Jadid Online
جدید آنلاین
درباره ما تماس با ما Contact us About us
باغ بزرگان در باکو
ثمانه قدرخان

جغرافیای سیاسی جمهوری آذربایجان در چند قرن گذشته دستخوش تحولات بسیاری بوده‌است. این سرزمین برای قرن‌ها بخشی از خاک ایران بوده و زمانی خاک مورد مناقشه بین امپراتوری‌های ایران و عثمانی. بیش از هفت دهه حکومت کمونیستی را تجربه کرده و در نهایت کشوری مستقل شده‌است.

اما تحولات سیاسی مانع از آن نشده که بزرگانی که هر کدام به دوره‌ای تعلق دارند و چه بسا به لحاظ فکری یا سیاسی مخالفان همدیگر بوده‌اند، در باغی سرسبز کنار همدیگر نیارمند.

"فخرلر" گورستانی در شهرباکو، پایتخت جمهوری آذربایجان است که در دوران شوروی در سال ۱۹۴۸ و با فرمان هیئت وزیران این جمهوری ساخته شد. فهرستی از افراد سرشناس آذری ضمیمۀ این فرمان بود که می‌بایست مزارشان به گورستان جدید منتقل شود. پس از آن این گورستان به محل خاکسپاری تمام افراد سرشناس و یا تأثیرگذار تاریخ جمهوری آذربایجان تبدیل شد. ساختن و قرار دادن پیکره‌ها با نمادهایی از فعالیت این افراد بر مزار آنها در طول شش دهۀ گذشته این مجموعه را به فضایی مملو از تندیس‌هایی بی‌نظیر تبدیل کرده‌است.

برخی از این افراد زادۀ جمهوری آذربایجان نیستند، ولی اینجا زیسته‌اند یا به اینجا تعلق خاطرداشته‌اند و آن را خانۀ دوم خود می‌دانسته‌اند.

در میان تندیس‌ها یا یادبودهای سنگی در "فخرلر" که قدم بزنید، نوشته‌هایی به زبان فارسی پیدا می‌کنید. بر روی برخی از سنگ‌ها نام شاعر یا نویسنده‌ای حک شده‌است که اصلیت آنها ایرانی بوده، ولی سال‌های بسیاری از عمر خود را در جمهوری آذربایجان سپری کرده‌اند.

این باغ پر از پیکره‌های سنگی که در هنر نیز قریحه و قدرت مجسمه‌سازی هنرمندان این منطقه را به رخ می‌کشد، برای جوانان جمهوری آذربایجان از گذشته‌شان می‌گوید و در میان نقاط دیدنی باکو که به گردشگران توصیه می‌شود، این باغ جذابیت خاصی دارد. از یک سو نگاهی گذرا به تاریخ جمهوری آذربایجان است و از سوی دیگر هنر پیکرتراشی این سرزمین را به گردشگران معرفی می‌کند.

درعین حال، به دلیل دفن حیدرعلی‌یف، رئیس جمهور پیشین این کشور، در "فخرلر" پای رهبران سیاسی جهان نیز برای ادای احترام به وی به این گورستان باز شده‌است و سیاستمداران آذری هم فرصتی پیدا کرده‌اند، تا تصویری زیبا و قدرتمند از خود به جهانیان نشان دهند. انگار که آدمی با ورود به قبرستان مفاخر باکو کتاب قطور تاریخ این کشور را ورق می‌زند.

جلیل محمدقلی‌زاده، صاحب نشریۀ ملا نصرالدین باکو که به زبان آذری و گاه روسی به چاپ می‌رسید، عبدالرحیم‌بیک حق‌وردیف، نجف‌بیک وزیرف، حسن‌بیک زردابی، حسین عرب‌لینسکی، سلیمان ثانی آخوندف، علی نظمی، جبار ریاقدی اوغلو، رستم مصطفی یف، عظیم عظیم‌زاده، حسین‌اوغلی سراب‌سکی و سید جعفر پیشه‌وری از جملۀ افرادی هستند که اجساد آنها بعد از تأسیس گورستان فخرلر به این مکان منتقل شده‌اند.

