آخرین مطالب
چاپ کتاب در پنج دقیقه
۲۹ آوریل ۲۰۰۹ - ۹ اردیبهشت ۱۳۸۸
داریوش رجبیان
شاید سال هاست دنبال نسخه ای از یک کتاب نادر می گردید، اما هیچ دکه و کتاب خانه ای حلال مشکلتان نیست. می گویند، همه نسخه های موجود به فروش رفته یا آن کتاب بخصوص دگرباره چاپ نشده است. به زودی از این پاسخ های نومیدکننده دیگر خبری نخواهد بود. دست کم در آمریکای شمالی و استرالیا و برخی از کشورهای اروپا.
چاپگر خودکار "اسپرسو" Espresso که روز دوشنبه، ۲۷ آوریل، از تنها نمونه آن در بریتانیا رونمایی شد، دستگاهی است که محال را ممکن کرده است. این دستگاه غول آسا که گمان می رود در آینده کوچک تر شود، در عرض پنج دقیقه یک کتاب سیصد صفحه ای را چاپ می کند، صفحه هایش را به هم می دوزد، جلد رنگین پشت و رویش را می چسباند و در شکل مجلدی داغ به شما تحویل می دهد. عین قهوه داغ اسپرسو که مدت تهیه اش تقریبا همین قدر طول می کشد. کتاب از روی فایل دیجیتال کتابی چاپ می شود که مثلا صد سال پیش منتشر شده بود.
در حال حاضر تنها یک بخش کتاب فروشی زنجیره ای "بلک ول" Blackwell لندن دارای "اسپرسو" است و در بایگانی دیجیتال آن حدود نیم میلیون جلد کتاب قدیم و جدید محفوظ است که با فشار دادن یک دگمه می تواند روی میز شما قرار بگیرد. انتظار می رود تا پایان تابستان آینده شمار کتاب های درخواستی را به بیش از یک میلیون جلد برسانند. و اگر می خواستید این همه کتاب را به شکل فیزیکی در فضایی قرار دهید، قفسه های پنجاه دکان کتاب فروشی هم بسنده نبود.
شرکت بلک ول در حال گفت و شنود با ناشران داخلی و خارجی است، تا بتواند شمار کتاب های دارای حق امتیاز نشر را در بایگانی دیجیتال اسپرسو افزایش دهد.
مسئولان کتاب فروشی که یک دستگاه اسپرسو را به قیمت ۱۲۰ هزار پوند خریده اند، می گویند، شاید در آینده بتوان اختراع ماشین اسپرسو را به بزرگ ترین تحول در صنعت نشر کتاب پس از "گوتنبرگ" ارزیابی کرد. چرا که نه.
قیمت کتابی که به درخواست شما بازچاپ شده است، با قیمت همان کتاب در بازار فرقی نمی کند. تفاوت این جاست که در عرض پنج دقیقه، هم شما به خواسته دیرینتان رسیده اید، هم ناشران از زحمت بازچاپ انبوه کتابی کهنه راحت شده اند و هم محیط زیست آسیب به مراتب کمتری دیده است. بدین جهت، خوشبینی مدیران "بلک ول" در مورد دورنمای چاپگر خودکار را می شود موجه دانست. بلک ول قصد دارد در آینده همه شصت شعبه اش را در بریتانیا با دستگاه اسپرسو مجهز کند.
اگر در فهرست کتاب های دیجیتال بلک ول، عنوان مورد نیازتان را نیافتید، اما مطمئنید که نسخه دیجیتال آن در پایگاهی دیگر وجود دارد، باکی نیست. کافی است نسخه پی دی اف آن کتاب را روی یک لوح فشرده به خورد اسپرسو بدهید. پس از چند دقیقه نسخه فیزیکی آن را به دست خواهید گرفت.
اگر از خواندن آثار دیگران خسته شده اید و می خواهید داستان خودتان را در شکل یک کتاب منتشر کنید، باز هم این دستگاه به دردتان خواهد خورد. در واقع، اسپرسو آغاز همگانی شدن ادبیات چاپی است. پی آمد آن می تواند پدیده ای شبیه تارنگارها یا وبلاگ نویسی باشد، اما در فضایی واقعی، نه مجازی.
مخترع تازه ترین نوآوری در صنعت چاپ، جیسون اپستاین Jason Epstein یک ناشر آمریکایی است. مجله تایم آمریکا اسپرسو را اختراع سال عنوان کرد و در نمایشگاه کتاب امسال در لندن اسپرسو با چاپ و چسب و عرضه یک کتاب بیش از صد صفحه ای در یک دقیقه شگفتی بازدیدکنندگان را برانگیخت.
البته، مثل هر دستگاه نوی اسپرسو هم هنوز عاری از نقص و کمبود نیست و گاه شتاب برق آسای چاپ آن باعث می شود که برگ های چاپ شده بچرخند و زیر و رو شوند و روی سینی صحافی قرار بگیرند که نتیجه آن به هم خوردن ترتیب صفحات کتاب است. در چنین مواردی ناظر دستگاه، روند چاپ را متوقف می کند، صفحه ها را سر و سامان می دهد و چاپ کتاب را از سر می گیرد. گاه فاصله دور یا نزدیک چاپگر از سینی صحافی می تواند برگ ها را به دست باد بسپارد و ترتیب آنها را به هم بزند.
در نخستین روز راه اندازی دستگاه اسپرسو در کتاب فروشی بلک ول لندن مواردی از این دست مشاهده شد. مسئولان شرکت تاکید کردند که هنوز مرحله آشنایی کارمندان آن با اسپرسو به فرجام نرسیده و وقوع چنین اتفاقات، طبیعی است.
یک واحد از این دستگاه در کتابخانه اسکندریه مصر هم نصب شده است و بعید نیست که به زودی اسپرسو به دیگر کشورهای منطقه نیز وارد شود. ضمنا، دستگاه اسپرسوی اسکندریه از نخستین چاپگرهای خودکار است که همزمان با نصب آن در واشنگتن در سال ۲۰۰۶ راه اندازی شد. کامگاری اسپرسو در بازارهای کتاب آمریکا و اروپا و استرالیا و مصر ضامن گسترش دامنه حضور این دستگاه در جهان خواهد بود.
در گزارش تصویری این صفحه چگونگی چاپ ترجمه انگلیسی گزیده ای از غزلیات حافظ شیرازی به درخواست جدیدآنلاین را مشاهده خواهید کرد. این کتاب سال ۱۹۲۱ میلادی به قلم الیزابت بریجز توسط دانشگاه آکسفورد منتشر شده بود و پیدا کردن آن در کتاب فروشی های عادی امر محال است.
برای نصب نرم افزار فلش اینجا را کلیک کنيد.
به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید
______
کيفيت کاغذ و صحافی کتاب های اسپرسو از کتاب های معمولی تفاوتی ندارد. بستگی دارد به اين که مشتری می خواهد کاغذ کتابش کاهی يا شکری باشد يا سفيد. کيفيت رنگ ها هم، همان گونه که در گزارش مصور می بينيد، همانند رنگ کتاب های مطبعه ای است. ضمنا، حال حاضر کتاب های چاپ اسپرسو همگی جلد نرم دارند. - داريوش