مهراوه سروشیان
دلیل سفر، تازه کردن دیدار با همکلاسی قدیمی مان است. آن قدرها هم برنامه ریزی حساب شده ای نداریم.
قطار درجه دوی تهران جلفا تنها راه رساندنمان است به آذربایجان در یک تعطیلات غیر منتظره! آنهم با بلیط بازار سیاه.
کوپه ها تنگ و خفقان آورند و قطار به طرزی غریب فرسوده و کثیف. تنها دلخوشی مان تا تبریز، نوای خاطره انگیز همسفر از نفس افتاده مان است.
قطار مان اوایل صبح نفس زنان به تبریز می رسد. چانه زنی ها برسر قیمت با راننده ها سرانجام به نتیجه می رسد و با پیکانی فرسوده و با همراهی ترانه های کاستی از فریدون فروغی که با دوری نامناسب در ضبط صوت آنتیک راننده می چرخد، راه را به سمت ماکو ادامه می دهیم.
سبزی مناظر روحمان را تازه کرده. بوی دودی را که از تهران در کوپه مان پیچیده بوده نسیم آذربایجان با خود می برد و عطر علف می پیچد در جانمان. آسمان آن همه آبی و زمین آن همه سبز من را به این گمان وا می دارد، که دلیل آن همه خستگی و کج خلقی مان در پایتخت نکند کمبود این چیز ها باشد!
حقیقتاً شهر سنگی لقب مناسبی برای ماکوست. شهرصمیمی و سبز زیر صخره ها پناه گرفته، اما می گویند این سرپناه آن قدر ها هم که ماکو را مهربان در آغوش گرفته ایمن نیست و هر دم خطر ریزش این برآمدگی های سنگی بر سر ماکو می رود.
بر سر وجه تسمیه ماکو اتفاق نظری وجود ندارد. مورخان بعضی آن را ماگوش به معنی جایگاه روحانیون زرتشتی دانسته اند و برخی می گویند مادکوه بوده که به مادها نسبتش داده اند.
شهر از شمال و جنوب به کوه ها محدود است و از شرق و غرب به دشت ها راه می یابد. قدیمی ترین اسکان در ماکو و حوالی آن به تمدن اورارتوئی (آرارات) در سال های ۱۲۷۰ تا ۷۵۰ سال پیش از میلاد مسیح برمی گردد که با آمدن مادها و سکاها از بین رفت.
دژ سنگی اورارتوئی ده سنگر که مابین ماکو و بازرگان واقع شده است، نوشته های سنگی در پلدشت و بسطام، هم چنین یافته های باستانشناسان روسی ثابت می کنند که اولین ساکنان ماکو و حوالی آن اورارتوها بوده اند. در اطراف ماکو بالغ بر ۲۵۰ روستا و قصبه وجود دارد.
خانه دوست ما نزدیک به روستای باغچه جوق و پای دامنه باصفای کوه چرکین و چشمه ای به نام کلیسه قرار دارد. آن قدر نزدیک که پس از توقفی کوتاه پیاده به سوی جاده اصلی ماکو-بازرگان می رویم تا در جنوب شرقی همین روستای باغچه جوق، ساختمان مجلل و تاریخی قصر سردار ماکو را ببینیم.
این بنا مربوط به اواخر دوره قاجاریه است و تیمور تیموری، معروف به اقبال السلطنه ماکوئی، یکی از حکام مقتدر وقت و از سرداران مظفرالدین شاه آن را برای همسر نخجوانی اش ساخته.
ساختمان کاخ باغچه جوق در باغی به مساحت ۱۱ هکتار ساخته شده و از شاهکارهای به جای مانده از اواخر دوران قاجاریه است. به دلیل ویژگى های ممتاز هنرى و معماری، در سال۱۳۵۳، این بنا را وزارت فرهنگ وهنر از ورثه سردار خریداری کرده و بعد از انجام تعمیرات ضروری در سال ۱۳۶۴ برای بازدید همگانی درش را گشوده است.
روز بعد، سفر را با رفتن به دشت زیبا و بیکران چالدران ادامه می دهیم. کلیسای طادئوس مقدس را می بینیم. رفتن به قلعه بابک بهانه سفر در حاشیه زیبای ارس در روز سوم سفر است. اما به قلعه بابک نمی رسیم، مسیر ما را به کلیسای سنت استپانوس می برد.
برای نصب نرم افزار فلش اینجا را کلیک کنيد.
Thank you,
Ebrahim Paydar
بسیار متشکرم