تا چند سال پیش در تاجیکستان، دیدن افرادی که دماغ یا لب و ابروی خود را سوراخ کرده باشند، امر محال بود. اما اکنون برای بسیاری از جوانان تاجیکستان "پیرسینگ" یک اصطلاح آشناست و در خیابان های شهر دوشنبه می توان جوانانی را دید که دست به این عمل غیرمتعارف زده اند.

روسلان مندعلی یف، یک جوان روس تبار تاجیک است که پیش از نصب حلقه بر بدن و رخسار خود برای دو سال با روان شناسان مشورت کرده، تا از واکنش منفی و گاه خشونت آمیز مردم سنتی به این نوآوری آسیب روانی نبیند. روسلان می داند که پوشش و آرایش او شمار زیادی از عابران را شگفت زده می کند، به گونه ای که انگشت نما شده است و همواره مورد پرس و جوهای خیابانی قرار می گیرد. او خود را موظف می داند که به همۀ پرسش های افراد کنجکاو پاسخ دهد، تا مردم ازاین رفتار و منش او درک درستی داشته باشند.

روسلان می گوید، با پرس و جوهای خیابانی می توان کنار آمد، اما پیدا کردن شغل، با ظاهری که او دارد، کار ساده نیست. او از دیرباز آرزو داشت تا حد امکان اجزاء بدنش را با حلقه های خرد و بزرگ آرایش دهد و از دیگران متفاوت باشد و اکنون در میان جوانان "پیرسینگ دار" تاجیکستان او همۀ رکوردها را شکسته و ۱۳ جای بدنش را سوراخ کرده است. اما وی به حدی در مضیقه قرار گرفته که حاضر است در ازاء یک شغل خوب از هوس "پیرسینگ" دست بکشد.

روسلان تنها جوانی نیست که رنج رویارویی با سنت های ریشه دار تاجیکستان را به جان خریده است. شمار همتایان او رو به افزایش است. مثلاً در فصل گرما در خیابان های شهر دوشنبه دخترانی را می شود دید که در حاشیۀ نافشان حلقه های ریزی نصب کرده اند. شماری هم به رسم هندوها گوشه ای از بینی شان را با حلقه آراسته اند. به گفتۀ آرایشگران کاشانۀ حسن مرکز شهر دوشنبه، هفته ای پنج یا شش مشتری شان درخواست نصب "پیرسینگ" می کنند. در گذشته دختران تاجیک تنها گوش و بینی شان را سوراخ می کردند، اما اکنون شمار هر چه بیشتر آنها مایلند که روی ناف یا دیگر اعضای بدنشان حلقه داشته باشند.

این پدیده باعث رونق بازار حلقه ها در دوشنبه شده است. اکنون به اقلام فروشگاه های زیورآلات این شهر که در گذشته تنها گوشوار و انگشتری و زنجیر می فروختند، انواع و اقسام حلقه ها و سنجاق های"پیرسینگ" اضافه شده است. فروشنده های این مغازه ها می گویند که این حلقه ها و سنجاق ها را عمدتاً از روسیه، کرۀ جنوبی و ایتالیا وارد کشور می کنند.

نگاهی به تاریخچۀ "پیرسینگ"

معنای واژۀ "پیرسینگ" در زبان انگلیسی، سوراخ کردن اعضای بدن با سوزن های پزشکی است. پیرسینگ آرایشی امروزه عمدتاً در غرب رایج است، اما به باور برخی از جامعه شناسان، این نوع آرایش از شرق به غرب رفته است و سرچشمۀ آن را می توان در فرهنگ های بومی آفریقا و آمریکا جستجو کرد.

در دوران پیش تنها اشراف قوم و ثروتمندان بودند که به این وسیله تفاوت خود از دیگران را برملا می کردند. در رم و یونان باستان آویزه های آرایشی ویژۀ مردان بود و گویا نشانی از مردانگی و دلیری به شمار می آمد و حتا گاه میزان شجاعت و دلیری یک مرد را شمار حلقه های بدن او تعیین می کرد.

مدرنیته که با تجمل میانۀ خوشی نداشت، حلقه های مردان را کنار زد و به فراموشخانۀ تاریخ سپرد. اما در اوایل دهۀ ۱۹۷۰ بود که حلقه های تزیینی مردان با نمای تازه دوباره میان جوانان باب شد. پیشاهنگان این روند ستاره های موسیقی راک و پاپ بودند که روی زبان و گوش و ناف خود حلقه و سنجاق کاشته بودند.

