آصف آشنا

کودکی دوره سرشار از شادی و نشاط، روزهای چستی و چابکی، نرمی و نازکی و بلاخره روزهای خوب محکوم به رفتن و بر نگشتن. یا دوره دریغ و حسرت نداشتن خیلی از چیزها.

خب، شاید برای خوش شانس ها از نوع اولش باشد و برای بد شانس ها از نوع دومش. شانس ِ در کجای زمین، کدام خانواده، کدام فرهنگ و جامعه تولد شدن از موارد تأثیر گذار بر دوران کودکی یا نخستین فصل زندگی است؛ و شانس هایی از این دست از خاطرات کودکی هر کدام ما را متأثر کرده است.

خوش شانس ها می توانند عکس های کودکی شان را ببینند و لحظاتی را آن روزهای خوب رفته به یاد آورند، کم شانس هایی که حتا عکس دوران کودکی شان را ندارند، یا حسرت نداشتن عروسک و اسباب بازی و لباس جدید را به عنوان نخستین عقده های دلشان مرور کنند، یا برای یافتن خاطره خوبی از دوران کودکی بر مغز خود فشار بیاورند.

اما برای من که از دسته دومی ها هستم و عکس کودکی ام را ندارم، دیدن عکس های نمایشگاه عکس کودکان افغان تکان دهنده بود. مرا به گذشته ام برد. به روزهای شادی و غم. به روز های شوخی و بی باکی، به حسرت های نداشتن دوچرخه و توپ فوتبال و لباس جدید برای نوروز.

مرا به خاطراتم برد، به خاطراتی که حالا از آن وحشت دارم. به خاطرات سیلی خوردن به جرم خنده، به جرم نگاه کردن به قوطی شکر. به خاطرات هر لحظه با کلمه "نه" لعنتی طرف بودن. به نکن، نخند، نرو، نگو، نخواه، نپوش و هزار "نه" دیگر. شاید به هیمن دلیل است که امروزه من بیست و پنج ساله جرأت انجام دادن خیلی از کارها را ندارم. نه تنها من. شاید دیدن عکس های این نمایشگاه خیلی های دیگر را نیز به کودکی شان برده باشد و ببرد.

در این نمایشگاه صد قطعه عکس از چهار عکاس افغانستان زیر نام "روز جهانی کودک" و به مناست روز جهانی کودک که امروز (۱۱ ژوئن) است، در مرکز فرهنگی فرانسه در کابل به نمایش گذاشته شده است. نمایشگاه تا هشت روز دیگر برپا خواهد بود.

نجیب الله مسافر، عکاس بنام افغان که بیشتر عکس های این نمایشگاه کار اوست، می گوید: "عکس های این نمایشگاه در بیشتر از ده ولایت افغانستان گرفته شده و نمایشگاه به همکاری کمیسیون مستقل حقوق بشر، صندوق حمایت از کودکان Save The Children و مرکز فتوژورنالیسم چشم سوم راه اندازی شده است."

سه عکاس دیگر که آثارشان را در این نمایشگاه می بینیم، بصیر سیرت، محمدرضا حسینی "یَمَک" و رضا ساحل اند.

مسافر می گوید، عکس های این نماشگاه از نه سال بدین سو گرفته شده و تلاش چهار عکاس این بوده که چهره کنونی کودکان افغان را به نمایش بگذارند.

در این نمایشگاه می توان دسترسی به درس و تحصیل، کار و تفریح، فقر و نیاز و حضور دختران و پسران همبازی در کنارهم، و سیماهای متفاوت کودکان افغانستان را دید. سیمایی که سال هاست تغییر چندانی در سرنوشتش نیامده است. سیمای نسلی که  آینده ملت و سرزمینی را می سازد. شاید از هیمن رو است که عکس را تاریخ تصویری گفته اند.

هر چند که صد قطعه عکس این نمایشگاه، از نه سال بدین سو گرفته شده، اما روایت عکس ها گذشته دوری دارد. روایت از سرزمین و فرهنگی که کودکانش را این گونه بزرگ کرده است. روایت چندگانگی فرهنگی در سرزمین واحد. روایت از تفاوت در سرنوشت دختر و پسر، به دنیا آمدن در فرهنگ و سرزمینی با نام افغانستان.

اکثر عکس های این نمایشگاه خاطرات من و من های دیگری را قصه می کند. و شاید خاطرات من هایی که دیگر نیستند که هیچ، حتا عکسی از آن ها به یاد گار نمانده است و حالا ما که چند نسل دورترش هستیم، نمی دانیم آنهایی که اجداد ما بوده اند، چهره کودکی شان چطوری بوده است.

بخشی از عکس های این نمایشگاه و صحبت عکاسانش  در گزارش مصور همین صفحه آمده است.

 برای نصب نرم افزار فلش اینجا را کلیک کنيد.

 به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید

ارسال مطلب