در سواحل خزر سه نوع نظام بهره برداری وجود دارد: کاملا دولتی، نيمه خصوصی ( تعاونی ) و خصوصی.
نظام بهره برداری دولتی
نظامی است که در آن واحدهای بهره بردار و ابزار و ادوات صيد و شناورها متعلق به دولت است و صيادان در استخدام دولت هستند.
نظام بهره برداری تعاونی
در نظام بهره برداری تعاونی، صيادان قديمی و بازنشسته شيلات يک تعاونی تشکيل می دهند و با انعقاد قرار داد با شرکت خدمات تخصصی( شرکت مادر) مسئوليت صيد در يک يا چند صيدگاه را به عهده می گيرند. ابزار و ادوات صيد بر اساس شرايطی در اختيار تعاونی قرار می گيرد و صيادان، صيد حاصل را به شرکت مادر می فروشند و در آمد بر اساس سهم تقسيم می شود.
نظام بهره برداری خصوصی
در نظام بهره برداری خصوصی، شرکتی برای صيد ماهيان خاوياری تشکيل می شود. اين شرکت ابزار و ادوات صيد را از شرکت خدمات تخصصی می خرد و با استخدام افراد به صيد می پردازد و حاصل صيد را به شرکت مادر می فروشد. يک شکل ديگر اين نظام برای صيد ماهی کيلکا در محدوده ۳۰ مايلی ساحل و تا عمق ۴۰ متری دريا فعاليت می کند.
صيد پره
صيد پره نظام بهره برداری سنتی است. پره يک صيد ساحلی و نيمه انتظاری محاصره ای است که صيادان با استفاده از تور مخصوص اقدام به صيد انواع ماهی می کنند.
تور پره از چند قسمت تشکيل شده است و اندازه چشمه های آن در قسمت های مختلف تور متفاوت است و اين اختلاف اندازه چشمه ها بدان علت است که تنها ماهيان استاندارد صيد شوند و ماهيان غير استاندارد فرصت داشته باشند از تور بگريزند. اين امر موجب می شود که به ذخاير آبزيان آسيب کمتری وارد آيد.
اين مطلب با استفاده از اطلاعات يک مقاله تخصصی به قلم آقای سيف الله خرم مسئول مجوزهای صيادی نوشته شده است.