جدیدآنلاین: دسترسی به تارنماهای های خبری و فرهنگی پرمحتوا نیاز بسیاری از خوانندگان پیشین روزنامه ها را برآورده می کند. رقابت بالا گرفته و توزیع روزنامه های رایگان در گوشه و کنار خیابان و به خصوص در نزدیکی ایستگاه های مترو بخشی از زندگی روزمره در پایتخت های بزرگ در غرب است. بحران روزنامه ها و نقش رسانه های دیجیتال در رقابت با روزنامه ها موضوع کتابی است به نام "کالای رایگان: آیندۀ بهای رادیکال" به قلم کریس اندرسون که در لندن منتشر شده. اما دانکن، معاون سردبیر نشریه اکونومیست در بارۀ این کتاب گزارشی دارد در روزنامه گاردین که فشرده ای از آن را در اینجا می خوانید.

رسانه های رایگان
اما دانکن

کریس اندرسون، نویسندۀ کتاب،  یک آگاه واقعی عصر اطلاعات است.  با سردبیری اوست که مجله وایرد Wired، صدای جهان دیجیتال، جوایز بی شماری را برده است.  سخنرانی های او در مورد اقتصاد اینترنتی، راهنمای جمع کثیری است.  او خبرنگاری فوق العاده است؛ من این را می دانم، چون قبل از مشهور شدنش هم با او کار کرده بودم. 
اما اندرسون بخش اعظم شهرتش را مدیون نویسندگی است. او عمدتا در این باره می نویسد که چه گونه تکنولوژی دیجیتال، جهان را به جایی بهتر تبدیل کرده است. 

کتاب اول او، The Long Tail یا دنبالۀ دراز، تاًثیرگذاری چشم گیری داشت.  این کتاب می گوید، در جهان فروش کالاهایی مثل خشت و آجر که هزینۀ بازاریابی و توزیع بالاست، شرکت ها از فروش کمیت بسیاری فقط از چند کالای پرفروش سود کلانی می برند. برعکس، در جهان دیجیتال، جهانی که هزینۀ بازاریابی و توزیع پایین است، شرکت ها می توانند از فروش مقادیر کوچکی از شمار بزرگی از کالاها نفع ببرند.

این ایده برای همه جذابیت داشت. بازرگانان به این دلیل این ایده را پسندیدند که ظاهرا به آنها نشان می داد که از پدیده پیچیده اینترنت چطور به نفع خود استفاده کنند و برای اشخاص خلاق این ایده به این معنا بود که شانس بهتری برای کسب پول از طریق فروش موسیقی عجیب و غریب و نه چندان مرغوبشان، که کمتر کسی آن را می خرید، به دست می آوردند. فرهنگیان هم به این دلیل از این ایده خوششان آمد که از این طریق نه تنها از تازه ترین کتاب ها و موسیقی و فیلم ها، بلکه از فلسفۀ آلمان، ترانه های محلی قرن هجده و همچنین از فیلم های اکسپرسیونیستی نیز، که دنبالۀ دراز انحنای توزیع را تشکیل می دهد، می توانستند لذت ببرند.

این فکر عالی شاید اندکی خوش بینانه باشد. چرا که اطلاعاتی  که اخیرا به دست آمده، آن را تاحدی تضعیف می کند. تحلیلی از نشریۀ بررسی تجارتی هاروارد در مورد فروش اینترنتی موسیقی و فیلم نشان می دهد که این میدان عرضۀ کالا نیز همانند فروش آن در بازار واقعی همچنان در تسلط فیلم های تجارتی است.

عرضۀ رایگان نیز نمونۀ دیگری از چگونگی تغییر زندگی و تجارت توسط تکنولوژی دیجیتال است. اگرچه این بار به معنی توزیع آنچه است که عنوان فرعی کتاب آن را بهایی رادیکال" نامیده... یعنی صفر!  تجارت براساس ارائه کالاهای رایگان پدیدۀ جدیدی نیست – مثلا برنامه های تلویزیونی و رادیویی، تفریح را به رایگان در مقابل توجه مخاطبان ارائه می کنند.  با این حال، در حال حاضر کالاهای رایگان بیشتر از هر زمان دیگری موجود است.

کالاهای رایگان به دلیل یک تفاوت عمده دیگر میان جهان خشت و آجری (که اندرسون آن را جهان اتم می نامد) و جهان دیجیتال (که اندرسون آن را جهان بیت bit نامیده) توزیع می شوند.  در جهان اتم، تولید و توزیع هر کالا گران است؛ در جهان بیت، هزینۀ این کار تقریبا صفر است.  این قضیه پیامدهای متفاوتی دارد. الگوهای قیمت گذاری تا بی نهایت می توانند متغییر باشند. کپی کردن تقریبا هیچ هزینه ای ندارد و به همین دلیل کالاها مثل قارچ سبز می شوند.  کسانی می توانند داستان، و ترانه و فیلم خلق کنند و به کسان دیگری به رایگان توزیع کنند. 

