بریتانیا امسال در سردترین زمستان ۳۱سال اخیر به پیشواز جشن میلاد مسیح میرود. اما برف سنگین کمسابقه و سرمای سوزناک هم مانع از رونق کریسمس نشد. خیابانهای مرکز لندن چون سالهای گذشته در این روزها شلوغتر از همیشه بود و شهر برای تجلیل از مهمترین جشن کشور آذینبندی و آراسته شدهاست. فروشگاههای بزرگ زنجیرهای این بار هم تخیل و سلیقه به خرج دادهاند تا تزیینات متفاوت و مختلف را به نمایش بگذارند. نماهایی از لندن در جشن میلاد امسال را میتوانید در نمایش تصویری نخست این صفحه ببینید که فرانک کیاسرایی تهیه کردهاست.
اما فارسیزبانان مقیم لندن در این روزهای جشن و شادی و مرخصی چه کار میکنند و کجا میروند و آیا جایی میروند؟ رویا یعقوبیان در گزارش دوم این صفحه جویای پاسخ به این پرسشها شدهاست.
و اما هيجان و تکاپوی جشن را میشود این روزها در دیگر شهرهای بزرگ اروپا هم دید که گویی در نمایش تنوع آرایشها و برنامههای ویژۀ کریسمس با هم به رقابت پرداختهاند. یکی از شگرفترین آنها یک نمایشگاه نیمهعلمی تجربی است که این روزها در شهر برلین آلمان برپاست. محل برگزاری آن Hamburger Bahnhof ایستگاه سابق راه آهن است که اکنون به موزۀ هنرهای معاصر تبدیل شده. در مزارع موقت سالن موزه که با راهروی از وسط بریده شده، دوازده رأس گوزن شمالی، شبانهروز (تا روز ششم فوریه ۲۰۱۱) میچرند. بنا به افسانههای مربوط به کریسمس، پاپا نوئل سوار بر سورتمهای که گوزنهای شمالی آن را میکشند، سال نو را به ارمغان میآورد.
اما گوزنهای این نمایشگاه در عین این که اسباب سرگرمی بازدیدکنندهها هستند، مورد یک آزمایش شبهعلمی هم قرار میگیرند. خوراک عمدۀ آنها قارچ روانگردان بهخصوصی است که در زبان علمی آن را با نام "آمانیتا" میشناسند.
سال ۱۹۶۷ رابرت گاردن واسن، پژوهشگر آمریکایی، پس از تحقیق این نوع قارچ در سیبری روسیه در کتابش "سومه: قارچ یزدانی جاودانگی" این فرضیه را مطرح کرد که به احتمال زیاد، "آمانیتا" همان گیاه باستانی "سومه" یا "هوم" است. "سومه" soma (در زبان سانسکریت) و "هوم" یا "هئومه" haoma (در زبان اوستایی) نام نوشابهای مقدس و مسکر است که هندوان و زرتشتیان باستان از گیاهی با همین نام تهیه میکردند و مینوشیدند. بنا به روایاتی، پس از نوشیدن همین نوشابه بوده که راز آفرینش به اشو زرتشت وحی شدهاست.
کارشتن هولر (Carsten Höller)، سازماندهندۀ نمایشگاه در عین معاینۀ گوزنها و ۲۴ قناری و هشت موش و دو مگس آزمایشی که "آمانیتا" میخورند، پیشاب گوزنها را هم در یخچال نگهداری میکند. بازدیدکنندگان نمایشگاه میتوانند در صورت تمایل آن "هوم" فرضی را بچشند. خود آقای هولر میگوید که هنوز جرأت نوشیدن پیشاب گوزنها را نداشتهاست، اما هر بار که قارچ "آمانیتا" را خورده، اتفاقات شگفتانگیزی با او افتاده و حتا یک بار پس از بیهوشی ممتد، به زمزمه کردن چیزهایی به سبک راهبان تبتی پرداختهاست.