در میان این افراد اما قبر سید جعفر پیشه‌وری، از چهره‌های سیاسی بحث‌برانگیز آذربایجان و چند قبر دیگر به دلیل ساخت مقبرۀ حیدر علی‌یف، رئیس جمهور پیشین و پدر رئیس‌جمهور فعلی آذربایجان، در سال ۲۰۰۴ تخریب شد.

گورستان مفاخر باکو باغی است که شخصیت‌های سیاسی، دانشمندان، شاعران، آوازخوانان، موسیقی‌دانان، روزنامه نگاران، بازیگران و نویسندگان درگذشتۀ جمهوری آذربایجان را دورهم جمع کرده‌است. در گزارش مصور این صفحه به دیدن این باغ می‌رویم.

 Flash برای نصب نرم افزار فلش اینجا را کلیک کنيد.


 به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید

ارسال مطلب
- ندا، 2010/11/06
ثمانه عزيز
متنت زيبا ،‌ صدايت شيوا و گزارشت دلنشين بود .
در بهشت زهرا هم قطعه اي به نام قطعه هنرمندان وجود دارد. كه البته ميان ماه من تا ماه گردون تفاوت از زمين تا آسمان است.
- Hamid-Canada، 2010/10/30
یاد بگیریم از مفاخر ایران زمین حتا اگر با ما همفکر نباشند تجلیل کنیم.
و چه بهتر که در زمان حیاتشان باشد.
- یک کاربر، 2010/10/30
چه باغی و چه فضایی و چه تندیس هایی. هوس مرگ کردم .
- فرود ایرانی، 2010/10/29
بسیار زیبا و هنرمندانه بود. باید گفت که اگر ایرانیان می کوشیدند که کشورشان را خوب آباد کنند و حکومتی داشته باشند که عدالت و رفاه و تساهل را به ارمغان بیاورد، دیگر شاید نیاز نمی داشتند از سنگ قبر و مرده ریگ پدرانشان برای خود افتخار بتراشند.

در ضمن بعضی وقتها فکر نمی کنید که شاید نام سایت شما باید قدیم آنلاین می بود، نه جدید؟
- امید، 2010/10/28
با نظر حمید کاملأ موافقم. ای کاش نمونه ای از متن های فارسی سنگ قبرها را می آوردید. به هرحال تا حدود 100 یا 150 سال پیش تمام اسناد و مدارک وکتاب ها و سنگ قبرهای منطقه اران وشروان به فارسی بود و هنوز ترکی نویسی رواج نداشت.
- حميد، 2010/10/28
ثمانه عزيز، گزارشت بسيار زيبا و موجب قبطه و حسرت بود. در گورستان ابن بابويه تهران هم بزرگانی چون علامه علی‌اكبر دهخدا، استاد بهزاد مينياتوريست، حكيم ابوالحسن جلوه، دكتر سيد حسين فاطمی، شهدای 30 تير، غلامرضا تختی، ميرزاده عشقی، خاندان دكتر اميراعلم و دهها تن ديگر از مفاخر ايران به خاک سپرده شده‌اند. اما فخرلر آذربايجان كجا و ابن بابويه ما كجا! كشور آذربايجان به هيچ وجه آزاد و دموكراتيک نيست، اما حد اقل به مردگان كاری ندارند. يكی از نخستين كارهای آقاي خلخالی در اوايل انقلاب تخريب آرامگاه شهدای 30 تير بود؛ كاری كه حتا شاه نكرد! جالب اين كه آثار ويرانگری ايشان بعد از سی سال هنوز باقی است.
Home | About us | Contact us
Copyright © 2024 JadidOnline.com. All Rights Reserved.
نقل مطالب با ذكر منبع آزاد است. تمام حقوق سايت براى جديدآنلاين محفوظ است.