لندن، خیابان جرارد، بخشی از منطقه سوهو؛ جایی که از رستوران و غذا فروشیهایش اغلب بوی برنج، سیر و ماهی میآید. اینجا به "شهرک چینیها" معروف است؛ محلهای که بخشی جداناپذیر از تاریخ لندن است.
جمعیت چینیها در لندن به بیش از ۷۸۰۰۰ نفر میرسد که اکثر آنها ریشه هنگکنگی دارند. چینیها نه تنها در شهرهای دیگر بریتانیا مانند منچستر، ادینبورگ و بیرمنگام حضور دارند، بلکه در شهرهای دیگر دنیا از جمله نیویورک، سنگاپور و کوالالامپور نیز روح همبستگی و اتحاد چینی را در محلههای ویژه خود به نمایش گذاشتهاند.
ابتدا دروازهاش توجهم را جلب میکند؛ دروازهای که این محل را از بقیۀ شهر جدا میکند. با قرار دادن این دروازهها گویی میخواهند به طور کامل این محل را در اختیار داشته باشند و شاید یک جور حس مالکیت هم نسبت به خاکش داشته باشند.
هنگامی که قدم در این محله میگذارید، متوجه میشوید که کسبه و مردم اینجا چطور به طرز عجیبی به آداب و فرهنگ آبا و اجدادیشان وابستهاند و با آن عجین شدهاند؛ از حرکات و رفتار آنها گرفته تا موسیقی و حتا تزئینات داخل مغازهها. در مقابل اکثر رستورانها و مغازهها گلدانهای بزرگی از درختچههای لیموی زرد رنگ میبینید که به سی کواکت معروفند. چینیها معتقدند که این درختان به خانه و حتا محل کارشان ثروت و خوشبختی میآورند.
تاریخ این شهرک به قرن هجدهم برمیگردد؛ به زمانی که شرکتهای کشتیرانی بریتانیا در جنگهایشان از ملوانان چینی به جای ملوانان بریتانیایی استفاده میکردند. آمار و شواهد نشانگر این است که در بین کشتهشدگان جنگ جهانی اول و دوم تعداد زیادی از ملوانان چینی بودند. آنها به چند دلیل ملوانان چینی را به ملوانان بریتانیایی ترجیح می دادند. از جمله قبول دستمزد کم، مطیع بودنشان و همچنین نداشتن مشکلاتی مثل اعتیاد به مشروبات. در شرایطی که ملوانان چینی کاری مشابه همردیفان بریتانیایی خود انجام میدادند، دستمزد کمتری میگرفتند و در شرایط سختی زندگی میکردند. تبعیض نژادی شدیدی نسبت به چینیها در جامعه محسوس بود، به گونهای که دختران بریتانیاییای که با چینیها ازدواج میکردند، از تابعیت بریتانیا محروم میشدند. بنگاههای کاریابی با دیدن نام خانوادگی چینی، اسامی افراد را حذف میکردند و این افراد حتا به مرحله مصاحبه هم نمیرسیدند. به همین دلیل بسیاری از آنها نام خانوادگی خود را به نامی بریتانیایی تغییر میدادند و درست به همین خاطر است که پیدا کردن ریشههای خانوادههای چینی در بریتانیا بسیار سخت است.
اما اکنون جامعۀ چینیهای لندن بخشی از مرکز شهر را در قلمرو خود دارد و با قرار دادن دروازههایی با نمادهای چینی گویا آن قسمت از خاک انگلیس را در انحصار کامل خود درآوردهاست. این پیشرفت نتیجه سختکوشی و تلاش این ملت آسیایی است.
البته، چینیهای لندن همیشه ساکن سوهو نبودهاند. اجتماع کوچک ملوانان چینی در جایی به نام لایم هاوس واقع در کنارههای شمالی رودخانۀ "تیمز" زندگی میکردند، تا این که زبانۀ آتش جنگ جهانی دوم بر پیکر این خانوادهها نیز رسید و به دنبال ویرانیهای جنگ و رکود صنعت کشتیرانی بریتانیا، دولت بریتانیا قانونی تصویب کرد که طبق آن ملوانان چینی اجازۀ کار در این شرکتها را نداشتند. آنها مجبور بودند در خانههای کثیف و پر جمعیت زندگی کنند. تعدادی به چین بازگشتند و تعدادی از آنها به امید بهبود شرایط در بریتانیا ماندند.
در اوایل دهۀ ۱۹۰۰، موجی از ملوانان چینی از کار راندهشده در جستجوی راهی برای گذراندن زندگی به خشکشوئیها هجوم آوردند. در تظاهرات سال ۱۹۱۱ در شهر کاردیف (مرکز ولز) که در اعتراض به حضور مهاجران چینی صورت گرفته بود، معترضان به این خشکشوییها حمله کردند و آنها را شکستند.
سرانجام چینیها به این منطقه از سوهو نقل مکان کردند که اجارۀ خانههایشان ارزان بود. منطقۀ سوهو در آن زمان به خاطر مسایل جرمی جنایی و همچنین مواد مخدر محلۀ خوشنامی نبود.
ولی این که چه طور اینجا به یک محلۀ پرآمدوشد و توریستی تبدیل شد، به زمانی برمیگردد که سربازان بریتانیایی از جنگ در خاور دور با تغییر ذائقۀ تأثیرگرفته از آشپزی چینی به کشور خود بازگشتند. در این زمان بود که بخت به جامعۀ چینی یاری کرد. سرمایهداران چینی در سوهو رستورانهای چینی دایر کردند و به این ترتیب ملوانان از کار بیکارشده نیز سهم خود را از این تنها پیامد خوب جنگ جهانی گرفتند و مشغول کار در این رستورانها شدند. محبوبیت غذاهای چینی رونق بسیاری به خیابان "جرارد" در غرب یا وست ِاند لندن داد و اسباب بهزیستی چینیهای مقیم این منطقه را فراهم کرد.
در گزارش مصور این صفحه از شهرک چینی لندن بازدید میکنیم.
برای نصب نرم افزار فلش اینجا را کلیک کنید.