سومریها با پرستش هفت اختر، به رقم هفت نیرویی ماورای طبیعی دادند. اقوام و ادیان دیگرهم یاد گرفتند. در زبان ما بیش از  ٢٠٠  ترکیب با هفت هست: ازهفت آسمان گرفته تا هفت شهرعشق. نوروزهم که بر مدار طبیعت می گردد نمی تواند بی هفت باشد مثل هفت سین، هفت شین، هفت چین و هفت میوه. این گزارش تصويرى را محمد پويا از آداب فراهم
كردن هفت میوه نوروزى در بين افغان ها فراهم كرده است.

در باره لوازم  سفره يا خوان نوروز و از جمله مهم ترين های آن، هفت قلم جنسی که قرار است اسباب برکت و رونق سفره خانواده ها در سال تازه بشود، زياد نوشته اند. بعضی ها از هفت سين بعضی ديگر از هفت شين و مردم بخش هائی از افغانستان و تاجيکستان از هفت چين يا هفت ميوه صحبت می کنند. مهم اين است که برای رقم هفت نمادی پيدا کنيم از آنچه داريم و دوست داريم. 

مقدس بودن هفت از سومريها به ساير مردم جهان باستان از جمله آريايی ها رسيد.  نوروز هم برای مردمانی که زندگی شان و سال و ماهشان برمدار طبيعت می گردد، آغاز زنده شدن دوباره طبيعت است و بايد جشن گرفته شود. پس چه بهتر که با عدد هفت آميخته شود. برگزاری يک سنت تاريخی و چيدن خوان نوروزی  بسته به گرمی و سردی هوا و وفور چيزهايی داشت که می توانستند برای جشنهای خود داشته باشند.

به ياد داشته باشيم که بدست آوردن خوردنی ها و آراستنی ها در اين فصل سال در کوه های پر برف بدخشان تا هوای ملايمتر غرب آسيا يکی نيست. اين امر سبب شده تا اقوامی که در جغرافيايی گسترده در آسيای مرکزی و قفقاز و ايران و افغانستان  و غرب آسيا پراکنده اند سفره نوروزشان متفاوت باشد.  در متون تاريخی از سفره آراييهای گوناگون ياد شده از جمله انواع متفاوت نوشيدنی ها و خوردنی ها.

در ايران سفره ای را می آرايند که هفت سين چون سيب و سماق و سبزه از عناصر اصلی آن است ولی ساير عناصر آن می تواند متفاوت باشد. ضمن آنکه در همين مرز و بوم گفته می شود که در قديم اين سفره  شامل عناصری چون، شهد (عسل يا انگبين)، شمع و شراب بوده و  نام آن نيز در اصل هفت شين بوده است. آنچنانکه در برخی از مناطق  خراسان مردم  به نظم می گويند:

جشن نوروز از زمان کيان
می نهادند مردم ايران
شمع و شير و شراب و شيرينی
شکر و شهد و شای اندر خوان

در افغانستان کنونی و نواحی ای از تاجيکستان معتقدند نه هفت سين بوده و نه هفت شين، بلکه هفت چين بوده است. مراد از هفت چين نيز، هفت ميوه ای بوده است که از هفت درخت متفاوت چيده شده و به عنوان برکت خانه در آغاز سال نو در سفره گرد آوری شده باشد. در تاجيکستان به هويج سبزی می گويند و بر سر سفره هفت سين آن را می توان ديد.

با توجه به اينکه فصل چيدن ميوه های تازه از نظر زمانی با روز اول سال فاصله زيادی دارد، در قديم  ميوه های سر سفره سال نو تازه نبوده و به جای آن ميوه های خشک مانند  قيسی و سنجد و کشمش و انجير و غيره می گذاشته اند. ميوه های خشکی که در تمام زمستان جزئی از آذوقه مردم را تشکيل می داده است.

اکنون نيز در بخش وسيعی از افغانستان خصوصا شهرهای تاريخی بلخ (مزار شريف)، کابل، کهندژ (قندوز) و مناطقی ديگر مردم به همين روش وفادار مانده اند و در سر سفره بساط هفت ميوه را می چينند. به اين شکل که هفت ميوه خشک را می شويند، و سپس مخلوطی از اين ميوه ها را شبی در تنگ آب می گذارند تا عصاره هفت ميوه درهم ترکيب شود. صبح روز اول سال نو، هرکدام از اعضای خانواده با آروزی داشتن سالی شيرين و پر برکت از اين آب می نوشند و از دانه های آن می خورند.آنها معتقدند که اگر سال با نوشيدن عصاره هفت ميوه آغاز شود، بسيار پرميمنت و با شگون خواهد بود.

 برای نصب نرم افزار فلش اینجا را کلیک کنید

 به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید

ارسال مطلب