بستکیه محله ای است در شرق شهر دبی در امتداد آبراهه (خور دبی ) به طول تقریبی ٣٠٠ متر وبه عرض ١٠٠ متر.  این محله به خاطر بادگیر ها، درهای چوبی کنده کاری شده، گچ بری های زیبا و چشم نواز از معروفترین اماکن جلب گردشگران و محل دیدار مهمانان رسمی در دبی است.

این محله از سالهای ١٨٩٠ میلادی به بعد توسط  مهاجران ایرانی که از بندر لنگه و به خصوص از شهر بستک واقع در استان هرمزگان به دبی می آمدند بنا شده و به همین سبب آن را بستکیه می گویند.

ساکنان این محله بیشتر تاجرانی بودند که  هریک به دلیلی از بستک و بندر لنگه به دبی مهاجرت کرده بودند. در ایام رونق این محله حدود ٦٠ خانواده در آن می زیستند.

بیشتر خانه های بستکیه دو طبقه بود و نوع معماری آن که از مناطق گرمسیر جنوب ایران به دبی آورده شده بود کاملا با آب و هوای دبی سازگاری داشت. ایوان های بلند همراه با صفه های عمیق که از تابش مستقیم آفتاب به اتاق ها جلو گیری می کرد .

ولی بارز ترین ویژگی این محله در واقع بادگیرهای آن  است و نشان ایرانی بودن آن حتی در نامی که عرب ها به آن دادند يعنى برجيل که معرب بادگير است به خوبی مشهود است.

مهاجرت بستکی ها و به طور کلی بازرگانان بندر لنگه به قسمتهای جنوبی خلیج فارس چند دلیل داشت. یکی این که تجارت بندر لنگه بیشتر در ارتباط با هند و همیشه متاثر از روابط دولت انگلیس با دیگر مناطق در خاورمیانه بود.

دیگر اینکه  با روی کار آمدن رضاشاه و تصويب قانون تجارت، فعالیت بازرگانان در بندرلنگه که قبلا مانند بندر آزاد عمل می کرد محدود شد. کشف حجاب و بافت بسیار سنتی جنوبی ها هم در اين کوچ بی تاثیر نبود.

به هر صورت بسیاری از اهالی جنوب  از بندرلنگه به دبی آمدند. مانند اوزی ها، لاری ها، بلوکی ها، خنجی ها، بستکی ها و دیگران.

                ^{بعضی از بازرگانان اولیه محله بستکیه}

آنها هر کدام در جایی اقامت کردند و  فقط این زروانی ها (زرعونی) و بستکی ها بودند که در مکانی نزدیک به هم خانه ساختند و محله خاص خویش را بنا نهادند. محله زرعونی ها البته چندان گسترده نبود و زود از بین رفت. ولی محله بستکی ها چون ساکنان آن از تجار بودند آباد بود و پا برجا ماند.

از جمله خانواده هایی که اهل بستک بودند و در این محله زندگی می کردند می توان از   عقیلی ها، فکری ها، آل کاظم، عبداللطیف، بن عباس و  خانواده گرگ (قرق)  نام برد.

خانواده عقیلی از بازرگانان معروف بندر لنگه و تاجر مروارید بودند و در بمبئی، کراچی، بحرین، کویت و حتی پاریس دفتر داشتند. با آمدن به دبی تجارت آنها ادامه گسترش یافت. فرزندان آنها در حال حاضر از سرمایه داران بزرگ دبی به حساب می آیند.

خانواده فکری از بندر لنگه  با هند تجارت مى کردند. دامنه فعالیت های آنان تا بصره و عدن هم می رسید. آنها در دبی ماندند و اکنون فرزندان آنها مناصب  مهمی در مدیریت در دبی دارند.

خاندان آل کاظم پس از آمدن به دبی به بمبئی رفتند و به تحصیلات عالیه پرداختند و چندین تن آنها از مقامات عالی امارات اند و در بین دانشگاهیان معروف هستند.

مصطفی عبداللطیف هم یکی از تجار معروف بود که از بندرلنگه به دبی آمد و نوادگان او اکنون از جمله بزرگترین صاحبان برج های آسمان خراش دبی هستند.

یکی دیگر از این خانواده ها  بن عباس است که در زمان رضا شاه به دبی آمدند و فرزندان این خاندان هم اکنون از تجار معروف الکترونیک هستند.

سر انجام باید از خانواده گرگ نام برد که آنها هم از بازرگانان بندر لنگه بودند و دبی آمدند. عیسی گرگ (قرق) اکنون سفیر امارات در لندن است.

البته عده ای دیگر نیز در این محله اقامت داشتند که بستکی نبودند. مانند رئیس حسن سعدی که از منطقه اوزلار بود و فرزندانش اکنون یکی از بزرگترین شرکت های کشتیرانی را در خلیج فارس اداره می کنند.

بستکی ها  تا اواخر دهه شصت میلادی در بستکیه زندگی می کردند ولی به تدریج به محله های دورتر که معماری امروزی تری داشت نقل مکان کردند.

در این زمان بود که بستکیه به جایی برای سکونت دیگر اقوام از جمله هندی ها و پاکستانی ها بدل گشت و بسیاری از مشخصات اولیه خود را از دست داد.

این وضع تا اواخر سال های هشتاد میلادی ادامه داشت که بسیاری از خانه ها یا مخروبه شد یا صاحبان آن آنها را خراب کرده و ساختمان های جدیدی در آنجا احداث کردند.

در سال١٩٩٣ حکومت دبی برنامه ای را به تصویب رساند که طی یک برنامه پانزده ساله این محله را ترمیم و احیا کند.

در مرحله اول سکوهاى کناره خور دبی ایجاد شد. سپس کوچه ها و معابر ترمیم شد که تا سال ١٩٩٦ ادامه داشت.

در مرحله بعد، برای بازسازی ساختمان ها  کارشناسان چندین بار به بستک در ایران سفرکردند. با تهیه عکس ها و فیلم هایی از آنجا با ساختمان هائى از بستک که نوع معماری خاص جنوب ایران را نمایندگی می کرد از نزدیک آشنا شدند.

با بهره گیری از این دیدار ها باز سازی آغاز شد و ساختمان های باقی مانده به شکل اولیه بازسازی شد.

در سال ٢٠٠٦ باز سازی بستکیه  به پایان رسید. بسیاری از خانه های این محل اکنون  به صورت موزه، رستوران، کتابخانه و جاهای دیدنی دیگر درآمده اند. از همین رو بستکیه به یکی از مکان های  مهم گردشگری در دبی بدل شده است.

سهیل ارجمند در گزارش مصور بالا شما را به دیدن محله بستکیه می برد.

 برای نصب نرم افزار فلش اینجا را کلیک کنید

 به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید

ارسال مطلب