سرگرمی جوانان در تاجیکستان
شمسیه قاسم
تفریح و سرگرمی برای مردمان کشورهای مختلف که مراحل گوناگون توسعه اجتماعی را طی می کنند، مضامین متفاوتی دارد.
اصولا، اگر به "جوانی" از منظر فلسفی بنگریم، می توان گفت، جوانی خود زمان و مکان تفریح است. طبیعی است که دل پرشور و شر جوانان مملو هوس تفریح و خوش گذرانی است. شمار مشتریان صنعت تفریحات در جهان نیز همه ساله افزایش می یابد و پژوهش مرکز مطالعات بازار جهانی حاکی است که تا سال ۲۰۱۰ درآمد یک ساله صنعت تفریحات و رسانه ها یک ممیز هشت تریلیون دلار را تشکیل خواهد داد.
این نشانداد، علاوه بر اشاره به فزونی گرایش جهانیان به تفریح و سرگرمی ها، توانمندی آنان در خرج مبالغ هنگفت در بازار تفریحات را نیز آشکار می کند. اما می توان حدس زد که در تاجیکستان، کشوری که در آن مردم با مشکلات اقتصادی و اجتماعی دست و پنجه نرم می کنند، بازار تفریحات نمی تواند به اندازه کشورهای پیشرفته رونق داشته باشد.
با توجه به سلطه فرهنگی متفاوت از فرهنگ فرنگی در تاجیکستان، تفریح، پدیده ای است که بیشتر جنبه اجتماعی دارد، تا اقتصادی. موسیقی، سینما، تئاتر، ورزش، کوهنوردی، تلویزیون، بازی های رایانه ای و یا بخش های دیگر از صنعت تفریح همه سر جای خود باقی است، اما سطح پایین زندگی در این کشور شرایط کمتری برای رشد و نمو این بخش از سرگرمی ها را فراهم می کند.
آنچه را که می توان رایج ترین یا دسترس ترین نوع تفریح تاجیکان خواند، مهمانی است. ضیافت های مختلف مربوط به مراحل گوناگون عروسی: نانشکنان (بله برون)، رویمال دران، چای گـَشتک، مراسم نِکاح، سپس مراسم اصلی عروسی رسمی، ختنه سور، جشن زادروز و آیین های بی شمار سنتی و مذهبی، به مانند مشکل گشا، بیبی چهارشنبه و غیره از مراسم خوش گذرانی برای اکثریت مردم تاجیکستان است.
برای برخی از زنان و دختران تاجیک شرکت در این رسم و آیین ها تنها نوع تفریح بیرون از خانه محسوب می شود. گاه میان دو ضیافت آنچنانی چند ماه فاصله می افتد. این ضیافت ها به زنان خانه دار بهترین فرصت را برای نمایش زیورآلاتشان فراهم می کند که عاری از چشم و همچشمی میان مهمانان بزم نیست. این رقابت ها هم بر نمک تفریح زنان در ضیافت ها می افزاید.
شام های رمانتیک با شوهر برای زنان خانه دار سرگرمی جذاب تری به شمار می آید. برخی از دختران شهری ترجیح می دهند اوقات فراغت خود را در کنار دوست پسر یا دوستانشان در قهوه خانه ها بگذرانند. دختران روستا از این شانس محروم اند.
پیش از آغاز جنگ داخلی در تاجیکستان رفتن به سینما جزء مهمترین تفریحات جوانان محسوب می شد. اما اکنون سینماها رنگ باخته اند و در بسیاری از آنها بسته است. اکثر فیلم ها قاچاقی است و کیفیت قابل قبولی ندارد. افزون براین، همان فیلم ها را می توان روی لوح های فشرده تصویری در محیط خانواده تماشا کرد. از این رو سینما دیگر جزء تفریحات عمده جوانان تاجیک نیست.
خانواده های سنتی سینما را شایسته شان دخترانشان نمی دانند، مگر این که مرد محرمی از خانواده همراهش باشد. به همین صورت، رفتن به دیسکو و پیک نیک و سیر و گردش در دره ورزاب برای دختران این دسته از خانواده ها ممنوع است. دره ورزاب در حومه شهر دوشنبه از محبوب ترین تفرجگاه های ساکنان و مهمانان پایتخت تاجیکستان است و بی شباهت به دربند درشمال تهران نیست.
ورزش هم که از تفریحات محبوب پسران است، در میان دختران رایج نیست و با درس های تربیت بدن در مدارس و دانشگاه ها محدود می شود.
اما پسران در این زمینه هم بخت بهتری دارند. اکنون در تاجیکستان ۳۱ نوع ورزش باشگاه های خود را دارد و فدراسیون های فوتبال، پهلوانی، مشت زنی، تکواندو و کشتی فعال اند. البته، شمار اندکی از دختران شهری نیز هستند که در این باشگاه ها خوش می گذرانند.
برای پسران روستایی نیز فوتبال و کشتی از محبوب ترین انواع خوش گذرانی است. اما رایج ترین سرگرمی میان بیشتر دختران روستایی، کنار هم نشستن و از این جا و آن جا گفتن و بازی هایی با تحرک اندک بدن است.
اینها از انواع تفریح سنتی جوانان تاجیکستان است. اما در شهرهای بزرگ تاجیکستان هستند جوانانی که درکشان از مفهوم تفریح کاملا غربی است. آنها که از خانواده های متمول اند، می توانند با پرداخت ۲۰ سامانی (معادل شش دلار) بساط سرگرمی هاشان را در دیسکوها و باشگاه های شبانه تاجیکستان پهن کنند. اما مسلما برای اکثریت این امکان دست نمی دهد، چون شش دلار برابر با حداقل دستمزد ماهانه در این کشور است.
برای نصب نرم افزار فلش اینجا را کلیک کنید
estefadeh kardam
va mofid bood
tashakkor
tahor@maktoob.com