سوراخ کردن زبان هم پیشینۀ دیرینی دارد و از دیرباز میان قبیله های آفریقایی رایج بوده است. گفته می شود که قبایل آفریقایی همواره این حلقه ها و سنجاق ها را نماد زیبایی می دانسته اند و آنها را روی زبان و گوش و بینی خود نصب می کرده اند. اکنون این نوع آرایش با نام انگلیسی آن وارد بسیاری از جوامع شده و به اجزاء حساس تر بدن هم راه یافته است.

نخستین تاریخ مکتوب در بارۀ پیرسینگ سینه مربوط به رم باستان است. پاسداران امپراتور یولیوس سزار به نشان مردانگی نوک سینه های خود را سوراخ می کردند.
پیرسینگ لب در دوران باستان در آفریقا و برزیل رایج بود. برخی از قبایل این سرزمین ها اکنون هم لب پایینی کودکان خود را سوراخ می کنند و با آویختن صفحه های فلزی، آن سوراخ را بزرگ تر می کنند که از جملۀ عادات باستانی این مردمان است.

پیرسینگ گوش یا همان گوشوار پیشینه ای هفت هزار ساله دارد و در عهد باستان آن مختص مردان بود. گوشوار در مصر باستان، نشان جایگاه بلند دارندۀ آن در جامعه بود. اما در رم باستان، برده های امپراتوری حلقه برگوش بودند. در یونان باستان گوشوار ویژۀ مردان تن فروش بود.

آرایشگران می گویند که نصب حلقۀ در گوشۀ بینی سخت تر از جاهای دیگر بدن است. ریشه های این نوع آرایش به هندوستان برمی گردد. به گفتۀ جامعه شناسان، در هند حلقۀ بینی بیشتر جنبۀ مذهبی دارد. گفته می شود، در هند حلقۀ بینی همچنین نشانۀ تمایز یک زن متأهل از زن مجرد است.

سوراخ کردن زبان در میان قبیله های هایدا (Haida)، کواکیئوتول (Kwakiutul) و تلینگیت (Tlingit) در آمریکای مرکزی آغاز گرفت. این مردمان با سوراخ کردن زبان خود و ریختن خون آن تلاش می کردند خدایان خود را آرام کنند و بدین وسیله دری را میان روحانیون خود و خدایان بگشایند. اما امروزه این نوع "پیرسینگ" بیشتر جنبۀ شهوانی دارد؛ به مانند سوراخ کردن اعضای تناسلی که گفته می شود، یکی از نخستین موارد آن توسط  شاهزاده آلبرت، شوهر ملکه ویکتوریای بریتانیا تجربه شده است. بنا به روایاتی، او می خواسته است بدین گونه مشکلش را با شلوارهای تنگ سلطنتی برطرف کند.

در گذشته پیرسینگ در عضو جنسی زنانه نشان وفاداری زن به شوهرش تلقی می شد. برای نمونه، هنوز هم در میان برخی از قبایل سنتی هندوستان، زن جوان در عضو تناسلی خود حلقه های بسیاری می آویزد و آنها را با نخی به هم می بندد، تا از دست درازی مردان دیگر جلوگیری کند. اما در جهان مدرن این نوع پیرسینگ ها هم بیشتر برای تحریک احساسات شهوانی به کار می رود.

آسیب های سوراخ کردن بدن

اما در مواردی هم هوس آراستن بدن با حلقه و گلمیخ می تواند کار دست آدم بدهد و به معضلی پزشکی تبدیل شود. به نوشتۀ نیره رئیس دانا، کارشناس ارشد پرستاری، "تراوش مایع، خارش و تشکیل دلمه در اطراف جواهر آلات، آزاردهنده ‌ترین و احتمالاً  شایع ‌ترین عارضۀ قابل مشاهده، مرتبط با سوراخ کردن بدن است. برای پیشگیری از ایجاد این عوارض، جواهرآلاتی که در سوراخ‌ های تعبیه شده روی بدن قرارمی‌ گیرند، برخلاف جواهرآلات معمول که اغلب ازجنس برنج هستند، باید از استیل ضد زنگ، طلای زرد یا سفید ۱۴ عیار یا از تیتانیوم ساخته شده باشند."

عفونت محل سوراخ، ورود ویروس های مرگباری چون اچ آی وی، هپاتیت، کزاز و غیره، از جملۀ دیگر خطرهای احتمالی ناشی از سوراخ کردن بدن است.

در گزارش تصویری این صفحه سراغ شماری از جوانان شهر دوشنبه می رویم که پیرسینگ را جزئی از هویت خود می دانند.

 به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید

ارسال مطلب