شاید کمتر چیزی را بتوان در دنیا سراغ داشت که روی آن مارک "ساخت افغانستان" یا Made in Afghanistan دیده شود. ولی نمایش مد لباس‌های افغانی روز هفتم اکتبر در پورچستر هال لندن، این آرزوی دیرین را برآورده کرد و با همین نام "ساخت افغانستان" برگزار شد.

لباس‌های افغانی با پارچه‌های نفیس بافت افغانستان و طرح طراحان و دست‌دوزی دوزندگان اهل افغانستان تمامأ ساختۀ افغانستان بودند.

طی سال‌های اخیر که افغانستان بیشتر در رسانه‌های غربی با اخبار جنگ و انفجارهای انتحاری و کنار جاده‌ای شناخته شده، گاه گوشه‌هایی فرهنگی  از زندگی افغان ها نیز در رسانه ها درز کرده‌است؛ یعنی در این سال‌ها عده‌ای از افغان‌ها هم فرصت یافته‌اند تا در کنار بازسازی اقتصادی- اجتماعی افغانستان به بازسازی فرهنگ این کشور جنگ‌زده نیز بپردازند.

در این میان طراحی لباس رونق خاصی داشته‌است. عده‌ای از طراحان داخلی و خارجی در صدد صادر کردن لباس‌های سنتی افغانستان به بازار های مد غرب شده‌اند. لباس‌هایی که طی سالیان متمادی جنگ در زیر برقع یا چادرها و یا هم گرد و غبار دود و باروت تنها رنگ خاکستری آنها به چشم می‌خورد و گلوله‌ها بدنۀ لباس‌ها را متلاشی کرده بود و قسمت‌های  دیگر آنها هم در آتش خانمان‌سوز جنگ‌ها سوخته بود.

اکنون طراحان افغان بر آن شده‌اند تا این میراث فراموش‌شده را از زیر آوار و خاک و خاکستر بیرون بکشند و سر و صورتش را تمیز کرده، رنگ‌هایش را جلا دهند و آن را دوباره در دید جهانیان زنده سازند.

زلیخا شیرزاد که بیشتر لباس‌های ارائه‌شده در نمایش مد لباس افغانی امسال در لندن نیز طرح‌های او بودند، یکی ا ز این طراحان است که امروز شهرت جهانی یافته‌است. او که از چند سال پیش بدین سو به طراحی لباس‌های افغانی به سبک و سلیقۀ غربی پرداخته‌است، قصد دارد رنگ‌های نامرئی فرهنگ و زندگی افغانستان را به جهانیان آشکار کند و نفس تازۀ به شریان‌های کپک‌زده و گرد باروت گرفتۀ کشورش بدمد و فرهنگ سرزمینش را جان تازه‌ای بدهد. 

زلیخا شیرزاد که اکنون ۴۲ سال دارد، تنها ده سال داشته که با خانواده‌اش مجبور به ترک زادگاه و پناهندگی در سوئیس شد. او مهندسی ساختمان خوانده و مدتی نیز در نیویورک همین رشته را تدریس می‌کرده‌است. ولی در سال ۲۰۰۰ بود که او مؤسسۀ خیریه‌ای را به نام "مکتب امید" برای بازسازی مدارس و مرکزهای درمانی در روستاهای افغانستان ایجاد کرد. ولی به این کار اکتفا نکرد و به فکر کار کارسازتری برای احیای فرهنگی کشورش افتاد. در سال ۲۰۰۴ میلادی یک کارگاه لباس‌دوزی به نام "طرح ظریف" راه‌اندازی کرد و چند سالی بیش نگذشت که شهرت جهانی یافت.

اکنون در افغانستان بیش از پنجاه نفر مرد و زن در کارخانه‌های لباس‌دوزی او در کابل و مزار شریف فعالیت می‌کنند.

لباس‌هایی را که زلیخا طراحی می‌کند، آمیزه‌ای از لباس‌های سنتی افغانستان در قالب طرح‌های مدرن غربی است که هم فرهنگ افغانستان را در خود حمل می‌کند و به نمایش می‌گذارد و هم برای مشتری غربی مدرن  قابل استفاده است.

