض می رساند بنده یکی از دوست داران برنامه گلها بوده و می باشم . کار ارزشمند شما بی تردید قابل تقدیر خواهد بود در عرصه فرهنگ و هنر وقتی که تصویر دوست داشتی شما و صدای گرم سرکار که با چه تسلطی شیرین به زبان فارسی مکالمه می نمودید بسیار مسرور شدم احسنت بر وجود نازنین شما . اولین باری که حدود چندین شب قبل شمارا مشاهده نمودم باور بفرمائید تا پاسی از شب به یاد هنر گرانقدر شما و اینکه چگونه در اولین فرصت با شما از طریق ایمیل نظرات خویش را به لحاظ تشکر و قدر دانی از زحمات بی بدیل سرکار عنوان نمایم لحظه شماری می نمودم . اکنون شرمنده ام هر چند مطالب خویش را فی البداهه و سریع تایپ می نمایم از شما پوزش می طلبم اگر در خلال مطالب غلط انشائی و یا املائی ام را به دیده اغماض نگریسته و من را مورد عفو و بخشایش خویش قرار دهید . خانم لویسون عزیز ضمن ارج نهادن به هنر و تلاش بسیار ارزشمند سرکار. این را عرض نمایم کار بزرگ شما تا ابد در عرصه فرهنگ و هنر ایران ماندگار است و هر محققی را بر آن می دارد که در لحظه شروع و جستجو در موارد مورد نیاز خویش در مطلع عرایض خویش درودی هر چند نااقابل به پیشگاه سرکار تقدیم نماید و سپس به شکرانه دسترسی به این مجموعه گرانقدراماده جستجو.ی مطالب گردد. امید است فرصتی و سعادتی حاصل شود تا بتوانم بیشتر با شما مکاتبه داشته باشم. سعادت کامیابی و طول عمری باعزت برای شما خانم هنر دوست و تلاشگرمسالت دارم . چقدر خوب می شد منم مثل سرکار زبان شیرین و دوست داشتنی و بین المللی شما را می دانستم و از این طریق نیز به شما عرض ادب می نمودم .
باسلام و تشکر. من گلهای رنگارنگ را خیلی دوست دارم و از زحمات شما هم متشکرم.
ا. ش، از ایران- شیراز
man doost daram betavanam hameye 1400 ahango avaze golhara beshnavam. mara rahnemai farmain.
ba taqdime eradat
سپاسگزاری می نمایم.
همسر من هم عاشق برنا مه گلهاست واز دوران نوجوانی به جمع اوری این اثار نفیس پرداخته است ودر حال حاضرآرشیوی دراختیا ردارند.ایشان هم بسیار ازشما تقدیر مینمایند.
موفق ومؤیدباشید.
but I was wondering if you have thought of releasing what you have
compiled so far.
Please let me know if there is way for us to obtain a digital copy of these precious collection
Best regards,
Shahram form Toronto.
با تشکر و درود به شما که با قبول زحمتی چنین زیاد ، دست به کاری چنین بزرگ زده اید که واقعا قابل تقدیر فراوان است. ارزش انجام این کار که به توسط شما که یک بریتانیایی هستید دو چندان می‌باشد .
من به عنوان یک ایرانی و از طرف جامعه خودم کمال تشکر و سپاس گذاری را از شما می‌‌نمایم. موفق و سر فراز باشید.
یک ایرانی
متاًسفم که همۀ فرهنگ های غنی که در گذشته وجود داشته يا حالا هم موجودند، توسط غرب ويران شده اند. چون غرب به دارايی های ما حسادت می کند. ما نبايد اين سخنان صادق هدايت را فراموش کنيم که گفته بود غرب چيزی جز فساد (؟) ندارد...
mamnoon az zahamaatetaan
Nouredin
باشد که روزگاری بیاید که صاحبان قدرت سیاسی نیز توجهی شایان به هنر موسیقی و نقش آن در اعتلای جامعه داشته باشند.