همه ما از بوی خوش لذت می بريم. اگر بوی خوش نبود ادبيات بی شک چيزی کم داشت و شايد آيين ها و متون، تشريفات دينی و سنتی اين گونه راز آلود نبود.

استفاده از بوی خوش سنتی قديمی است که در همه آيين های باستانی مرسوم بوده و هست. می گويند استفاده از مشک، صندل و عود برای اولين بار در بابل و ايران باستان شناخته شده و اين مواد  خوشبو کننده برای ايجاد محيطی صميمی و نشاط انگيز استفاده می شده اند.  در آن زمان مواد خوشبوی گياهی  در مايعات روغنی حل می شدند که به آنها "عطرهای روغنی" گفته می شود. 

پس از کشف الکل استفاده از آن در ساختن عطر نيز بکار گرفته شد. فرار بودن الکل امکان انتشار سريع بوی خوش در محيط را به وجود می آورد و به اين دليل استفاده از الکل به سرعت در صنعت عطر سازی مرسوم شد.

یوهان ماريا فارينا ۱۶۸۵-۱۷۶۶ اولين سازنده عطر با ترکيبات الکلی است و به همين دليل به عنوان پدر عطر سازی مدرن شناخته می شود. یوهان یا جووانی که اصلا ايتاليائی بود در ابتدا به فروش وسايل لوکس مشغول بود  در سال ۱۷۰۹ "کارخانه ادکلن فارينا" را  در شهر کلن آلمان تاسيس کرد و موفق شد اولين عطر تجاری دنيا به نام "ادکلن" را به بازار آن زمان عرضه کند.

ادکلن، Eau de Cologne   در زبان  فرانسوی "آب کلنی" معنی می دهد. شهر کلن در آن زمان به عنوان يک مرکز مهم تجاری اروپا اعتبار داشت و  استفاده از يک واژه  فرانسوی به آن دليل بود که فرانسه در آن زمان زبان رايج دربارها، اشراف و تجارت در اروپا بود. واژه ادکلن که در ايران و بعضی از کشورهای ديگر به عنوان لفظی عام برای تمام عطرهای مردانه استقاده می شود از نام همين ادکلن فارينا  گرفته شده است.

عطر ادکلن که درآغار عطری سبک بود و درهنگام پيدايش خود در قرن هجدهم ميلادی تنها  برای دربارها و اشراف اروپا ساخته می شد، به سرعت در دنيا شناخته شد. به دنبال اروپائيان، دربارها و اشراف کشور های ديگر دنيا نيز که به سنت های غربی گرايش پيدا کرده بودند، به سفارش عطر کلنی پرداختند و "ادکلن"  کم کم به يک کالای صادراتی به کشورهای مختلف دنيا از جمله ايران، ترکيه و هند تبديل شد.

مسئولين کارخانه عطر ادکلن می گويند که نام ايران برای اولين بار در قرن نوزدهم در آرشيو سيصد ساله اين شرکت به چشم می خورد، اما تاکيد می کنند که اين محصول پيش از اين زمان هم از طريق واسطه هايی که در ترکيه بودند برای دربار و اشراف ايران فرستاده می شده است. جعبه های مخصوصی که در آنها عطر گران قيمت ادکلن برای آخرين شاهان ايران تهيه می شده تا امروز در موزه ادکلن حفظ شده است. از ملکه ثريا، همسر دوم شاه سابق، که نيمه آلمانی بود و تا آخر عمر در شهر کلن زندگی می کرد نيز به عنوان يک مشتری مهم ادکلن نام برده می شود.

موفقيت ادکلن در قرن نوزده به حدی بود که توليد کنندگان عطر می کوشيدند هر محصولی را ادکلن بنامند. يکی از معروفترين محصولات رقيب برای فارينا، ادکلن ۴۷۱۱ است. با وجوديکه ساخت عطرادوکلن  فارينا سابقه ای طولانی تر دارد، عطرادکلن ۴۷۱۱ با قيمت مناسب تر در بازار جهانی شناخته شده تر است. شماره ۴۷۱۱ در واقع شماره پلاک شهرداری بر محل اين  کارگاه عطرسازی بوده و به همين دليل اين عطر، به ادکلن ۴۷۱۱ معروف شده است.

کارگاه آن زمان عطرادکلن فارينا، امروزه  بصورت موزه ای در مرکز شهر کلن قرار دارد و کارخانه و فروشگاه آن توسط نوادگان یوهان ماريا فارينا اداره می شود.

گزارش مصور بالا با بازديد از اين موزه و گفتگو با گرداننده امروزين آن که نواده هشتم فارينای بزرگ است تهيه شده و سرگذشت " آب کلنی" را توضيح می دهد.

 برای نصب نرم افزار فلش اینجا را کلیک کنید

 به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید

ارسال مطلب