خوب يادم هست وقتى كه كوچك بودم با پدرم به بازار مى رفتيم.  دست من به دست پدر بود. در سر راه ما راسته ى مسگرى وجود داشت.  وقتى از آنجا رد مى شديم صداى چكش مسگران گوش نواز بود و پرده هاى گوش هايم را به اهتزار در مى آورد. اما امروز مسگرى، پيشه اى در آستانه فراموشى است.

مس، فلزى است به رنگ سرخ قهوه اى كه خاصيت شكل پذيرى زيادى دارد. در مورد خواص مس  حرف هاى زيادى گفته شده چون  مس حرارت را خوب انتقال مى دهد و در مجاورت هوا زود زنگ نمى زند و از همين رو براى ساختن ظروف از آن استفاده مى شود.

مس نخستين فلزى شناخته شده است كه در جوامع خيلى ابتدايى براى ساختن ظروف از آن استفاده مى شده است. آثار كشف شده مسى به ١٠٠٠٠ سال قبل از ميلاد برمى گردد و نمونه هاى خيلى قديمى از آثار مسى كه در مصر، چين، اروپا و آسيا به دست آمده  نشان مى دهد پيشه مسگرى از گذشته هاى خيلى دور رواج داشته.

ظروف گوناگون مانند آفتابه، لگن، دستشويه، آبدان بخارى، كفگير، ديگ غذا پزى، چمچه، كاسه غذا خورى،  غورى(سينى)، ديگ هاى بزرگ براى پختن غذا در محافل بزرگ همه از مس ساخته مى شود.

استفاده از مس در هنر و موسيقى نيز جايگاهى دارد. چنانچه مس را براى ساختن تبله، جاز و آلات موسيقى ديگر به كار مى برند.

استفاده از ظروف غذا خورى مسى در بين مردم افغانستان و كشورهاى منطقه رواج و رونق زياد دارد. معمولا ظروف مسى  را با قلع يا قلوى براى زيبايى و درخشش جلا مى دهند و يا سفيد مى كنند تا خاصيت رنگ دهى آن هم از بين برود. درغير آن مس با محلولات اسيدى تعامل نموده و خواص غذا و مزه آن را تغيير مى دهد.

قديم ها وقتى شهرها را بنا مى كردند براى هر گروه از صنعت گران و پيشه وران راسته اى در شهر در نظر مى گرفتند. شهر مزارشريف، مركز ولايت  بلخ، در افغانستان هم يكى از چنين شهرهايى بوده است.

مسگران در اين شهر مى گويند، ساختن ظروف مسى و پيشه مسگرى در گذشته حال و احوال بهترى داشته است. ولى در دهه هاى اخيراين پيشه روبه فراموشى نهاده و استفاده از وسايل مسى در بين مردم كاهش يافته است.

از آن زمان كه با پدرم به بازار مى رفتم سال ها مى گذرد، اما مسيرم همچنان كوچه مسگرى است. ولى ديگر صداى چكش هاى مسگران  آن صدا و آهنگى را ندارد كه سال هاى گذشته هنگام عبور از راسته مسگرى مى شنيدم.

چندى پيش به راسته مسگران رفتم تا جوياى احوال شان شوم و در باره  مشكلات  زندگى با آنها گفتگويى داشته باشم.

با بعضى از آنها صحبت كردم و ضمن صحبت از آنها عكس گرفتم. بعضى شان حاضر به صحبت نشدند زيرا مى گفتند كسب و كار شان چندان كه بايد و شايد خوب نيست و مى گفتند چه سودى به حال و احوال مسگرى خواهد داشت اگر ايشان صحبت كنند و يا معلومات بدهند. و بعضى شان فقط اجازه عكس گرفتن را مى دادند.

 برای نصب نرم افزار فلش اینجا را کلیک کنید

 به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید

ارسال مطلب