شاه دوشمشیره
صدیق الله توحیدی

در مرکز پرغوغای شهر کابل، در فضای پر خاک و دود ازدحام آدم ها و موترها (ماشین ها)،  ودر کنار بسیاری از عمارت های نوساز وگاه نیمه ویرانه، چشم شما به بنایی می خورد که  متفاوت است.  گنبدی آبی رنگ و دو مناره در نزدیکی رود یا دریای خشک کابل که چشم شما را جذب می کند.

زیارتگاهی که هر کسی به امیدی به آنجا می رود، برای برآورده شدن حاجتی ویا برای ادای نذری.  بیماران، زنان عقیم و صد ها نیازمند اکثراً روزهای چهارشنبه برای خواستن حاجات شان می آیند.

این مکان برای برآورده شدن آروزهای دختران وپسران جوان کابل هم هست. اما کسی درست نمی داند این مکان، مرقد چه کسی است و این شاه دو شمشیره از کجا آمده است؟

برخی از داستان هایی که در باره شاه دو شمشیره می گویند یاد آور افسانه های جادویی نویسنده های توانایی است که شما را می برد به باغ حکایات.

به روایت این داستان ها شاه دو شمشیره مردی است که سر خود را در جهاد در راه خدا از دست می دهد اما بی سر و با دو شمشیر در دو دست به صف دشمنان حمله می برد و به پیشواز شهادت می رود.

داستان، از هر نوع،  در باره آن شاه بسیار است و احادیث و اقوال فراوان. اما کسی به تحقیق نمی تواند بگوید که به راستی او کیست؟ برخی می گویند از اصحاب پیامبر اسلام بوده واز بستگان پیامبر اسلام دانسته شده است.  گروهی داستان های دیگر در باره اش دارند.

مورخین در باره این بنا بسیار نوشته اند. گروهی بر آنند که این مسجد بر جایگاه معبد ویران شده هندوها بناشده. آنها می گویند که آسمایی، کوهی که در کنار شاه دوشمشیره هست، نام الهه بزرگ طبیعت بوده است.

در کنار زیارت و مسجد شاه دو شمشیره تا چشم کار می کند کبوتر است با رنگ های گوناگون؛ بر زمين یا بر گرد گنبد در پرواز.

روایت است که این کبوتران هیچ گاه ازاین زیارت دور نمی شوند وهرگاه کسی یکی از آنها را باخود ببرد هر قدر دورهم شده باشد کبوترمسافر دوباره به لانه اش در زیارت شاه دوشمشیره باز می گردد.

زنان جوان کابل وقتى نذر می گیرند که اگر به مراد دل برسند به این کبوتران دانه خواهند داد جو یا ذرت و یا هم گندم با خود می آورند روی زمین می پاشند وکبوتران بدون هراس از حضور انسان ها، با ولع تمام دانه می چینند ومی خورند.

در کنار زیارتگاه شاه دو شمشیره مسجدی هم وجود دارد.  ابراهیم خلیل، ازنویسندگان افغانستان، که کتابی در این باره تالیف کرده، می گوید این زیارتگاه و مسجد از نخستین عبادت خانه هاى مسلمانان در کابل است که قبل از مسجد پل خشتی،درمنطقه مرکزی شهر از سوی اعراب بنا شده است. واضح است که اعراب در کنار مزار سربازان اسلام مسجد نیز می ساختند.

مسجد شاه دوشمشیره تا کنون چندین بار منهدم گردیده ودوباره اعمار شده است. این مسجد برای آخرین بار در عصرشاه امان الله، امیر ترقی خواه افغانستان اعمار شد. در واقع  مادر امیر ملقب به سراج الخواتین در سال ١٣٠٦ خورشیدی به اعمار این مسجد پرداخت. 

عمارت شاه دو شمشیره که دارای یک گنبد و چند تالار است به سنگ های زیبا مزین شده و در دوران زمام داری امیر حبیب الله، سراج الملت، توسط یکی از رجال معروف حکومت بنا گردیده است.

محمد حسین مستوفی الممالک، پدر استاد خلیل الله خلیلی، در متنی در داخل زیارت نوشته است: کمترین خدمتگاران، محمد حسین مستوفی الممالک که از برکت تربیت مبارک اعلیحضرت (امیر حبیب الله خان) سر فرازی ها دیده ام وبه همجواری بقعۀ مبارکه مفتخر بودم ،این تعمیر جدید نمودم .

در پاسخ به این سوال که شاه دو شمشیره کیست  در لوحی برنجی چنین آمده است: "روضۀ انور حضرت لیث بن قیس بن حضرت عباس."  که اگر این سخن درست باشد منظوراز عباس عموی پیامبر اسلام است.

بنا بر این گفته لیث نواده عموی پیامبر بوده  که گویا در سال  ٨١ هجری قمری در این جا مدفون گشته است. اما از قرار معلوم حضرت عباس ،عم پیامبر اسلام ، پسری به نام  قیس نداشته است لذا هنوز هم  نمی توان به یقین گفت که صاحب اصلی این مرقد کیست؟

اما آنچه مبرهن است این که صاحب زیارت شاه دوشمشیره از سرداران عرب است ولیث نام داشته و در حمله دوم اعراب به کابل کشته شده است.  کابل بار اول در سال ٢٨ یا ٣٢ هجری قمری در زمان خلافت عثمان مورد حمله مسلمانان عرب قرار گرفت و فرماندهی قشون اعراب را سرداری به نام عبدالرحمن بن سموره به عهده داشت.

اما این که این شاه دوشمشیره چه کسی است در نیت نیازمندان فرق چندانی ندارد. هر که حاجت دارد به آنجا می رود؛ آرام می گیرد و بسیاری هم می گویند حاجتشان برآورده می شود.

عکس از سهیلا وداع خموش

 به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید

ارسال مطلب