خورشيد بخشايش

امسال شمار مهاجران تاجيک که به طور موسمی در جستجوی کار به خارج، غالبا به روسيه و قزاقستان سفر می کردند، به وضوح کاهش يافته است.

اين نه بدان معناست که در تاجيکستان فرصت های شغلی بيشتری پديد آمده و اکنون نياز کمتری به مهاجرت کاری احساس می شود. دليل اصلی، بحران مالی است که گريبان گير کشورهای صنعتی شده و روسيه و قزاقستان هم در اين مورد مستثنی نيستند. بسياری از تاجيکانی که در کارخانه های اين دو کشور کار می کردند، اکنون جای کار خود را از دست داده اند و راهی برای بازگشت به آن کارخانه ها ندارند.

در واقع، بخش قابل ملاحظه مردهای مستعد به کار تاجيکستان طول چندين سال اخير در روسيه کار می کردند. خدمات مهاجرت روسيه شمار آنها را تا ماه سپتامبر سال گذشته رسما بيش از يک ميليون تن اعلام کرده بود.

مقامات  تاجيکستان می گويند، حدود نود درصد مهاجرانی که از روسيه برگشته بودند، دوباره با فرا رسيدن موسم کار قصد بازگشت به روسيه را دارند و ميزان مهاجرت تنها به مقدار ده درصد کاهش يافته است. به گفته آنها، خبرهای مبنی بر رشد شديد ميزان بيکاری در تاجيکستان حاصل بزرگ نمايی برخی از محافل ذی نفع است، تا وضعيت اقتصادی کشور را وخيم تر وانمود کنند.

در زمينه کاهش يا افزايش ميزان مهاجرت کاری در تاجيکستان پژوهش ويژه ای انجام نگرفته است و وزارت کار، تازه تصميم گرفته است که ارقام دقيق را بسنجد و منتشر کند.

با اين حال، بازار بليت قطارها و هواپيماها به مقصد روسيه شاخص مناسبی برای سنجيدن وضعيت واقعی مهاجرت کاری است. 

همه ساله در فصل بهار گير آوردن بليت ها به مقصد روسيه تقريبا ناممکن بود، مگر اين که از يکی دو ماه پيش بليت را می خریديد. اما اکنون می توان به آسانی بليت پرواز هفته آينده را هم خريداری کرد و به گفته مسئولان شرکت هواپيمايی تاجيک اير، پروازهای اين شرکت معمولا با مشکل کمبود مسافران روبرو است و بعضا پنجاه درصد صندلی هواپيماها خالی است.

برخی از کارشناسان معتقدند که اين حالت بايد باعث نگرانی شديد مقامات مربوطه باشد، چون هزينه زندگی بخش اعظم جمعيت بيش از هفت ميليونی تاجيکستان تا کنون با کمک های مالی مهاجران کاری به خانواده هايشان تامين می شد.

مبالغی که تا کنون از سوی مهاجران به خانواده هايشان در تاجيکستان حواله می شد، با بيش از نصف بودجه دولت اين کشور برابر بوده است.

بدين جهت، بسياری از سازمان های بين المللی، خطرات ناشی از سرازير شدن سيل مهاجران بيکار به تاجيکستان را جدی ارزيابی می کنند. اين در حالی است که گروه بحران بين الملل در گزارش اخير خود تاجيکستان را "کشوری در عمق زوال اقتصادی" قلمداد می کند.

در ظرف چند سال اخير شماری از کارخانه های تاجيکستان که در پی فروپاشی شوروی از کار بازمانده بودند، دوباره فعال شدند و چندين کارخانه مشترک تازه هم تأسيس شد. اما بحران مالی فراگير به اين کارخانه ها هم ديگر مجال نمی دهد و در سه ماه نخست سال روان ميلادی در استان سغد که مرکز صنايع کشور است، سی و نه کارخانه از فعاليت بازماند.

افزون بر اين، بازگشت مهاجران بيکار به کشوری صورت می گيرد که بيش از پنجاه درصد جمعيت آن را افراد زير هژده سال تشکيل می دهند و همه روزه بر تعداد لشکر بيکاران می فزايند.

گروه بين المللی بحران در گزارش ماه فوريه خود زير عنوان "تاجيکستان در مسير شکست" اخطار می دهد که افزايش ميزان بيکاری می تواند به افزايش موارد بزهکاری و جنايات بينجامد.

در گزارش مصور اين صفحه سراغ يک بازار کار ساده در حاشيه شهر دوشنبه را گرفته ايم که بيشتر کارجویانش از مهاجران بازگشته از روسيه اند.

 برای نصب نرم افزار فلش اینجا را کلیک کنيد.

 به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید

ارسال مطلب