اگر شما مقیم برلین هستید و اگر گذارتان به این نمایشگاه خارقالعاده افتاد، بد نیست مشاهداتتان را با تعدادی عکس برایمان بفرستید. این را هم بگوییم که قیمت یک روز اقامت در هتل قارچگونۀ این نمایشگاه، بر فراز "مزرعۀ هوم" یکهزار یورو است.
جدیدآنلاین طی سالهای گذشته به ابعاد گوناگون جشن میلاد مسیح پرداختهاست. گزیدهای از آن کارها را در زیر برای شما گلچين کردهايم.
سبز زمستانی
در فرنگستان جشن کریسمس بدون کاج آراسته قابل تصور نیست. کاجی که از زیر خاکستر تاریخ باستان سر بلند کرد و مزین و آراسته در کانون یک جشن مسیحی قرار گرفت.
پیشینۀ این آیین چندان تیره و تار نیست و مربوط به تاریخ معاصر است، اما ریشههای آن به ژرفای تاریخ باستان میرسد. و نه در اروپا که اکنون پرچمدار این آیین به شمار میآید، بلکه در خاور میانه، که اکنون سنت درختآرایی برایش غریب است.
در این گزارش مصور به یک خانوادۀ ایرانی در لندن سر میزنیم که ایام کریسمسشان با کاج آراسته، مزین است.
بازار کریسمس
موسم کریسمس و سال نو مسیحی که برای خیلیها در کشورهای غربی از آرام ترین دورههای سال محسوب میشود، برای فروشگاهها از شلوغترین دورههاست. یکایک فروشگاهها تلاش میکنند با تبلیغات و آگهیهای رنگین، تخفیف قیمتها و آرایش پر زرق و برق ساختمانهایشان تعداد هر چه بیشتر مشتری را جلب کنند. مشتریها هم در دورۀ کریسمس بیشتر از هر دورۀ دیگری به خرج مبالغ هنگفت برای هدایا آماده هستند. یعنی کریسمس در کنار شور و شادی و فضای جشنی که ایجاد میکند، دارای جنبۀ تجاری هم هست که سال به سال در حال پررنگتر شدن است. این گزارش مصور از حال و هوای کریسمس آن سال در فروشگاههای لندن میگوید.
کتاب، هدیۀ کریسمس
کریسمس از مناسبترین ایام براى خریدارى کتاب در لندن است. براى نمونه، همۀ هفت جلد رشتهداستانهاى هرى پاتر را که در روزهاى معمولى به قیمت ١٨٥ پوند مىخریدید، در روزهای کریسمس ۲۰۰۷ مىتوانستید در واتراستونز با سى و هفت پوند تخفیف بخرید.
برخى از کتابها به مثل "اروپاى نوین" مایکل پیلین، در ایام کریسمس درست پنجاه درصد تخفیف خوردند و به احتمال زیاد تا پایان دورۀ حراجى حتا یک نسخه از این کتابها روى قفسههاى کتابفروشى باقى نمیماند.
در این گزارش مىتوانید صحنههایى از کتابفروشىهاى لندن در ایام کریسمس آن سال را ببینید.
از یلدا تا میلاد
مراسم گذار از پاییز به زمستان تا به امروز در ایران و برخی کشورهای مجاور به نام شب یلدا برگزار میشود. برگزاری این مراسم در کشورهای دیگر چون روسیۀ جنوبی و چین نیز در کانون خانواده گزارش شدهاست.
از هزاران سال پیش تغییر فصول سال مورد توجه انسان بوده و در مقاطع زمانی مربوط به آن آیینهایی برگزار میشدهاست. سپری شدن پاییز و آغاز زمستان، زمانی که بهتدریج از طول شب کاسته و به طول روز افزوده میشده، موجب شادی انسانها بودهاست. مردم آن روزگار بهخاطر این تغییر هستیبخش به نیایش خدایان میپرداختهاند.
در این گزارش مصور پرویز ورجاوند، پژوهشگر ایران باستان، بهرام بهرامی، پژوهشگر و نویسندۀ زرتشتی و کشیش دانیال پطروسیان امکان وجود پیوندی بین کریسمس و یلدا را به اختصار بررسی میکنند.