فروپاشی هزینۀ تولید و توزیع، هم به سود مصرف کنندگان است و هم شرکت ها.  مثلا ویکیپدیا، تمام اطلاعات خود را به هرکسی با ارتباط اینترنتی ارائه می کند، درحالی که این کار، تجارت مربوط به تدوین دانشنامه را از بین می برد.  اشتراک فایل لذتی گرانبها اما رایگان را به میلیون ها نفر ارائه کرده، در حالی که این امر بقای شرکت های ثبت و پخش موسیقی را با تهدید روبرو کرده است.  سرقت اینترنتی میلیون ها تن از مردم چین را با لذت فیلم های هالیوود آشنا کرده، در حالی که این موضوع، فروش موسیقی، نرم افزار ضبط موسیقی را در کشورشان تقریبا غیر ممکن ساخته است.

روزنامه ها دو منبع درآمد دارند – آگهی های تجاری و خوانندگان، اما اینترنت هردوی این منبع درآمد را از بین برده است.  تبلیغات تجاری در اینترنت بیشتر از چاپ آن در روزنامه ها، موثراست.  برای مثال، سعی کنید در اینترنت آگهی اتاقی واقع در خط متروی ویکتوریای لندن را، برای اجارۀ کمتر از صد پوند در هفته در آپارتمانی که ساکنان آن همه خانم هستند و سیگار نمی کشند، در تارنمای کاریگ لیست در اینترنت بیابید.  بعد سعی کنید همین مشخصات را از طریق آگهی های روزنامه ای پیدا کنید.

برای خوانندگان، اخبار بر روی اینترنت خبری تر است، اما نه فقط به این دلیل که شرکت های بزرگی همچون گوگل آن را به رایگان عرضه می کنند، بلکه به این دلیل که مردم، به طور فزاینده ای، بر روی اینترنت به یکدیگر می گویند که چه خبر است: تویتر و فلیکر بهترین منبع اطلاعات و تصویر از ناآرامی های ایران بوده اند. 

انتقال آگهی های تجاری به اینترنت و نشر رایگان اطلاعات ممکن است منجر به از بین رفتن روزنامه ها شود.  بسیاری از نشریات محلی در بریتانیا و آمریکا به همین دلیل تعطیل شده اند. برخی از زوایای توزیع کالاهای رایگان قبلا پیش بینی شده بود. 

پانزده سال پیش، زمانی که جهان آغاز به دیجیتالی شدن کرد، نگرانی افراد باهوش در صنعت موسیقی و فیلم هم آغاز شد؛ چرا که می دانستند کپی کردن موسیقی و فیلم تا چه حد ساده است.  اما برخی دیگر از زوایای دیجیتالی شدن جهان کاملا غیرمنتظره بود. به عنوان مثال، ویکیپدیا و نرم افزار های موسوم به منبع-باز یا "اوپن سورس"، محصول چیزی هستند که اقتصاددان ها را کاملا غافلگیر کرد و آن علاقه و لذت مردم از ارائه این گونه کالاهای متفاوت رایگان بود؛ تولید کالاهایی که معمولا کاری درخور دستمزد پنداشته می شود.

با این روش و بسیاری روش های دیگر، توزیع کالاهای رایگان جهان را به محل بهتری تبدیل می کند.  مرگ روزنامه ها غم انگیز است، اما ناآرامی های ایران نشان می دهد که تکنولوژی دیجیتال راهی بسیار موثرتر نسبت به چاپ، برای انتشار اطلاعات در مورد رفتارهای نامعقول دولت هاست.

همان طوری که مخالفان تکنولوژی می دانند، پیشرفت های تکنولوژیک همیشه روش های قدیمی تجارت را از بین می برد، اما شرکت های جدیدی به سود مصرف کنندگان ایجاد می شوند و زندگی همچنان ادامه می یابد. اما با آن هم از راه های جدید تکنولوژی خطراتی نیز متصور است که این کتاب به توضیح آن می پردازد.

کتاب با این بحث که روند جاری به کجا می انجامد، به پایان نرسیده، بلکه پایان این کتاب توضیح "پنجاه الگوی تجارتی مبتنی بر ارائۀ کالاهای رایگان" است که پنداشته می شود مخاطب آن تجارت پیشگانی باشند که در جلسات سخنرانی اندرسون در مورد این موضوع حضور می یابند.

Free: The Future of a Radical Price
by Chris Anderson
pp298,
Random House,
£18.99

 به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید

ارسال مطلب