این بیت فارسی بر دو طرف سردر"باب السعادة "، زیر کتیبۀ بسم الله الرحمن الرحیم، مقابل ساختمان کوچکی که به آن "عرض اوداسی" (دیوان عرایض) می‌گویند، روی کاشی کار هنرمندان شهر اُزنیک، نخستین نشانۀ فرهنگ ایران است که بازدید کننده در همان بدو ورود با آن برخورد می‌کند. این بیت با آن که حتی یک کلمۀ فارسی در آن به کار نرفته اما در فارسی بودن آن کسی نمی‌تواند شک کند. هنگامی که بازدید کننده سر بر می‌گرداند و به اطراف نگاه می‌کند اشعار آشنای فارسی به خط زیبای نستعلیق یا به شیوه‌های دیگر خوشنویسی در همۀ کتیبه‌ها و سردر‌ها و طاق‌ها و رواق‌ها به وفور به چشم می‌خورد.

 

شهریار پر کرم ظل جناب کبریا

حضرت عبدالمجید خان المظفر دائما

یا

گشاده باد به دولت همیشه این درگاه

به حق اشهد ان لا اله الا الله

 

این ابیات و صدها بیت و مصرع فارسی دیگر، نشانه‌های فرهنگ ایرانی است که قدم به قدم زینت بخش سردرها، محراب‌ها، و تالارهای تودرتوی موزۀ توپ کاپی در استانبول است که به مدت چهار صد سال اقامتگاه سلاطین مقتدر عثمانی و مرکز حکمرانی و ستاد فرماندهی یکی از بزرگترین امپراتوری جهان بوده است و امروزه همه ساله میلیون‌ها توریست خارجی برای دیدار و ستایش شگفتی‌های آن به موزه می‌آیند و برای تماشای نفائس آن در صف‌های طولانی به انتظار می‌ایستند.

 

مظاهر فرهنگ و زبان فارسی در کشور همسایه ترکیه البته امر تازه‌ای نیست و زبان ترکی حتی پس از تشکیل انجمن زبان (دیل کورومی) در زمان  کمال آتا ترک، که وظیفۀ آن پالایش زبان ترکی از کلمات خارجی است، امروز نیز مشحون از کلمات فارسی است:‌ هاستانه  (خسته خانه، بیمارستان)،  پنجره ، همشیره (پرستار)،  پستانه (پست خانه)، بازار، چشمه، سبزه و هزاران واژۀ دیگر.

 

سالن معروف به چینی خانه، که در آن ظروف نفیس در دیوارها به شکل ظرفی که در آن قراردارد جاسازی شده عیناً شبیه چینی خانۀ عمارت عالی قاپوی اصفهان است. 

 

افزون بر سطح کاشیکاری‌ها؛ شعر و خط فارسی در متن مینیاتورهای ظریف کارهنرمندان ترک نیز دیده می‌شود، که هر چند شهرت آنها تحت‌الشعاع آوازۀ جهانگیرمینیاتور بی‌همتای ایران است، مجموعۀ نفیسی از آن، که با کتیبه‌های فارسی آراسته است خود از بدایع این موزه به شمار می‌روند. 

 

از آثار گرانقدر موزۀ توپ کاپی که با ایران ارتباط دارد، سوای مدال‌ها و نشان‌های طلا و جواهرات اهدائی از سوی شاهان قاجار و پهلوی، یک تخت سلطنتی جواهر نشان است که از قرار نادرشاه افشار به سلطان محمود اول هدیه کرده بوده است. بدواً تصور می‌شد این تخت متعلق به شاه اسماعیل صفوی بوده و سلطان سلیم اول (یاووز)  آن را ضمن غنائم جنگی در جنگ چالدران از دربار ایران به غنیمت گرفته و به استانبول برده است. اما بعداً محققین و کارشناسان هنر با دقت در مواد و مصالح به کار رفته در ساخت تخت، به ویژه در شیوۀ  زرگری و جواهرات و تزئینات آن، در یافتند که این تخت ساخت هنرمندان هند دورۀ پادشاهان مغول و از غنائم جنگی نادر شاه افشار بوده است که توسط خود او به سلطان محمود اول پیشکش شده است. 

 

سلطان محمود هم درعوض این هدیۀ شاهانه دستور می‌دهد هنرمندان و صنعتگران ترک مجموعۀ نفیسی از طلا و جواهر، که شایستۀ تقدیم به پیشگاه پادشاه ایران باشد، تهیه کنند و آن را با کاروانی رسمی به سوی ایران گسیل می‌دارد. اما کاروانیان در بغداد مطلع می‌شوند که نادر شاه به دست سران سپاه خود کشته شده و ناچار هدایا به استانبول باز گردانده می‌شود. در میان این مجموعه بی‌نظیر خنجر زیبائی وجود دارد که به این ترتیب با ایران ارتباط دارد و امروزه مشهورترین قطعۀ موزۀ توپ کاپی و حتی نماد و سمبل آن محسوب می‌گردد و با فیلمی که در سال ۱۹۶۴ دربارۀ این خنجر ساخته شد شهرت جهانی یافته است.

 

این خنجر، که یک طرف دستۀ آن مرصع به سه قطعه زمرد درشت به ابعاد ۳۰ در ۴۰ میلی‌متر است و طرف دیگرش با انواع سنگ‌های گرانبها تزئین شده و درتزئین زنجیر و جلد آن از کاربرد فراوان طلا و الماس کوتاهی نشده، در نوع خود در جهان بی‌نظیر است و بیشترین بازدید کننده را دارد. 

 

اما از همه شگفت‌تر یکی از نماد‌های کهن ایرانی است که در ویترین‌های تاریک و نور پردازی‌های هنرمندانه موزه در معرض تماشای  بازدید کنندگان قرار ندارد  بلکه  بر روی پرچم سرخ رنگ کشور ترکیه و بر سر در ورودی موزۀ توپ کاپی در اهتزاز است. این نماد البته نقش ماه و ستاره است که کمتر ایرانی است که آن را بر پیشانی طاق بستان که از بناهای دورۀ ساسانی است ندیده باشد که جزء لایتجزای آئین مهر است.

 

 مورخین ترک معتقدند این نقش بر روی پرچم سلطان محمد فاتح به هنگام فتح استانبول منقوش بوده است اما مورخان عرب نوشته‌اند که پرچم سلطان محمد به هنگام فتح استانبول نشان لا اله الا لله داشته است. 

 

البته بر روی سکه‌هایی که در سال ۲۰۰۴ در حوالی بیشکک پیدا شده نقش ماه و ستاره دیده می‌شود. این سکه‌ها ۱۵۰۰ سال قدمت دارند ومربوط به زمان" گوگ ترک"‌ها، نیاکان ترکان کنونی است.   

 

در حالی که پس از دورۀ اشکانی ماه و ستاره را بر روی سکه‌های پادشاهان ساسانی هم ملاحظه می‌کنیم که بر روی تاج آنان نقش بسته است.

 

در حاشیه اضافه کنیم که به حکایت دائرة‌المعارف لاروس اشکال ماه و ستاره و خورشید از نقوشی هستند که دست کم از۲۳۰۰ سال قبل از میلاد برای بیان مقاصد مختلف به کار می‌رفته و اولین بار روی سکه‌های امپراتوری اکد در بین‌النهرین دیده شده است.