نمایش مد لباس افغانی امسال در لندن که تعدادی از اعیان و اشراف کشور و دیپلومات‌های کشورهای غربی و سران ارتش بریتانیا و خانواده‌های آنها در آن شرکت کردند، برای گرامیداشت از دکتر "کرین وو"، پزشک بریتانیایی که چند ماه قبل در شمال شرق افغانستان به طرز دلخراشی به قتل رسید، برگزار شد. دکتر وو که سال قبل خود یکی از برگزارکننده‌های نمایش مد لباس افغانی در لندن بود، یکی از بانی‌های این مراسم در بریتانیا نیز به شمار می‌رفت.

لباس‌هایی که امسال در این مراسم به نمایش گذاشته شدند، با پوشش‌های نمایشی هر سال دیگر متفاوت‌ بودند. این برنامه، افزون بر این که قسمت‌های مختلف فرهنگ افغانستان، اعم از فرهنگ تاجیک‌ها، ازبک‌ها، ترکمن‌ها و هزاره‌ها در شمال، غرب و مرکز افغانستان، و پشتون‌ها در جنوب را به نمایش می‌گذاشت، از لباس‌های سنتی کوچی‌ها و بلوچ‌ها و نورستانی‌ها نیز بهره گرفته بود.

همچنین آمیزش لباس‌های اقوام مختلف با همدیگر که اتحاد تنوع فرهنگی در افغانستان را به نمایش می‌گذاشت، با طرح‌های مدرن غربی بیننده را مجذوب خود می‌ساخت. کلاه‌های ترکمنی، کلاه‌های پوست قره‌کل با لباس‌های دستی‌دوخت کوچی‌ها و نورستانی‌ها و دست‌دوزی‌های پشتون‌ها، پیراهن‌های رنگارنگ هزارگی با طرح‌های غربی بر تن مدل‌های اروپایی که بر روی قالی‌های افغانستانی راه می‌رفتند، تابلوی رنگ‌آمیزی‌شدۀ قشنگی از فرهنگ جهانی امروز را به تصویر می‌کشید.

یک نوآواری دیگر که خانم شیرزاد در کارهای خود انجام داده بود، استفاده از حسن خط و زیبایی ادبیات فارسی، به ویژه شعر فارسی، در طرح لباس‌های خود بود. او ابیاتی از غزلیات حافظ را با هنرمندی بر روی پیراهن‌ها نوشته بود که به زیبایی لباس‌ها افزوده بود.

زلیخا شیرزاد هدف خود از پروژه "طرح ظریف" را زنده نگه داشتن فرهنگ افغانی می‌گوید. به گفتۀ او، "افغانستان تنها جنگ، ترور، بدبختی و برقع نیست". او با این کار می‌خواهد چهره‌ای متفاوت از افغانستان ارائه دهد؛ چهره‌ای که تنها رنگ خاکستری در آن نیست، بلکه تلألؤ تمامی رنگ‌ها را می‌توان در آن مشاهده کرد.

تا به حال به علاوۀ کابل و لندن، نمایشگاه‌های لباس "طرح ظریف" در نیویورک، دهلی، دوبی و پاریس نیز برگزار شده‌است. و او در نظر دارد که با جلب حمایت خارجی‌ها بتواند کارگاه‌های تولید لباس خود را در افغانستان وسعت بخشد و برای تعداد بیشتر هموطنان خود زمینۀ کار را فراهم کند.

در مراسم مد لباس امسال در کنار نمایش طرح‌های مختلفی از لباس‌های افغانی، رقص ایرانی به اجرای "ایوا فرهنگ" بود که بر جذابیت محفل افزود.


هدف اصلی از برگزاری این نمایش مد لباس جمع‌آوری کمک برای دو سازمان خیریۀ Afghan Aid
 یا "امداد افغانستان" و "ا بی اف" یا مؤسسۀ خیریۀ سربازان بریتانیایی عنوان شده‌است.

در گزارش مصور این صفحه صحنه‌هایی را از این برنامۀ فرهنگی خواهید دید که با توضیحاتی از زلیخا شیرزاد همراه است.

عکس‌های اين گزارش را جرجينا کريگ هاروی Georgina Craig-Harvey برداشته‌است.

 برای نصب نرم افزار فلش اینجا را کلیک کنيد.

 به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید

ارسال مطلب